De wereldmarket ananas ondergaat in verschillende regio's een wisselende dynamiek. In Nederland heeft de natural flowering in Costa Rica geleid tot grotere hoeveelheden ananas die naar Europa worden verscheept, waardoor een overvloedig aanbod tot eind juni verzekerd is. De ananasprijzen blijven stabiel en redelijk, wat een verandering betekent ten opzichte van het verleden toen prijsschommelingen vaker voorkwamen. In Duitsland worden de middenklassenprijzen voor ananas uit Costa Rica het hele jaar door gehandhaafd, wat wijst op een aanhoudende belangstelling voor deze tropische vrucht. In het Verenigd Koninkrijk verliest de Peruaanse ananas echter marktaandeel aan Costa Rica als gevolg van het toegenomen aanbod uit Costa Rica. Ondertussen wordt in Italië een tekort aan ananas verwacht als gevolg van de lage rentabiliteit voor de telers, wat leidt tot een afname van de aanplant. In Zuid-Afrika is er een tekort aan goed gekleurde vruchten, wat de verkoop beïnvloedt en de prijzen opdrijft. Anderzijds wordt China geconfronteerd met een sterke vraag en stabiele prijzen, terwijl de ananasprijzen in Noord-Amerika momenteel sterk zijn, maar naar verwachting in de nabije toekomst zullen stabiliseren. Ondanks uitdagingen zoals cyberaanvallen, containertekorten en verstoringen van de toeleveringsketen verwacht Costa Rica het niveau van ananas in 2023 op peil te houden. De effecten van mondiale factoren, waaronder de situatie in Oekraïne en tekorten aan meststoffen, kunnen de volumes in de tweede helft van het jaar beïnvloeden.
Nederland: Meer ananas op de markt door Natural Flowering in Costa Rica
Met de natural flowering die in Costa Rica gaande is, worden momenteel grotere volumes ananas naar Europa verscheept. “Tot eind juni zal er voldoende ananas op de markt zijn. Daarna zal er traditiegetrouw een dip in de productie komen en minder ananas verscheept worden, maar dan is er ook voldoende ander zomerfruit op de markt”, verwacht een Hollandse importeur.
De ananasprijzen houden zich volgens hem nog goed staande met een gemiddeld niveau rond de 10,50-11 euro. “Dat is een heel redelijke prijs. Dit jaar vertoont de ananasmarkt sowieso een enorm stabiele lijn. Er zijn klanten op de vrije markt waarbij we al maanden dezelfde prijs rekenen. Vroeger had je nog weleens momenten dat de prijs van de ananas richting de 5 euro ging, maar dat komt nu eigenlijk nooit meer voor. Toen werd er ook nog weleens vaker blind geïmporteerd, maar door de hoge kosten zijn veel gelegenheidsimporteurs er tussenuit gegaan. Het is geen 'gooi-en-smijt-artikel' meer.”
Het relatief koude weer in Noordwest-Europa drukt volgens hem wel de afzet van de kroonloze ananas, die veelal hun weg vinden in de fruitsalades.
Duitsland: Middenklasseprijzen voor ananas uit Costa Rica
Een groothandelaar uit Zuid-Duitsland betrekt zijn ananassen van een in Spanje gevestigde handelaar, die ze per schip vanuit Costa Rica naar Europa brengt. De vruchten zijn van topkwaliteit en worden in houten kisten vervoerd. Er zijn waarschijnlijk meer hoeveelheden beschikbaar dan hij gemiddeld kan verkopen. Ondanks de huidige weersomstandigheden heeft hij nog niet gehoord van beperkte hoeveelheden. De prijsklasse is vergelijkbaar met die van vorig jaar en ligt eerder in het middensegment. De prijs kan bijna het hele jaar door worden gehandhaafd. Ondanks de inflatie is ananas een fruitsoort waarvoor voortdurend belangstelling bestaat in Duitsland.
