De wereldhandel in zoete aardappelen is al een aantal jaren stabiel tot dalend. Dat geldt zowel voor de export vanuit de Verenigde Staten als vanuit andere landen. Het geldt echter zeker niet voor de import (en re-export) van Nederland. Die groeit maar door. In het afgelopen jaar werd er in Nederland bijna 180.000 ton ingevoerd. Daarmee was Nederland wereldwijd gezien met afstand het belangrijkste importland. In 2017 werd voor het eerst de kaap van 100.000 ton gepasseerd.
Nederland is voor zoete aardappelen belangrijk voor de import op de Europese markt. Het overgrote deel van de import, in het afgelopen jaar 150.000 ton, was bestemd voor re-export.
De wereldhandel bestaat vrijwel uitsluitend uit vers product. Daarnaast wordt er nog in bevroren zoete aardappelen gehandeld. China is internationaal gezien de belangrijkste leverancier van dit product.
De Verenigde Staten nog steeds dominant, maar export daalt
Op de lijst van exportlanden komt Nederland na de Verenigde Staten op de tweede plek. De Verenigde Staten is veruit de belangrijkste exporteur van zoete aardappelen. De Amerikaanse export bereikte in 2018 een piek met bijna 300.000 ton. Die hoeveelheid werd daarna niet meer bereikt. In het afgelopen jaar exporteerde de Verenigde Staten 268.000 ton. In de eerste vier maanden van dit jaar viel de export weer behoorlijk (-16%) terug.
Inmiddels is Egypte ook een grote exporteur van zoete aardappelen. Naar schatting exporteert Egypte jaarlijks nu zo’n 110.000 ton. Andere exporteurs zijn: Spanje, Canada, Vietnam, Laos, Honduras, China, Portugal en Zuid-Afrika.
Binnen de EU zijn naast re-exporteur Nederland verder alleen Spanje en Portugal die redelijke hoeveelheden zoete aardappelen exporteren. De export van andere landen blijft (ruim) onder de 10.000 ton en schommelt nogal van jaar-op-jaar.
Seizoenen Verenigde Staten en Egypte vullen elkaar aan
De beide grote exportlanden, de Verenigde Staten en Egypte leveren jaarrond, maar er is wel sprake van seizoenen. De Verenigde Staten exporteert vooral in de periode november-juli terwijl Egypte in de
maanden juli-december de meeste zoete aardappelen levert.
Grootste groei Egyptisch product
Nederland is met afstand het belangrijkste importland van zoete aardappelen met de Verenigde Staten als veruit de belangrijkste leverancier. Omgekeerd is Nederland de belangrijkste afnemer van zoete aardappelen uit de States. Volgens Eurostat/CBS cijfers wordt er in Nederland nog elk jaar meer uit de Verenigde Staten ingevoerd. in het afgelopen jaar ging het om bijna 100.000 ton. Ook de import uit Egypte groeit. De afgelopen drie jaar telkens met zo’n 10.000 ton naar 36.000 ton in 2021. Voor Egypte is Nederland ook de belangrijkste afnemer gevolgd door het Verenigd Koninkrijk en Saoedi-Arabië.
België was in het afgelopen jaar de derde leverancier voor Nederland met ruim 10.000 ton. De hoeveelheden die via België in Nederland aankomen variëren de laatste jaren sterk. Ook de import uit Spanje varieert van jaar-op-jaar behoorlijk. In het afgelopen jaar ging het om 7.500 ton. Wel duidelijke groei zit er in de import uit Zuid Afrika; in 2021 ruim 6.000 ton. Verder worden er nog noemenswaardige hoeveelheden ingevoerd uit Honduras, Brazilië, Guatemala, Frankrijk, Israël, Argentinië, Duitsland en Portugal. Na de Brexit is de doorvoer van zoete aardappelen vanuit het Verenigd Koninkrijk naar Nederland gekelderd van 15.000 naar 400 ton.
