“Koeling is de grootste investeringsfactor voor supermarkten. Dat de organisaties bij deze investeringen steeds vaker letten op duurzaamheid is een winst, want koelinstallaties hebben een grote impact op het milieu”, zegt Jans. Cfk’s en hcfk’s, de koudemiddelen die bij emissie de ozonlaag aantasten, zijn inmiddels grotendeels verdwenen uit het segment. Standaard koelinstallaties maken vaak gebruik van hfk’s. Die tasten de ozonlaag niet aan maar dragen wel bij aan het broeikaseffect. “Gelukkig zijn er steeds meer organisaties, die maatschappelijk verantwoord ondernemen en komen natuurlijke koudemiddelen zoals CO2 vaker in beeld.”
Betrouwbaar koudemiddel
Volgens Jans is CO2 één van de meest geschikte natuurlijke koudemiddelen voor supermarkten. “Er zijn ook wel andere middelen, zoals een combinatie van ammoniak en CO2 of brandbare koudemiddelen, zoals hydrocarbons, maar supermarktmanagers vinden het niet veilig genoeg om deze te gebruiken in een consumentenomgeving. Ze willen hun klanten niet blootstellen aan tientallen kilo’s gevaarlijke stoffen.” In 2009 werd voor het eerst in Nederlandse supermarkten koelinstallaties geïnstalleerd met CO2 als koudemiddel. De ervaringen daarmee zijn positief. “De CO2-installatie functioneert en presteert net zo goed als andere koelinstallaties. Het is belangrijk dat de koeling betrouwbaar is, want deze draait immers 365 dagen per jaar, 24 uur per dag.”Global Warming Potential
“Het grote voordeel van de CO2-installaties is dat ze geen directe CO2-uitstoot produceren”, zegt Jans. Dat klinkt misschien tegenstrijdig, maar CO2 wordt onttrokken aan de atmosfeer en tijdelijk gebruikt in de installaties. “De CO2, die vrijkomt, gaat opnieuw de lucht in. Omdat oudere installaties jaarlijks gemiddeld tien procent lekken, is het belangrijk dat het koudemiddel geen schadelijke effecten op het milieu heeft.” De waarde, waarmee die effecten van een koudemiddel worden aangegeven, heet Global Warming Potential (GWP). Jans: “CO2 heeft een GWP van 1, waar veel hfk’s een GWP tot 4.000 scoren. Dat betekent dat elke kilo hfk die vrijkomt, 4.000 keer zo veel effect heeft op het milieu als 1 kilo CO2. En ook het energieverbruik van CO2-installaties, de indirecte emissie, geeft een besparing van ongeveer vijf tot vijftien procent.”Maatschappelijke verantwoordelijkheid
Voor Boni is dat reden genoeg om te investeren in energiezuinige koeling. Jan Schalk: “Wij willen dat alles bij ons zo veel mogelijk energiezuinig wordt en daarmee als supermarkt onze maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen. Elk jaar vernieuwen we op natuurlijke momenten een aantal filialen. Nieuwe filialen worden direct al voorzien van energiezuinige maatregelen, standaard met CO2. In 2008 begonnen we met warmteterugwinning, vloerverwarming en afdekking op de wandmeubels. In 2009 waren we de eerste supermarkt in Nederland met CO2-koeling.” Steeds meer supermarkten zoeken de optimale oplossing tussen veiligheid en energiegebruik. Jans: “Het is de trend om koudemiddelen met een steeds lagere GWP te gebruiken. Ook om aan de steeds strengere regelgeving te voldoen. Nederland volgt het Europees beleid en daar wordt al gekeken naar een herziening. Dan moeten supermarkten zich houden aan een GWP-waarde van minder dan 2.000. De CO2-installaties zijn hiervoor een prima oplossing. En ze hebben zich de afgelopen tijd wel bewezen.”Investeringsaftrek
