De wereldmarkt appels staat in verschillende regio's voor grote uitdagingen, zoals blijkt uit recente berichten uit verschillende landen. In Nederland heeft de uitbreiding van de Poolse appelexport geleid tot een stagnerende verkoop, waardoor de verkoop tegen lage prijzen moet plaatsvinden. In België schakelt de consument ondertussen over op goedkopere opties door de stijgende inflatie, waardoor de consumptie van duurdere appelsoorten afneemt. Turkije wordt geconfronteerd met aanzienlijke logistieke uitdagingen voor appels, nadat een aardbeving schade heeft toegebracht aan de haven van het land. Nieuw-Zeeland is ook getroffen door een ramp in de vorm van de cycloon Gabrielle, die veel appelboomgaarden heeft weggevaagd, waardoor de appelsector mogelijk miljoenen schade heeft geleden. Op kleinere schaal wordt Zuid-Afrika geconfronteerd met een verminderde aanvoer van appels als gevolg van onverwachte hagelbuien die in verschillende gebieden aanzienlijke schade hebben aangericht, waardoor het aanbod van grote appels beperkt is. In Michigan in de VS heeft het appelseizoen daarentegen een recordoogst te zien gegeven, en er is een uitstekende beschikbaarheid van Gala, Fuji, Reds, Golds en Ambrosia. In Argentinië ten slotte is het exportvolume van appels van jaar tot jaar gedaald, met een opbrengst op het laagste niveau van de afgelopen jaren.
Nederland: Moeizame appelmarkt
De Nederlandse appelmarkt heeft het moeilijk. Door de expansie van de Poolse appelexport is de verkoop van Hollandse appelen grotendeels een binnenlandse aangelegenheid geworden. “Ik denk nog steeds dat er niet eens te veel Elstar-appels zijn, maar de kwaliteitsproblemen blijven wel boven de markt hangen. Hierdoor is er veel noodzaak om te verkopen. Prijzen voor de echt goede Elstar liggen rond de halve euro. Dat is nog altijd onder het niveau waarop ze op het hout zijn gekocht, maar daar zijn wel de kosten bijgekomen. Tegelijkertijd zie ik het voor de langere termijn – als we maart voorbij zijn – een stuk zonniger in, maar dan moet je wel echt goede appels hebben", aldus een Hollandse fruithandelaar.
België: Consumptie van appels steeds minder
Prijs wint het van kwaliteit richting het einde van het Belgische appelseizoen. "De situatie is natuurlijk over het algemeen bekend, maar door de inflatie zien we dat mensen steeds meer zoeken naar goedkopere opties. Er vindt een verschuiving plaats van duurdere (club)rassen naar appelen als Jonagold", aldus een handelaar.
Toch betekent dit nog niet dat het we al richting een positieve appelmarkt verschuiven. "De prijzen beginnen te beteren, maar de consumptie laat te wensen over. Waar de consumptie 20 jaar geleden op 12 kilo per hoofd lag, is dit hedendaags nog lager dan al werd gedacht met 6,8 kilo. De Europese voorraden zijn namelijk niet van die aard dat de prijzen slecht zouden moeten zijn. Met de situatie van 20 jaar geleden zouden we nu een goed seizoen draaien.”
Richting het einde van het seizoen kunnen de winnaars dus wel eens de goedkopere appelen zijn. “Kwalitatief zien ze er namelijk ook gewoon goed uit. Je hebt altijd een verwachting als je de cel opent, maar het viel me niet tegen. Zij kunnen nog wel eens verrassen. Jonagold en Golden zijn appelen die richting het einde van het seizoen komen. Vorig jaar was dit een nadeel vanwege de geopolitieke situatie, maar dit jaar zou alles met de huidige voorraden verkocht moeten kunnen worden.”
Frankrijk: Lagere voorraden en exportverkoop van Franse appels
In Frankrijk begon het jaar 2023 met relatief lage appelvoorraden. Op 1 januari lag de Europese voorraad 6% onder de volumes van andere jaren. In Frankrijk is er een daling van 7% ten opzichte van het vorige seizoen en 9% ten opzichte van het gemiddelde van de laatste drie jaar.
De relatief lage voorraden zouden moeten leiden tot een meer "serene" tweede helft van het seizoen voor de Franse telers. Wat de handel betreft, is het aanbod weliswaar verminderd, maar is de vraag niet erg dynamisch. De verkoop in Frankrijk is daarentegen relatief stabiel, aangezien de uitvoer is gedaald tot -12% begin februari. Deze daling houdt zeker verband met de slechtere bewaring van de appelen in vergelijking met andere jaren, als gevolg van de extreme omstandigheden van deze zomer.