VK: Peruaanse ananas verliest marktaandeel aan Costa Rica
De Peruaanse ananasexport naar het Verenigd Koninkrijk heeft de afgelopen vijf jaar een stijgende lijn laten zien, met een opmerkelijke stijging in 2021, maar deze lijn werd onderbroken in 2022, toen de resultaten lager waren dan het voorgaande jaar, volgens een rapport van Tridge. César Freund, adjunct-directeur inlichtingen en commerciële prognose bij Promperú, legde uit dat de export van deze vrucht in 2022 een daling van 7,6% vertoonde als gevolg van specifieke factoren. Hij vermeldt onder meer dat markten zoals de Verenigde Staten, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk zich begonnen te bevoorraden vanuit Costa Rica, een van de grootste ananastelers ter wereld, die een productiepiek kende. Daarbij kwam nog het aanzienlijke aanbod van andere landen zoals Honduras en Mexico, die om dezelfde kopers begonnen te concurreren.
In november 2022 was Costa Rica (6,7K ton) de belangrijkste ananasleverancier van het VK, met een aandeel van 97% van de totale invoer. Het werd gevolgd door Ivoorkust (111 ton), met een aandeel van 1,6% in de totale invoer. Van januari 2022 tot november 2022 bedroeg de gemiddelde maandelijkse volumegroei van de invoer uit Costa Rica -1,9%. Qua waarde was Costa Rica (4,5 miljoen dollar) de grootste leverancier van ananas aan het VK, met een aandeel van 95% in de totale invoer. De tweede plaats op de ranglijst werd ingenomen door Ivoorkust ($68K), met een aandeel van 1,4% in de totale invoer. Van januari 2022 tot november 2022 bedroeg de gemiddelde maandelijkse waardegroei van de invoer uit Costa Rica -1,7%. De prijsstijging kan worden toegeschreven aan verschillende factoren, waaronder veranderingen in weerpatronen die van invloed zijn op de oogsten, een toegenomen vraag naar tropische vruchten en schommelingen in vraag en aanbod wereldwijd. Consumenten kunnen de komende maanden een lichte stijging van de prijzen van ananas en ananasproducten, waaronder sappen en vruchten in conserven, verwachten. Deskundigen uit de sector verwachten echter niet dat deze kleine prijsstijging een grote invloed zal hebben op de verkoop of het consumentengedrag. Ananas blijft een populaire vrucht op de Britse markt, die bekend staat om zijn unieke en verfrissende smaak, veelzijdigheid bij het koken en bakken, en vele gezondheidsvoordelen.
Frankrijk: Overvloedig aanbod als zomerfruit begint
Tijdens de eerste maanden van het jaar was de Franse ananasmarkt goed, met een vraag die groter was dan het aanbod en prijzen die constant bleven.
Maar nu is de markt veranderd. Met de komst van het zomerfruit is de vraag naar ananas iets kleiner geworden. Door de jaarlijkse bloeiperiode in Costa Rica zijn er meer volumes. En veel buitenlandse exploitanten zijn net op de markt gekomen met zeer lage prijzen, waardoor exploitanten die het hele jaar door aanwezig zijn, gedwongen worden hun prijzen te verlagen, wat gevolgen heeft voor de verkoop.
Italië: Ananastekorten verwacht
Een importeur uit het noorden van Italië geeft een overzicht van de situatie: "De komende weken zal er een verder tekort aan ananas zijn, wat de huidige situatie nog zal verergeren. Nu kost een doos van 12 kg ongeveer 15,5-16 euro in bulk, voor een ananas van groot formaat. En de weersomstandigheden in de teeltlanden lieten geen erg grote ananassen toe." De importeur zegt dat als de ananasprijzen, net als veel andere groenten en fruit, niet eerlijk zijn voor de telers, het risico toeneemt dat er geen fruit is.