Schalk is zeer tevreden over de prestaties van de milieuvriendelijke apparatuur. Daarbij is het mooi meegenomen voor Boni dat de overheid investeringen in energiezuinige bedrijfsmiddelen, zoals CO2-installaties, stimuleert met de Energie-investeringsaftrek (EIA). Met EIA kun je als ondernemer 41,5 procent van de investeringskosten aftrekken van de fiscale winst. Jans: “Dankzij de EIA gaat er gemiddeld 20.000 euro van je investering af. De terugverdientijd van een investering wordt daardoor kleiner.” Op een energiezuinige koel- en vriesinstallatie zit nu nog een meerprijs van zo’n 45.000 euro. De componenten moeten namelijk een hogere druk aan kunnen en zijn daarom duurder dan voor standaardinstallaties. “Tijdens een bijeenkomst op initiatief van Agentschap NL op 27 juni 2011 spraken leveranciers echter af om vanaf 2011-2012 economisch rendabelere CO2-installaties te leveren. Bovendien is de besparing op energiekosten ongeveer 1.000 tot 2.000 euro per jaar afhankelijk van de grootte van de supermarkt.”Verschillende disciplines
Het belastingvoordeel op de CO2-installaties, zien veel supermarkten wel zitten. Maar ondernemers zijn vaak niet gewend dit soort aanvragen te doen. Schalk: “We willen gewoon dat onze winkels goede milieuvriendelijke koelapparatuur krijgen en dat verbouwingen snel gebeuren. Dan heb je soms andere dingen aan je hoofd dan de EIA-aanvraag. Via onze vaste leverancier voor onze koel- en vriesinstallaties Veld Koeltechniek uit Groenlo kwamen we in contact met Rob Jans. Omdat we graag in aanmerking wilden komen voor het fiscale voordeel besteedden we de EIA-aanvraag uit aan hem.” Jans legt uit waarom een aanvraag op het eerste gezicht ingewikkeld lijkt: “Bij een EIA-aanvraag, bijvoorbeeld voor Boni, heb je te maken met verschillende disciplines. Voor de koeltechniek, de cv-techniek en de elektrotechniek is er aftrek.” Na een aanvraag vraagt Agentschap NL soms om aanvullende informatie en berekeningen. Installateurs zijn daarom misschien wat huiverig om de EIA aan te vragen. Jans: “Toch vind ik het onverstandig als een installateur zijn klanten niet informeert over de EIA. Als je je administratie op orde hebt, is de informatie waar Agentschap NL om vraagt, zoals een opdrachtbevestiging, in de meeste gevallen snel boven tafel. Je moet als adviseur je klanten goed voorlichten over alle mogelijkheden met objectieve informatie en berekeningen, zodat de klant zelf zijn keuze kan maken. De financiële consequenties zijn immers voor de klant.”Geen concurrentiestrijd meer
Als een supermarktondernemer begint met investeren in duurzame CO2-installaties, volgen vaak meer investeringen in andere energiezuinige bedrijfsmiddelen. Ook daarvoor kun je de EIA aanvragen (zie kader). Schalk: “We passen bijvoorbeeld ook energiezuinige EC-ventilatoren in koel- en vriesmeubelen toe en hebben ledverlichting in onze diepvriesglasdeurkasten.” Jans vult aan: “Daarnaast is het mogelijk om warmteterugwinning toe te passen op de koeling. De warmte die vrijkomt bij de koeling wordt dan hergebruikt om andere ruimtes in supermarkten te verwarmen. Ook kun je de energievraag terugdringen met deuren voor de koeling of koeleilanden met glasafdekking. Dan heb je minder koelvermogen nodig. Door al deze maatregelen wordt de energieneutrale supermarkt steeds meer benaderd. Eigenaren van supermarkten waren altijd bevreesd dat dit soort aanpassingen voor een terugloop in omzet zouden zorgen, maar nu zijn ze min of meer verplicht hieraan mee te doen. Daarin is geen concurrentiestrijd meer: bijna alle supermarkten gaan er in mee.”Meer informatie
Helpdesk EIA088 - 602 34 30
Bron: Agentschap NL