Hoewel het verbruik relatief is, zien we over het eerste deel van het seizoen toch een stijging van de verkoopvolumes met 3% ten opzichte van vorig jaar over dezelfde periode (augustus - eind december), maar een daling van 6,5% ten opzichte van het gemiddelde van de afgelopen 3 jaar. Dit jaar bedraagt de gemiddelde verkoopprijs 2,01 euro, alle afzetkanalen en alle rassen samen, een daling van 7% ten opzichte van vorig jaar, ondanks de kostenstijgingen. De prijzen in de schappen zijn erg hoog, terwijl de telers geen eerlijke prijs voor hun appels krijgen. Toch hebben sommige retailers het spel meegespeeld en is er sinds half januari een lichte stijging van de aan de telers betaalde prijs.
De reden voor de lagere gemiddelde prijs is het grote verschil tussen de afroepprijs voor appels bij promotie of in zakken en de prijs in het schap. Bovendien krijgt de zak appels steeds meer de voorkeur van de consument die onder financiële druk staat. In 2018-2019 waren voorverpakte appels goed voor 36% van de aankopen. In 2019-2020 was dat 39% en nu 43%. We zien dat de omzet van appels in zakjes groter is dan die van appels in het schap, die duurder zijn. Dit wijst erop dat de consument steeds meer op zoek is naar een betere prijs.
Duitsland: Binnenlands aanbod domineert markt
Het binnenlandse aanbod domineert momenteel de markt, met name lstar, Jonagold, Braeburn en Boskoop. Vanuit Italië doen Granny Smith, Pink Lady en Golden Delicious hun intrede op de markt. Frankrijk nam vooral deel met de clubrassen Pink Lady en Jazz. De Nederlandse, Belgische en Poolse instroom had slechts een lokaal aanvullend karakter en speelde geen grote rol. De eerste overzeese partijen komen binnenkort binnen. Over het geheel genomen was het aanbod enigszins beperkt geworden, maar aan de vraag kon nog moeiteloos worden voldaan. In Zuid-Duitsland zal het Gala-seizoen ongeveer eind april eindigen, de volumes van Elstar zullen voldoende zijn tot mei-juni. De Jonagold-rassen van het seizoen van vorig jaar zullen standhouden tot het begin van de nieuwe oogst.
Oostenrijk: Verkoop van appels stijgt ten opzichte van vorig jaar
Al met al zijn er in december ongeveer 5% meer Oostenrijkse appels verkocht dan in dezelfde periode van het voorgaande jaar. Tijdens de kerstvakantie steeg de verkoop zelfs met een kwart. Als men echter rekening houdt met de 4% lagere groothandelsprijs van 0,95 €/kg in vergelijking met vorig jaar, gecombineerd met de huidige kostenstijgingen, blijft er van de verkoopstijging niet veel over. De binnenlandse AMA-voorraad dessertappelen bedroeg op 1 december 88.148 ton (conventioneel & bio), 8% minder dan de vorige maand en 17% meer dan december vorig jaar.
Polen: Positieve vooruitzichten voor appelseizoen ondanks arbeidsuitdagingen
Inmiddels zijn alle appels geoogst in Polen, maar het verkrijgen van de benodigde arbeidskrachten was een uitdaging. Toch is het niveau van de verkoop goed. Vanuit logistiek oogpunt zijn er geen problemen geweest. De kleine vertragingen die containers en schepen hebben, zijn niet van invloed op de kwaliteit van het fruit dat wordt verscheept. De Egyptische markt is bijna volledig gesloten in vergelijking met de vorige seizoenen. Verwacht wordt dat de kwaliteit van de appels die nog in koelhuizen liggen, de Poolse exporteurs in staat zal stellen appels naar afgelegen markten in Azië te sturen.
Italië: Laagste appelvoorraden in jaren, seizoen naar verwachting vroeg afgelopen
De situatie in de appelsector in Italië op 1 februari 2023 lijkt sterk op die van de vorige maand, met regelmatige voorraadvermindering en veel lager dan gemiddelde voorraden voor vele rassen. De totale voorraad appels bedraagt 961.955 ton, het laagste niveau van de afgelopen jaren, zo meldt Assomela.
