Bij de start van december kent de wereldwijde papayamarkt een ongelijk aanbod en wisselende vraagpatronen, beïnvloed door Braziliaanse weersomstandigheden, toenemende logistieke kosten en veranderende retailstrategieën.
In Italië wordt de aanvoer van Formosa papaya's getroffen door weersgerelateerde kwaliteitsproblemen en hogere luchtvrachtkosten, wat de prijzen op een hoog niveau houdt. Nederland meldt een beperkte aanvoer van Golden papaya's, terwijl Formosa-papaya's extra druk ervaren vanuit Spanje. Duitsland ziet een afname van Braziliaanse volumes als gevolg van een ongewoon koude winter, maar verwacht een verbetering van de beschikbaarheid naarmate de zomer nadert.
De papaja-oogst op de Canarische Eilanden loopt dit seizoen door een koudere winter en gespreide aanplant flink achter op vorig jaar, waardoor de beschikbaarheid beperkt blijft ondanks een jaarlijks groeiend areaal.
In Noord-Amerika domineert Mexico de aanvoer, en retailers bevorderen de verkoop van fruit met meer kleur. Tijdens de feestdagen daalt de vraag gewoonlijk, maar deze stijgt weer begin januari en in aanloop naar het nieuwe maanjaar. De vraag naar papaya's uit Brazilië groeit sneller dan de export aankan door strenge Europese MRL-normen, ziektedruk en beperkte beschikbaarheid, waardoor de afzet vooral op de binnenlandse markt rust. Panama ziet kansen dankzij Europese wintertekorten, maar hoge luchtvrachtkosten en concurrentie uit Spanje beperken een snelle uitbreiding richting Europa, terwijl de afzet in de VS juist sterk blijft groeien. In Ecuador is de export vrijwel ingestort door het PRSV-P-virus, waardoor de sector zich nu richt op de binnenlandse markt en op tolerantere of nieuwe rassen om in de toekomst weer toegang tot de exportmarkten te krijgen.
© Viola van den Hoven-Katsman | AGF.nl
Nederland: Goede markt Golden papaya's, voor Formosa meer concurrentie uit Spanje
"Ook dit jaar hebben we in december een tekort aan Golden papaya's. Dit tekort zal nog wel aanhouden tot het einde van de maand. Brazilië heeft een goede lokale, binnenlandse markt en ook hier is de vraag goed, waardoor de prijzen op een goed niveau blijven", zegt een Hollandse importeur. "De markt van Formosa papaya's verloopt niet zo goed als vorig jaar. Hiervan zijn er nog steeds beschikbaar uit Spanje en dat zorgt voor meer concurrentie."
Hij benadrukt het belang van programma's bij de import. "Je moet echt contracten hebben, dan kun je een klein beetje marge pakken. Als je papaya's het hele jaar op de spotmarkt moet verkopen, dan ga je meteen failliet. De piek in de verkoop van papaya's is traditiegetrouw van de maanden december tot en met maart, als er weinig Europees fruit op de markt is. "Al met al hebben we met papaya's een beter jaar gehad dan vorig jaar. De prijzen waren weliswaar niet zo hoog, maar de extra volumes hebben dat gecompenseerd."
Duitsland: Koelere Braziliaanse winter beperkt volumes papaya's
De winter in Brazilië was uitzonderlijk koud, wat leidde tot voornamelijk grotere maten en minder beschikbaar fruit dan verwacht. "We hebben in december bewust geen promoties opgezet, omdat we geen risico wilden lopen op korte leveringen. Door het koude weer en de lagere beschikbaarheid is dat bij papaya's simpelweg te risicovol," zegt een importeur.
Nu de zomer in Brazilië langzaam op gang komt, verwacht men dat er weer voldoende fruit beschikbaar zal zijn tot in januari of februari.
