Tholen - Het overgrote deel van het assortiment in Nederlandse supermarkten bestaat vaak nog uit buitenlands product. Voor typisch Nederlandse producten als appels en peren is hier recent veel aandacht voor geweest, maar voor producten als zoete aardappel blijft de perceptie nog vaak dat import noodzakelijk is. Nederlands product krijgt echter steeds meer voet aan de grond. "Het is zeker een uitdaging, maar we kunnen ook hier hele mooi zoete aardappelen telen. Dan is het eigenlijk toch te gek voor woorden om ze in deze tijden uit bijvoorbeeld Noord-Amerika te importeren", vertelt Joris van Geel, die samen met zijn broer Geerd 5 jaar geleden het bedrijf De Zoete Pieper heeft opgericht. "Het is een gewas met veel uitdagingen, maar ook heel veel potentie."
De passie voor het agrarische vak zit bij beide broers in het bloed. Zo hebben de ouders van Geerd en Joris een akkerbouwbedrijf, waar ze zijn opgegroeid. "Zo'n 6 jaar geleden kregen wij vervolgens beiden los van een elkaar een gevoel dat we meerwaarde wilden creëren voor het bedrijf. Dit kan op meerdere manieren, maar destijds zag je de zoete aardappel meer en meer in de winkel liggen en bovendien begon men er steeds meer over te praten. Alleen werd deze vaak van heinde en verre geïmporteerd. Toen ontstond de gedachte: 'een aardappel, dat kunnen wij toch ook'."
"Ik zat op dat moment nog op de HAS in Den Bosch. Daar heb je een afstudeerrichting Topklas Ondernemen. Hierbij start je als afstudeerproject een eigen onderneming. Het is een hele mooie kans om je ergens in vast te bijten. Zo zijn we uiteindelijk op de zoete aardappel terechtgekomen. Gaandeweg leer je vervolgens dat het geen familie is van de aardappel bijvoorbeeld", grapt Joris. "We startten met 200 vierkante meter en besloten na een bezoekje aan de proeftuin van Delphy een halve hectare te gaan telen om het ook af te gaan zetten. Vervolgens komt er interesse van grotere afnemers en zo gaat het balletje rollen."
Automatisering steeds belangrijker
Zo is het zoete aardappelareaal van de broers in de loop der jaren uitgegroeid tot 16 hectare. "Dit klinkt alsof het zonder slag of stoot ging, maar we hebben, bij wijze van spreken, de teelt van A tot Z zelf uit moeten vinden. Natuurlijk werd het in het buitenland al veel geteeld, maar het klimaat in Nederland vraagt een heel andere manier van telen." De uitdagingen voor het tropische gewas liggen, volgens Joris, op twee vlakken. "Enerzijds heb je de teelt. We gebruiken hiervoor biologische afbreekbaar folie voor over de aardappelruggen. Deze heeft meerdere functies; ten eerste om de ruggen te verwarmen en ten tweede is het folie zwart, waardoor het onkruid niet kan kiemen onder het gewas.
"Verder wordt ook automatisering steeds belangrijker. De stekjes van de zoete aardappelplant komen bijvoorbeeld uit Portugal. Voorheen moesten we deze allemaal met de hand planten. Dat is toch zeker een goede honderd arbeidsuren per hectare. Het is een van de redenen dat we samen met partners een plantmachine hebben ontwikkeld. Dit is een specialistische semiautomatische machine, wat de uren per hectare bijna halveert. Ook hebben we een nieuwe rooier en een machine voor het leggen van de folie aangeschaft. Deze hebben we vervolgens aangepast naar onze behoeften.
Zo betalen de investeringen zichzelf terug in arbeidsbesparing. Dit is, samen met plantgoed, namelijk twee derde van de teeltkosten. Op de kosten van plantgoed kunnen we weinig invloed uitoefenen, maar personeelskosten kunnen we wel terugdringen door te blijven kijken naar automatisering."
Foto rechts: Joris samen met zijn broer Geerd
Balans vinden in oogsttijdstip
Anderzijds liggen er ook de nodige uitdagingen in de afzet van de lokale zoete aardappelen. "Zoete aardappelen worden verkocht in maatsorteringen", vervolgt Joris. "Wij focussen ons voornamelijk op de versmarkt, maar hebben ook de industrie nodig. Dit komt omdat de Nederlandse consument gewend is aan een kleinere aardappel en deze zijn ook in trek. Zoete aardappelen kunnen echter ook heel groot worden en bovendien sorteren we de aardappelen met een schoonheidsfoutje uit. Hier is echter niks mis mee, dus brengen we deze naar de industrie. Balans vinden in het oogsttijdstip is dan het 'keyword', want je wil zo veel mogelijk kleinere maatjes, maar wil ook kilo's halen. Door de jaren heen hebben we in deze onderdelen al veel leergeld betaald, en dat blijven we doen, maar het is nooit saai."
Bewustwording creëren
Wat betreft de nieuwe oogst van het seizoen is de jonge teler positief gesteld. "Het is een fantastische zomer geweest met veel zon, wat voor een dergelijk tropisch gewas goed is. Op het gebied van volumes zijn we dan ook zeker positief. Wel lijken de aardappelen wat groter gegroeid, wat voor ons niet per se voordelig is, omdat kleinere maten, zoals gezegd, in trek zijn." Ook dit jaar hebben de broers echter gezien waarom automatisering van belang is. "Het begin van het groeiseizoen was relatief droog. Tijdens de oogst is het plots heel snel van droog naar uiterst nat gegaan. Voorheen rooiden we ongeveer een hectare per dag en ik geef het je te doen om in september 16 dagen goed weer te vinden. Ze moeten dus in steeds kortere tijd naar binnen worden gehaald, wat we door de mechanische rooier hebben kunnen bewerkstelligen."
Aan de vraagzijde blijft de populariteit van zoete aardappelen ook gestaag groeien. "Het krijgt steeds meer zijn plaats in de Nederlandse schappen. Voor ons is het echter van belang dat de vraag naar Nederlands product ook groeit. Het is echter moeilijk om te concurreren met goedkoper buitenlands product, maar we hoeven ook niet de goedkoopste te zijn. We hebben iets wat anderen niet hebben: een lokaal en duurzaam product. De bewustwording van mensen in deze tijden wordt dan ook steeds groter, maar is nog wel een wereld te winnen. Onze klanten variëren van (online) retail tot industrie, maar het is een te duur product om op de bonnefooi te telen. Daarom blijven we altijd op zoek naar afnemers, want de vraag moet het aanbod wel bij blijven benen."
Voor meer informatie:
Joris van Geel
De Zoete Pieper
+31 (0)63865571
joris@zoetepieper.nl
www.zoetepieper.nl