Voor Golden Delicious is bijna 40% van de totale oogst verkocht en behoren de voorraden met minder dan 330.000 ton tot de laagste ooit. De verkoop van Gala is in alle Italiaanse regio's vlot verlopen en de huidige totale voorraden liggen 33% lager dan vorig jaar; voor dit ras wordt verwacht dat het seizoen vroeger zal worden afgesloten dan vorig jaar.
Ook bij de andere rassen zijn de voorraden goed weggewerkt, waarbij Fuji opvalt met een verkoop in januari die de 25.000 ton nadert. Ook voor de andere rassen, zowel de traditionele als de nieuwe, ligt de verkoop in de lijn van de plannen om de voorraden weg te werken en voor sommige daarvan wordt een positieve ontwikkeling in de tweede helft van het seizoen verwacht.
In het buitenland worden uitstekende volumes verkocht, vooral in het Midden-Oosten en in Midden- en Zuid-Amerika. De ontwikkeling van de Indiase markt, die in deze periode van het seizoen actief is, wordt geëvalueerd. Hoewel de Europese markt niet bijzonder dynamisch lijkt, worden voor Spanje, dat zich ontvankelijk toont, goede prestaties genoteerd. Ook op de Italiaanse markt wordt een goed herstel geconstateerd.
De opbrengst van de telende landen op het zuidelijk halfrond zal naar verwachting licht stijgen (+5%) en iets meer dan 5 miljoen ton bedragen. De exportramingen stijgen ten opzichte van voorgaande jaren, maar het aandeel van het voor de Europese markt bestemde fruit is veel kleiner. Dit zou voor de Italiaanse telers een uitstekende gelegenheid kunnen zijn om hun sterke positie in Italië en in de rest van Europa te handhaven.
Spanje: Appelprijzen hoger dan vorig seizoen, maar lager dan gemiddeld
De prijzen voor Golden appels in week 5 bleven de hele week gelijk, zij het in mindere mate dan de voorgaande week (1% bij de oorsprong en 2% na verpakking). De prijzen liggen boven de vorige seizoenen: 46% meer dan vorig seizoen bij de oorsprong en 26% ten opzichte van het gemiddelde; terwijl de prijzen in het pakstation 33% hoger liggen dan in het vorig seizoen en 24% hoger dan het gemiddelde. Voor de Fuji appel is er in week 5 bij de oorsprong niets veranderd, terwijl de prijs na verpakking opnieuw licht daalt (-1%). De prijzen van deze week blijven, net als de seizoensgemiddelden, hoger dan vorig seizoen maar lager dan het gemiddelde. De prijzen voor Royal Gala appels zijn deze week bij de oorsprong met 2% gestegen, terwijl ze in het verpakkingsstation met 3% zijn gedaald. De noteringen van deze week en de seizoensmiddelen liggen boven die van vorige seizoenen.
Turkije: Logistieke uitdagingen voor appels na aardbeving
Aangezien er de komende maanden minder hoeveelheden appels van goede kwaliteit beschikbaar zullen zijn, wordt verwacht dat de prijzen zullen stijgen. De prijs voor Turkse appels was tot begin februari gelijk gebleven. Toen februari eenmaal op gang kwam, begon de prijs echter te stijgen omdat appels van goede kwaliteit moeilijker te vinden waren. Verwacht wordt dat deze trend zich de komende maanden zal voortzetten en dat appels van goede kwaliteit vrij duur zullen worden. De aardbeving is een enorme ramp voor Turkije en ze worden nog steeds geconfronteerd met enorme problemen als gevolg van wat er is gebeurd. De haven van İskenderun was een van de grootste havens in Turkije en is nu volledig buiten werking. Duizenden containers zijn verbrand in de haven. Vooral het lokale vervoer is een groot probleem en uitdaging geworden.
Zuid-Afrika: Onverwachte hagelbuien verminderen de aanvoer van appels
Het appelseizoen heeft een nogal dramatische start gekend: in de Witzenberg hebben vier afzonderlijke hagelbuien buiten het regenseizoen geleid tot grote schade in dat gebied, in die mate zelfs dat sommige telers in de Witzenbergvallei al hun appels dit seizoen naar de verwerkingsindustrie zullen sturen.