De (re-)export van zoete aardappelen via Nederland is vrijwel uitsluitend gericht op EU-landen. België, Duitsland en Frankrijk zijn de drie belangrijkste afnemers. Dan volgen Polen, Roemenië, Tsjechië, Hongarije en Spanje.
Weinig handel in bevroren product; meest uit China
Naast de handel in vers product importeert en (re-)exporteert Nederland ook bevroren product. Die handel groeit; in het afgelopen jaar naar 13.000 ton import en 10.000 ton export. China is de belangrijkste leverancier gevolgd door Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Peru. De Verenigde Staten exporteert een bescheiden 2.000 ton bevroren zoete aardappelen.
VK is ook grote importeur, maar het is minder geworden
Na Nederland is het Verenigd Koninkrijk de andere echte grote importeur van zoete aardappelen. Op een bescheiden 7.000 ton na importeert het Verenigd Koninkrijk vooral uit niet-EU-landen. Overigens is de import uit EU-landen na de Brexit wel bijna gehalveerd. De Verenigde Staten is veruit de belangrijkste leverancier maar ook daar vandaan kwam er in het afgelopen jaar minder dan daar voor. Een paar jaar terug importeerde het Verenigd Koninkrijk nog meer dan 110.000 ton Amerikaans product. In 2020 was het 80.000 ton maar vorig jaar nog meer 70.000 ton.
De Britse import uit Egypte nam aanvankelijk fors toe, van 5.000 ton in 2016 naar 26.000 ton in 2020 maar die groei kon in het afgelopen jaar niet doorgezet worden. De import uit Zuid-Afrika is wel blijven groeien maar met 6.500 ton is dit land vooralsnog een kleine speler op de Britse markt van zoete aardappelen.
Steeds meer in Europa geteeld
In diverse EU-landen worden wel steeds meer zoete aardappelen geteeld, maar meestal gaat dat om bescheiden hoeveelheden. Wereldwijd gezien is China veruit de belangrijkste producent met een oogst van ca. 50 miljoen ton. Diverse Afrikaanse landen telen ook veel zoete aardappelen, vrijwel uitsluitend voor de binnenlandse markt. Groot exporteur de Verenigde Staten is pas de 7de producent (1,4 miljoen ton) en Egypte de nr. 17(0,5 miljoen ton), Zuid-Afrika is de nr. 44 (< 100.000 ton). Spanje is in Europa de belangrijkste producent. Tot 2020 groeide Spaanse export in rap tempo naar 50.000 ton. In het afgelopen jaar was het met 43.000 ton echter minder. Frankrijk is de belangrijkste afnemer met jaarlijks rond de 20.000 ton. Nederland, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk zijn de volgend met hoeveelheden van 4 tot 6.000 ton.
Export Verenigde Staten ook begin dit jaar verder gedaald
Nederland en Canada zijn de beide grote afnemers van zoete aardappelen uit de Verenigde Staten. Beide waren in 2021 goed voor meer dan 80.000 ton. In de eerste 4 maanden van dit jaar viel de export naar Nederland behoorlijk terug terwijl die naar Canada op peil bleef. Het Verenigd Koninkrijk is de derde grote afnemer. In 2021 viel de export daar naar toe al behoorlijk terug en in de eerste 4 maanden van dit jaar was het weer een kwart minder. Er zijn wel wat verschillen tussen de diverse nationale statistieken wat betreft de onderlinge handel. Dat valt vooral op bij de handel tussen Nederland en Canada. Volgens de Canadese exportstatistiek zou er in het afgelopen jaar ruim 30.000 naar Nederland zijn uitgevoerd. Eurostat geeft echter nauwelijks import in Nederland vanuit Canada.
Iets dergelijks valt ook op wat betreft de handel tussen de Verenigde Staten en China. De Amerikaanse importstatistiek geeft een import vanuit China van 30.000 ton terwijl China nauwelijks export naar de Verenigde Staten aan geeft.
Klik hier voor de achtergrondcijfers
Voor meer informatie:
Jan Kees Boon
Fruit and Vegetable Facts
www.fruitandvegetablefacts.com
[email protected]