“Implementatie AI zonder begeleiding werknemers vergroot risico op langdurig verzuim”

Nederlandse werkgevers investeren miljoenen in kunstmatige intelligentie, maar werknemers worden vaak niet adequaat meegenomen in de veranderingen. Verzuimspecialist Sazas waarschuwt in het rapport 'Verzuimtrends voor 2026' dat een ondoordachte invoering van AI, in combinatie met digitale overbelasting en recordhoog zitgedrag, een 'perfecte storm' is die kan leiden tot een toename van langdurig verzuim.

© Sazas
Eelco de Haan

AI-implementatie zonder begeleiding
Uit onderzoek van WorkplaceBuddy blijkt dat 60 procent van de werknemers zich buitengesloten voelt bij digitale veranderingen op de werkvloer. Daarnaast krijgt 82 procent van de niet-IT-medewerkers zelden of nooit training bij de invoering van nieuwe software. Tegelijkertijd ervaart 46 procent van de werknemers de digitale werkplek als stressvol; bij laagopgeleiden ligt dit percentage op 60 procent. Het constant wisselen tussen digitale tools en het hoge verandertempo dragen bij aan technostress. "In een tijd waarin veel organisaties grootschalig investeren in AI, vergeten zij te vaak de mens mee te nemen in het proces," zegt Eelco de Haan, financieel directeur van Sazas. "Het gevolg is dat AI-projecten falen, medewerkers overbelast raken en de angst om vervangen te worden, toeneemt. In een land waar werkstress al een recordhoogte heeft bereikt, kan dit de druppel zijn die de emmer doet overlopen en tot langdurig verzuim leidt."

Burn-outcocktail
Sazas wijst op drie factoren die elkaar kunnen versterken en samen een blinde vlek vormen in het huidige verzuimdebat. Naast het ontbreken van adequate begeleiding bij AI-implementatie spelen ook technostress en excessief zitgedrag een rol. Technostress is stress door digitale technologie. Dit uit zich in angst, frustratie en vermoeidheid en wordt veroorzaakt door de constante bereikbaarheid van tegenwoordig, digitale werkdruk en informatie-overload. Tegelijkertijd zitten Nederlandse werknemers volgens TNO gemiddeld 8,9 uur per dag, waarvan 4,5 uur tijdens werktijd: het hoogste cijfer in Europa. Langdurig zitten verhoogt de kans op hart- en vaatziekten, diabetes, depressie en bepaalde vormen van kanker.

Integrale aanpak noodzakelijk
In een tijd waarin AI de manier van werken fundamenteel verandert, vormt dit samenspel een groeiend risico. De Haan: "Deze factoren versterken elkaar en vergroten het risico op burn-out en langdurig verzuim. Het is belangrijk dat bedrijven veranderbegeleiding integraal meenemen en medewerkers actief betrekken bij digitale veranderingen. Dat betekent ook investeren in effectieve trainingen en structureel aandacht besteden aan zowel de mentale als fysieke gezondheid van medewerkers. Alleen zo doorbreken we de negatieve spiraal van digitale overbelasting en dringen we langdurig verzuim terug."

Bron: Sazas