De verliezen in het Ceres-gebied worden geschat op vele duizenden tonnen, plus plaatselijke hagel in Grabouw en in de Langkloof, en de raming voor de appeluitvoer ligt momenteel 5% lager dan vorig jaar, iets meer dan 43 miljoen kartons van 12,5 kg, lager dan de twee voorgaande jaren.
Sinds het begin van het jaar zijn vooral Cripps Red en Golden Delicious van de oogst van vorig jaar geëxporteerd naar Afrika (er was meer voorraadoverdracht) en Royal Gala en Panorama Golden van het nieuwe seizoen.
Als gevolg van de hagel zal de aanvoer van grote appels uit deze gebieden worden beperkt. "Er zou minder groot fruit beschikbaar kunnen zijn voor plaatsen als Vietnam en ik verwacht dat de prijzen voor groot fruit dit jaar beter zullen zijn als gevolg van vraag en aanbod", aldus een appelhandelaar.
Anderzijds zijn als gevolg van de hittegolf in Europa de aanvragen voor appels uit het VK en Europa meer dan twee maanden vroeger dan normaal binnengekomen, aldus een andere exporteur, in het bijzonder voor Royal Gala uit het VK.
"Appelrassen voor het late seizoen zoals Cripps Pink/Pink Lady® en Cripps Red/Joya® zullen naar verwachting toenemen", zegt brancheorganisatie Hortgro. "Dit komt doordat de afgelopen jaren nieuwere rassen met een betere opbrengst en verpakking zijn aangeplant."
In eigen land kosten appels R8,60 per kilogram en worden ze minder duur naarmate de volumes toenemen. Marginale tellingen kunnen zich niet langer veroorloven om te worden geëxporteerd wegens de transportkosten, waardoor de lokale markt enigszins wordt overbevoorraad.
De haven van Kaapstad heeft deze week al drie dagen last van harde wind en de export ligt een paar dagen achter op schema.
Noord-Amerika: Gevarieerd appelseizoen van kust tot kust
De staat Washington, de grootste appeltelende staat in de VS, wordt geconfronteerd met een korte appeloogst in 2022-2023. De oogst zal naar verwachting ongeveer 100 miljoen kisten bedragen, wat ongeveer 20 procent minder is dan de 121-122 miljoen kisten van vorig jaar. Daardoor is het importappelseizoen eerder begonnen. Een expediteur in Washington zegt dat er al fruit uit Chili wordt aangevoerd. Terwijl het invoerseizoen gewoonlijk in april-mei begint, is het dit jaar maart tot begin april. De invoer komt grotendeels uit Chili, terwijl andere landen zoals Nieuw-Zeeland minder zenden dan vroeger.
Wat de rassen betreft, is de voorraad Honeycrisp aanzienlijk gedaald. Er zijn genoeg kleine Gala's in de pijplijn, maar het aanbod van grote Gala's is kleiner. Er zijn ook veel grote Fujis in de VS, maar een gebrek aan kleine Fujis in Washington en hetzelfde geldt voor Granny Smith. Er wordt een grote invoer van Pink Lady's verwacht gezien de kortere oogst van Pinks en enkele conditieproblemen als gevolg van de late oogst.
Wat de vraag betreft, heeft de sterke vraag in de herfst ook een invloed gehad op het totale aanbod. "De prijzen zijn echter ook verhoogd en we hebben over het algemeen een tragere beweging gezien."
Michigan in het Midwesten teelt samen met het Noordoosten ongeveer 20 procent van de appeloogst van het land. Dit seizoen heeft Michigan een recordoogst en de teelt van alle rassen is gestegen. De voorraden van bijna alle rassen zijn nog steeds ruim, met een uitstekende beschikbaarheid van Gala, Fuji, Reds, Golds en Ambrosia", aldus een verlader uit Michigan. De staat is bijna klaar met Honeycrisp na regenproblemen die het uitpakken van de ras hebben beïnvloed. Terwijl er in januari weinig appels werden verhandeld, trekt de vraag deze maand weer aan.
Aan de oostkust, in New York en Pennsylvania, lijkt de opbrengst dit jaar gemiddeld of iets boven het gemiddelde te liggen. "We hebben genoeg fruit om onze klanten de hele zomer te bevoorraden," zei een verlader. De groeiomstandigheden waren zeer goed en als gevolg daarvan ziet de regio fruit van uitstekende kwaliteit. Het lagere aanbod uit Washington heeft de vraag doen toenemen.