"Wat ananas betreft," voegt een groothandelaar uit Campania eraan toe, "blijven de prijzen hoog gezien het jaargemiddelde en de aanwezigheid van Italiaans seizoensfruit op de nationale markt. Het aanbod van ananas kan de groeiende vraag niet aan. Voor een fruit van gemiddelde kwaliteit wordt momenteel een groothandelsprijs van 1,30 euro/kg betaald, terwijl hoogwaardige ananas niet voor minder dan 2 euro/kg wordt verkocht. Wellicht zijn de trend en de beschikbaarheid van seizoensfruit ook van invloed op de ananasprijs, waardoor deze hoog blijft. De invoer van ananas verloopt langzaam, omdat de volumes beperkt zijn; daarom is het moeilijk om met één scheepslading ananas het fruit voor de hele week te garanderen. Als het goed is, zit je minstens twee of drie dagen zonder voorraad."
Precies een derde van de Italiaanse huishoudens heeft in de afgelopen twaalf maanden verse ananas gekocht, zo blijkt uit gegevens van het GfK Consumer Panel. Dit cijfer is bijgewerkt tot maart 2023 en daalt sterk in vergelijking met dezelfde periode in 2021. Een daling ook voor het fruit in conserven. Ananas is vooral populair bij tweepersoonshuishoudens, woonachtig in Zuid-Italië en met een gemiddeld hoog sociaal-economisch profiel.
Zuid-Afrika: Gebrek aan gekleurd fruit drijft prijzen op
Het vroege koude en bewolkte weer in het ananasteeltgebied Hluhluwe in KwaZulu-Natal heeft de rijping van ananas vertraagd. Het is een overgangsperiode waarin ananassen van winterspecificatie (met een lagere Brix en kleur) op de markt komen.
Er is een beetje een overaanbod op de markt, merkt een handelaar op de versmarkt van Johannesburg op. Hij zegt dat er veel groene ananassen op de markt komen, terwijl kopers op zoek zijn naar kleur.
"Mooi gekleurd fruit verkoopt goed, maar groen fruit wordt niet verkocht. De prijzen zijn R80, wat niet slecht is, maar het had R100 kunnen zijn als het fruit meer kleur had," meent hij.
"De prijzen zijn stabiel gebleven, maar door de kou zien we dat de markten vol raken en de vraag afneemt. Toch zijn de prijzen verrassend goed voor deze tijd van het jaar", zegt een ananasteler. "We hadden eerder kou dan we hadden verwacht, en het is nog steeds nat na veel regen in mei voor dit gebied."
"Ik zit met veel voorraad die de jongens niet graag kopen," zegt de marktkoopman uit Johannesburg. "Normaal gesproken verkoop ik op een doordeweekse dag 10 of 15 pallets, nu verkoop ik er drie of vier. Kopers uit de winkels kopen het groene fruit niet."
De vraag naar fruit daalt gewoonlijk naarmate de seizoenen veranderen, maar herstelt zich gewoonlijk midden in de winter, merkt hij op. Het aanbod zou stabiel moeten blijven. De ananasprijzen liggen 18% hoger dan een jaar geleden (ongeveer R8 (0,38 euro)/kg).
Op kleine schaal wordt Zuid-Afrikaanse ananas ook overgevlogen naar het Midden-Oosten en Europa (Frankrijk, Duitsland en Nederland).
China: Sterke vraag, stabiele prijzen
In Guangdong in Zuid-China, een belangrijke ananasteeltregio, is de opbrengst dit seizoen met 30% gedaald. Het nu geoogste fruit werd twee jaar geleden geplant, tijdens Covid, en omdat de markt in die periode sterk fluctueerde, werd er minder geplant. De marktvraag is sterk en de prijzen zijn stabiel. De variëteit Golden Diamond is de meest voorkomende variëteit en is dit jaar schaars. Dit ras stelt hoge eisen inzake temperatuur, planttechnologie en teeltkosten in het teeltgebied, en het huidige binnenlandse plantareaal en aanbod voldoen nog niet aan de marktvraag.
Voor ananas uit Hainan is de marktintroductie vertraagd door een relatief koude winter. De werkelijke vraag naar deze vrucht is minder groot dan verwacht. Aangezien ananas uit Taiwan geen toegang heeft tot de markt van het Chinese vasteland, wordt verwacht dat de opbrengst van ananas uit Hainan zal toenemen. Eerder in mei heeft Xinguo JiaYuan, een dochteronderneming van Joyvio, die deel uitmaakt van de Golden Wing Mau Group, aangekondigd aanzienlijk te zullen investeren in de ananasteelt in Hainan.