Spanje: Koudere winter vertraagt oogst op de Canarische Eilanden
De papaya-aanvoer op de Canarische Eilanden, de belangrijkste teeltregio van Spanje, is momenteel veel lager dan in dezelfde periode vorig jaar. "Normaal gesproken zouden we dubbel zoveel aanbod hebben als nu, en week 50 en 51 zijn juist de piekperiodes voor papaya," zegt een teler uit Tenerife. Terwijl de winters de afgelopen jaren over het algemeen warm waren, is het dit seizoen kouder geweest op de Canarische Eilanden, waardoor de oogst vertraagd is. Hoewel de volumes normaal gesproken in november zouden toenemen, wordt nu verwacht dat het aanbod pas vanaf februari weer gaat oplopen.
Daarnaast hebben de meeste telers hun aanplant gespreid om grote schommelingen in de aanvoer te vermijden. Dit, gecombineerd met het koude weer, heeft de beschikbaarheid verder beperkt. Ondanks de huidige situatie blijft het areaal papaya op de Canarische Eilanden elk jaar groeien. "Spaanse papaya wint steeds meer terrein in Europa, omdat het wordt gezien als een lokaal, exotisch product," merkt de teler op. Kleinere hoeveelheden papaya worden ook geteeld in kassen in Andalusië, vooral in Almería, en in Murcia.
Italië: Hoge kosten en kwaliteitsproblemen beïnvloeden de papayamarkt
Papaya's zijn kwetsbare producten met een complex logistiek proces, waardoor ze bijna alleen per vliegtuig vervoerd worden, wat sterke invloed heeft op de kosten. Ondanks dit heeft het fruit historisch een beperkte commerciële waarde vergeleken met ander exotisch fruit. Het grootste deel van de aanvoer komt uit Brazilië, dat nog altijd het referentiepunt is voor kwaliteit en consistente beschikbaarheid. Een klein deel komt uit Spanje, maar dat betreft specifieke rassen voor nichemarkten. De Braziliaanse papaya's genieten de voorkeur op de markt vanwege hun uitstekende smaak, textuur en betrouwbare levering.
Een groothandelaar in Milaan geeft aan dat de huidige papayamarkt – met name voor de Formosa-variëteit – te maken heeft met kwaliteitsproblemen en hoge logistieke kosten. Hij werkt met twee grote Braziliaanse telers; de een kon een maand niet leveren door regen en instabiel weer, de ander heeft rijpingsproblemen ondanks eerdere uitstekende kwaliteit. "Recent ontvingen we nog erg groen fruit dat lastig rijpt." Hoewel de prijzen bij de teler redelijk stabiel zijn, stijgen de luchtvrachtkosten door de kerstperiode, wat de uiteindelijke prijs beïnvloedt. "November was erg negatief, met een zwakke markt die verlies op veel zendingen opleverde." De Formosa-variëteit domineert de markt, terwijl Golden papaya's vooral in supermarkten te vinden zijn. Verkoopprijzen variëren van ongeveer €14,50 voor goedkopere soorten tot €17 of €18 voor toonaangevende merken met stevig, gekleurd fruit van goede kwaliteit.
Een andere groothandelaar in een voedselcentrum in Noord-Italië merkt op dat papaya's slechts een klein aandeel hebben binnen exotisch fruit. De verkoop neemt iets toe naarmate Kerst nadert, maar de volumes blijven beperkt. In deze markt worden Formosa's verkocht uit Brazilië, met een gewicht van ongeveer 1,2 kg per stuk. De groothandelsprijs ligt rond de €3 of €4 per kilo.
"Om Formosa papaya's klantvriendelijker te maken, bieden we ze nu gesneden aan," aldus een Italiaans importbedrijf. "Dit formaat voldoet aan de behoefte aan gemak en verlaagt aankoopdrempels bij het hanteren van hele vruchten. Papaya's behoren niet tot de duurste exotische fruitsoorten, maar luchtlogistiek heeft een grote invloed op de uiteindelijke prijs. Het is een belangrijke factor die de concurrentiepositie van het product beperkt, maar tegelijkertijd de versheid garandeert."