Argentinië: Exportvolume Argentijnse appels daalt jaar op jaar
De appeloogst in de teeltgebieden van Argentinië bevindt zich in de eerste weken. Zoals de minister van Landbouw van Argentinië onlangs meedeelde in een verslag over de appel- en perenseizoen, met gegevens tot januari 2023, heeft een vroege bloei dit jaar het begin van de oogst vervroegd van de eerste week van februari tot de derde week van januari. In feite werd de Gala-oogst verwacht voor 21 januari en de Red Delicious voor 11 februari.
Het seizoen van 2023 begint nadat de teelt in 2022 zich "op het laagste niveau van de afgelopen jaren" bevond. De appel bereikte 420.000 ton, met een daling van 12% ten opzichte van 2021", benadrukt de organisatie.
"De export van appels weerspiegelt ook een aanzienlijke daling, tot het laagste niveau van de afgelopen jaren. Het ontbreken van 7.000 ton export wordt opgemerkt in de maand maart en een daling van 5.000 ton in de maanden april en mei. In dit geval is de daling van de verkoop aan Rusland de belangrijkste verklaring voor deze daling."
Statistieken met gegevens tot december 2022 geven gedetailleerde cijfers voor deze daling van de appelexport uit Río Negro en Neuquén in ton, per maand en land van bestemming. In totaal werd in 2022 63.924 ton uitgevoerd, 19% minder dan de hoeveelheid die in 2021 werd verzonden en 34% minder dan de bijna 97.200 ton die in 2020 werd uitgevoerd.
Brazilië, gevolgd door Bolivia en Paraguay, waren de belangrijkste bestemmingen voor Argentijnse appels. De uitvoer naar Brazilië is op jaarbasis echter met 20% gedaald en de naar Bolivia verzonden hoeveelheden zijn met 19% gedaald. Daarentegen valt de aanzienlijke stijging van de uitvoer naar Paraguay met 233% op, samen met de stijging van de uitvoer naar Canada met 511% of, als curiositeit, 75% naar Libië.
Rusland zakt naar de vierde plaats op de lijst van belangrijkste bestemmingen voor appelen uit Neuquén en Río Negro na een inkrimping met 60% van de aangekochte hoeveelheden in 2022, en de Verenigde Staten blijven op de vijfde plaats ondanks een daling met 40%.
In 2022 was slechts 15% van de in de regio geteelde verse appels bestemd voor de export, terwijl 57% op de binnenlandse markt werd verkocht. Het ministerie van Landbouw wijst er echter op dat het binnenlandse verbruik in 2022 de in 2021 geconstateerde daling heeft voortgezet. "2022 vertoont een daling van 7% ten opzichte van 2021 en 11% ten opzichte van de piek van 2020. Het verbruik is terug op het niveau van 2017-2018". De resterende 28%, zo'n 119.000 ton, was bestemd voor de verwerkende industrie.
Nieuw-Zeeland: Cycloon Gabrielle verwoest appeloogst
Nieuw-Zeeland kampt met de gevolgen van de cycloon Gabrielle die het land maandagavond heeft getroffen. Premier Chris Hipkins heeft Gabrielle de grootste weersverschijnselen van de afgelopen eeuw genoemd. Naar schatting is minstens een derde van de vijf miljoen inwoners van het land getroffen. In het land is de noodtoestand uitgeroepen.
De cycloon heeft overal op het Noordereiland aanzienlijke overstromingen en aardverschuivingen veroorzaakt, maar de schade is het grootst in de kustgebieden in het uiterste noorden en aan de oostkust van het Noordereiland - Hawkes Bay, Coromandel en Northland behoren tot de zwaarst getroffen gebieden.
De Nieuw-Zeelandse appeloogst was net begonnen, met veel bomen vol appels klaar om geplukt te worden, die enorme schade hebben opgelopen door de storm. Hoewel het nog erg vroeg is en de telers geen toegang hebben tot de boomgaarden, heeft een teler gezegd dat de schade in de miljoenen kan lopen.
In Hawke's Bay zei een grote appelteler: "Als je gewoon rondrijdt, zie je duidelijk appelbomen ontworteld en weggespoeld, alles is weg."
Grote appelbomen volgeladen met fruit, die bij de oogst met ladders moesten worden betreden, werden omvergeworpen en de bomen stapelden zich om hen heen op.
"Er is veel technologie en innovatie die in de loop der tijd in de boomgaarden is verwerkt en het is gewoon allemaal weg."
Volgende week: Overzicht wereldmarkt ananas