Vanwege overvloedige regenval zijn veel aardappelen in Duitsland, Frankrijk, België en Nederland (EU-4) nog niet gerooid. De oogstperiode was te kort om de aardappelen in goede omstandigheden op te slaan. Contracten voor het komende seizoen moeten rekening houden met hogere risico's en kosten. Beschikbaarheid van zaaigoed is een probleem en zorg voor de lente van 2024.
Na een gematigde zomer was de gemiddelde aardappelopbrengst over het algemeen goed. In de EU-4 werd een rendement van 45,8 ton per hectare behaald. Dat is 6,3% meer dan vorig jaar. Gecombineerd met een groter areaal brengt dit de raming voor de totale opbrengst in de EU-4 op 23,6 miljoen ton (22,9 mln ton in 2021, een enigszins vergelijkbaar jaar). Voorlopig lijkt er zo'n 22,2 mln ton te zijn gerooid. Dus er ligt nog ongeveer 1,4 mln ton op de velden. De Northwestern European Potato Growers (Nepg) speculeert niet over hoeveel er nog zal worden gerooid, maar een deel van de oogst is definitief verloren.
Overvloedige regen
Slechte weersomstandigheden in oktober brachten de oogst tot stilstand na slechts 3 weken. Half november werd regionaal tot 250 mm regen geregistreerd, wat leidde tot overstromingen. Noord-Frankrijk, het westelijke deel van België en kustgebieden in Nederland hadden het meest te lijden. De meeste gebieden die nog moeten worden geoogst, bevinden zich in Nederland (15%) en België (11%). De gemaakte kosten (oogsten, wassen, drogen en opslaan) zijn hoog.
2023 herinnert ons eraan dat de aardappelteelt moeilijker, riskanter, duurder en stressvoller wordt. Het weer in de late lente en vroege zomer (d.w.z. droog en warm) was typisch een van "klimaatverandering". En de overvloedige regens tijdens de late zomer en herfst toonden opnieuw aan wat voor weerpatronen er beginnen te ontstaan.
Grote zorgen
Telers maken zich zorgen over het nog niet gerooide areaal. Een deel van de aardappelen kan immers niet gerooid worden. Aardappelen die in anaerobe omstandigheden blijven, kunnen rotten. En het deel dat wel nog wordt gerooid, kan te kampen te krijgen met kwaliteitsproblemen, waardoor ze misschien niet zullen worden opgeslagen. Sommige contracten zullen niet worden nagekomen.
Stijgende prijzen
De moeilijke oogstomstandigheden beïnvloeden duidelijk de vrije markt. Na een korte periode van overaanbod bevinden we ons nu in een situatie van lagere beschikbaarheid. In een kwestie van weken steeg de aardappelprijs op de spotmarkt van €8 naar €20 per 100 kg. De vraag naar gezonde, droge aardappelen is zowel voor de verwerkende industrie als voor de export hoog. De komende weken zal duidelijk worden hoeveel aardappelen er nog kunnen worden gerooid. Er kan een tijdelijk aanbod van natte partijen zijn. Maar er is geen reden om aan te nemen dat de prijzen op de langere termijn zullen dalen. Vroege levering van contracten zou op de lange termijn zelfs tot tekorten kunnen leiden (lente 2024).
Voor meer informatie:
Daniel Ryckmans
Tel: +32 (0)81/61 06 56
[email protected]