De Britse aardappelsector is dit jaar goed voor meer dan 117,46 Kha beplant areaal en wordt in 2020 vertegenwoordigd door 1.611 telers. De telers hebben moeilijke seizoenen achter de rug. Vorig seizoen hadden ze wat aanbod betreft met de uitdagende rooiomstandigheden in 2019/20 te maken en dit seizoen lag de vraag onder druk als gevolg van de coronapandemie. Analisten hebben zich in de recente lockdown verdiept en in wat dit betekent voor de aardappelmarkten. Dit artikel heeft als doel om per seizoen een samenvatting te geven van wat er tot nu toe is gebeurd en om commentaar te geven op wat december voor de aardappelmarkten kan betekenen.
In alle sectoren van de aardappelmarkten is de vraag gedurende het hele kalenderjaar tot nu toe afgenomen. De sluiting van de foodservice van maart tot juli zorgde voor een grote voorraad van de toenmalige oude gewassen die volgens berichten uit de sector nog in de winkels waren blijven liggen. De kwaliteit daarvan was goed genoeg om tot eind juli naar de verpakkingsmarkten te blijven gaan. Dit had effect op de meeste markten voor nieuwe gewassen met prijzen die onder de seizoensgemiddelden voor verse voorraden lagen.
Opbrengsten
De Britse aardappelteelt 2020 wordt geraamd op 5,37 Mt. Een stijging van 4,1% ten opzichte van vorig seizoen. De gemiddelde Britse opbrengst wordt geraamd op 46,3/ha, meer dan de 45,6/ha van vorig seizoen. De teelt ondervond hinder door de zware regenval in het VK tegen het einde van augustus en gedurende de hele maand oktober. Desondanks is het gerooide areaal dit seizoen met 2,8 Kha toegenomen tot 115,92 Kha. Voor de meeste sectoren wordt een toename van de teelt verwacht, hoewel de verse zakken en de pootaardappelsectoren het afgelopen jaar een daling hebben doorgemaakt.
Geraamd wordt dat 96% van het totale Britse aardappelareaal gerooid was in de week die eindigde op 10 november. De gebieden die overbleven lagen in het oosten en noordoosten van Engeland. Daar viel tijdens een natte oktobermaand volgens het Meteorologisch Instituut 106,1 mm neerslag.
Handelsoverzicht
Een steeds groter deel van de aardappelhandel (voor de voorverpakking en verwerking) wordt op contractbasis uitgevoerd. Dit is duidelijk zichtbaar in de voorverpakkingsmarkten in een jaar-op-jaar stijging sinds 2013, toen 42,3% van het geplante areaal werd toegewezen aan de contracthandel. In 2020 is deze splitsing toegenomen tot ongeveer 70,8%. In de afgelopen seizoenen hebben we een grotere prijsvolatiliteit gezien op de vrije markten. In combinatie met frequente weersuitdagingen tijdens de oogst beperkte dit de risico's voor verpakkers en verwerkers. Vooruitkijkend naar de potentiële volatiliteit van de EU in het nieuwe jaar en het toenemende risico van vertragingen door het weer, lijkt de tendens te zijn dat het aantal contracten zal toenemen.
Inzicht in de consument
Maris Piper heeft zijn reputatie bij de consument hooggehouden als de favoriet van het land. Gesprekken met de sector geven aan dat Maris Piper in staat is om een toppositie te bereiken in de verpakkingsmarkt vanwege de consumentenvraag. In Potato Weekly van 4 december werden gemiddelde prijzen voor Grade 1 Piper genoteerd die € 87/t hoger lagen dan de Whites. Vanuit het oogpunt van de consumentenbestedingen was Maris Piper goed voor 19,4% van alle uitgaven in de verse aardappelmarkt (totaal niet-biologisch) in de 4 weken tot 1 november.
In de vier weken tot 1 november van dit seizoen groeiden de totale marktuitgaven voor consumptieaardappelen (inclusief biologische aardappelen) met 1,8% in dezelfde periode als vorig seizoen. Interessant is dat het gekochte volume per koper over de periode van vier weken met 400 gram per jaar is toegenomen, wat suggereert dat consumenten meer kopen voor thuismaaltijden. We weten dat een voorkeur voor meer thuis gekookte maaltijden een trend is tijdens de coronapandemie, omdat consumenten de infectierisico's beperken en de horeca veelal gesloten is geweest dit jaar.
Europese situatie
Overal op het continent hebben de lockdownmaatregelen gevolgen gehad voor de aardappelmarkten. Met name de verwerkende bedrijven hebben de voorraden aardappelproducten zien toenemen als gevolg van een geringere vraag. De aanwezige vraag kan worden gedekt door gecontracteerd materiaal, waardoor de voorraad van de verwerkingssector niet meer uit de winkel kan worden gehaald. De vraag naar consumptieaardappelen is sterker, met name voor de detailhandel via de groothandelsmarkten in de aanloop naar kerstmis.
In delen van de EU lijkt de rest van het seizoen goed bevoorraad vanuit het verwerkingsfront. In België wijzen de voorraadramingen van november op een resterende 3,25 mln ton, ongeveer 75,6% van de cijfers voor 2020 volgens PCA en Fiwap. Het gebruikscijfer van
1,05 Mt is het op één na laagste sinds 2010.
Tenslotte
De lagere vraag tot nu toe heeft dit seizoen waarschijnlijk invloed op het niveau van de voorraadafbouw. Met een geschatte teeltstijging van 2,8% ten opzichte van vorig jaar zal het aardappelaanbod voor de meeste sectoren op de prijzen drukken. Met name de verwerkingsmarkten zouden hier het meest mee te maken kunnen krijgen, gezien de lagere kwaliteitseisen voor sommige banen in deze sector.
De vaccinaties tegen Covid-19 geven hoop op een terugkeer naar een 'nieuw normaal' jaar. Door de versoepeling van de gefaseerde lockdownmaatregelen zou de foodservice meer voet aan de grond kunnen krijgen en zouden de aardappelmarkten een herstel van de vraag kunnen zien.