Gold Diamond is de grootste ananassoort van Taiwan, die hoofdzakelijk voor de exportmarkten wordt geteeld. Het ras wordt geoogst tussen februari en mei. Dit jaar was de oogstperiode bijzonder droog. Door de droogte zijn de vruchten kleiner en zoeter, wat over het algemeen door de markt wordt gewaardeerd. Daardoor zijn de marktprijzen dit jaar stabiel.
Momenteel heeft Taiwanese ananas geen markttoegang tot het Chinese vasteland na een besluit om het fruit in 2021 te blokkeren. Het duurt twee tot drie jaar voordat een ananasveld volledig in productie is. Aangezien het Chinese vasteland een grote en aantrekkelijke markt is voor Taiwanees fruit, wordt verwacht dat de Taiwanese ananasopbrengst vanaf volgend seizoen drastisch zal afnemen. Er zullen weinig nieuwe plantages worden aangelegd zolang het Chinese vasteland niet openstaat voor deze vrucht.
Noord-Amerika: Sterke ananasprijzen in mei
De sterkere ananasprijzen van deze maand zullen zich in de nabije toekomst waarschijnlijk stabiliseren. "De aanvoer van ananas veert nog steeds op. Het duurt langer dan in voorgaande jaren," zegt een verlader.
Na het typische dieptepunt in de Mexicaanse ananasvoorraden (eind maart tot de eerste week van mei) nemen de voorraden langzaam toe. In combinatie met de weersomstandigheden in Zuid-Amerika in het afgelopen jaar heeft dit de geïmporteerde oogst uit Costa Rica geschaad, waardoor de prijzen zijn gestegen. Twee weken geleden was de ananasprijs $11,50 voor een doos ananassen van zes stuks. Deze week is dat $13,50.
De vraag naar ananas neemt ook toe. "De invoer uit Costa Rica is sinds februari groter geworden, maar ook de vraag stijgt", zegt de verlader. "Zelfs met meer Costa Ricaanse ananas in maart en april, eten mensen die normaal Mexicaanse ananas kopen meer Costa Ricaanse fruit op."
Nu ook het Mexicaanse aanbod weer aantrekt, neemt ook de vraag naar ananas in de retail en de horeca toe.
In de toekomst zal de markt waarschijnlijk afvlakken en zich stabiliseren, aangezien ananas een wijdverspreide basis heeft - landen als Honduras verschepen ook fruit.
Costa Rica: Land handhaaft ananasopbrengst in 2023
De exportcijfers voor vorig jaar zijn een schatting omdat er een cyberaanval was op de computers van de regering van Costa Rica en de gegevens voor een periode van 3 maanden verloren gingen, maar rekening houdend met de gegevens over de uitvoer bij de douane verwacht de sector geen groot verschil tussen deze gegevens en de gegevens waarmee het jaar 2021 werd afgesloten.
"In 2023 zien we al dat de teeltranges gehandhaafd blijven, want volgens de gegevens die de verschillende organisaties ons verstrekken, zouden we op een oogstvolume van tussen de 2,3 en 2,6 miljoen ton blijven zitten. Natuurlijk sluiten we niet uit dat er een probleem kan zijn met de volumes vanwege de teelt-efficiëntie, als gevolg van de oorlog in Oekraïne en het gebrek aan beschikbaarheid van containers, dat de hele wereld heeft getroffen; en in het geval van Costa Rica, juist een agro-exporterend land, hebben we ook de gevolgen ondervonden van het tekort aan meststoffen en agrochemicaliën, vooral in de ananassector."
"Ik schat dat we in de tweede helft van dit jaar deze gevolgen zullen kunnen beoordelen, omdat de teler echt een enorme inspanning heeft geleverd om het agronomische pakket dat de ananasteelt vereist niet te minimaliseren," voegen de vertegenwoordigers van de sector eraan toe.
Volgende week: Overzicht wereldmarkt tomaten