Brazilië: Vraag groeit sneller dan exportvolumes kunnen bijbenen
De vraag naar Braziliaanse papaya's blijft stijgen, zowel op de binnenlandse markt als internationaal. Toch blijft de export richting Europa beperkt, doordat de Europese MRL-normen het verzendbare volume aan banden leggen. De teelt wordt daarnaast bemoeilijkt door ziektedruk, grillige weersomstandigheden en een beperkte beschikbaarheid van passende gewasbeschermingsmiddelen.
Europese afnemers vragen bovendien om rijper fruit met een uitgesproken eetkwaliteit, maar dat niveau kan Brazilië op dit moment niet volledig leveren. Daardoor ontstaat een marktbeeld met sterke vraag en onvoldoende beschikbaarheid, waarbij de afzet grotendeels leunt op de binnenlandse markt.
Panama: Overgangsjaar en gerichte marktbenadering
Panama maakt een overgangsjaar door, onder meer door veranderlijke weersomstandigheden en de omschakeling naar een nieuw teeltbedrijf. Europese wintertekorten bieden kansen, maar de hoge luchtvrachtkosten drukken de marge en maken het moeilijk om te concurreren met Brazilië, dat profiteert van gunstigere logistieke tarieven.
Spanje biedt in de winterperiode mogelijkheden, maar buiten dat seizoen blijft het lastig door de lokale aanvoer vanuit de Canarische Eilanden. Daardoor gaat de uitbreiding richting Europa stap voor stap en met beleid. In de Verenigde Staten draait de afzet wel sterk door, met een groeiende vraag, ook naar groene papaya.
Ecuador: Exportsector onder druk door virus
Ecuador zag de exportvolumes kelderen van zo'n 9.000 ton naar vrijwel nul door de verspreiding van het PRSV-P-virus, dat Solo Sunrise – jarenlang hét ras voor de export – zwaar trof. De huidige teelt richt zich vooral op de binnenlandse markt met Passion Red, een groter uitvallend ras dat minder geschikt is voor export.
De ingestorte export heeft geleid tot een verschuiving richting tolerantere rassen. Tegelijk lopen er proeven met een transgene lijn, SoloSunrise Samira, in de hoop op termijn weer toegang te krijgen tot internationale markten.
Noord-Amerika: Retailers tonen papaya's steeds vaker met kleur
De VS en Canada zijn voor hun papayalevering voornamelijk afhankelijk van Mexico, dat ongeveer 85 procent van de Noord-Amerikaanse markt bedient. Centraal-Amerika levert 12-13 procent, terwijl Brazilië en Hawaï samen 1-2 procent voor hun rekening nemen. Deze regio's bieden jaarrond fruit, hoewel het volume seizoensgebonden fluctueert.
De productie vertraagt op het noordelijk halfrond in deze tijd door kouder weer. Brazilië, op het zuidelijk halfrond, levert momenteel papaya's met een goede kleur. Meer retailers presenteren nu papaya's met sterkere kleuring en meer gevorderde rijpheid. Deze verscherpte presentatie maakt het fruit aantrekkelijker en bevordert de verkoop, met een hogere eurowaarde per vierkante meter als resultaat. Retailers geven steeds vaker de voorkeur aan kleurpresentaties om consumptie te stimuleren.
Algemeen gezien blijft de papayaconsumptie groeien, hoewel de vraag meestal afneemt tijdens de feestdagen van Thanksgiving, Kerst en Nieuwjaar. De vraag verbetert begin januari, beïnvloed door nieuwjaarsvoornemens. Ook stijgt de vraag in de weken voordat het Lunar Nieuwjaar op 17 februari 2026 plaatsvindt.
Volgende week: Overzicht wereldmarkt granaatappelen
