Vanuit een eenvoudige kwekerij in Chincha begon Mercedes Auris Bravo in de jaren 90 aan een stille revolutie in de Peruaanse fruitteelt. Wat begon met passie en een handvol druivenplanten, groeide uit tot een onderneming die een centrale rol speelt in de opmars van Peru als wereldspeler in druivenexport. Tegenwoordig is haar kwekerij niet alleen de grootste producent van druivenstokken in het land, maar levert ze ook plantmateriaal voor de teelt van blauwe bessen, avocado's, citrus, amandelen en zelfs kersen.
Pionier uit de bergen
Mercedes groeide op in het Andesgebergte. Al op jonge leeftijd verkocht ze handgemaakte spullen om het gezin te helpen rond te komen. Studeren zat er eigenlijk niet in, maar haar vastberadenheid bracht haar toch naar de universiteit. "Ik wilde graag architect of burgerlijk ingenieur worden, maar dat kon ik niet betalen. Landbouwkunde was haalbaar, dus koos ik daarvoor", vertelt ze.
© Viveros Los Viñedos
Aan de Universiteit San Luis Gonzaga in Ica was ze een uitzondering: een vrouw in een mannenwereld. Ze voelde zich niet welkom, maar vond juist kracht in het veldwerk. Tijdens haar stages in proeftuinen leerde ze planten vermeerderen en begon ze te dromen over een andere toekomst voor de Peruaanse tuinbouw. Haar mentoren overtuigden haar dat Peru enorme potentie had in druiven, citrus en avocado's, een idee dat haar nooit meer losliet.
Terrorisme
Eind jaren 80 werkte Mercedes in een citrus- en avocadokwekerij in de jungle, toen het geweld van het terrorisme haar leven ingrijpend veranderde. De kwekerij werd aangevallen en in brand gestoken, zijzelf werd ontvoerd en mishandeld. "Dat moment brak alles open. Ik wist: ik moet weg. En ik wil ook meer leren", vertelt ze nuchter.
Zonder geld, maar met veel hoop, solliciteerde ze op een beurs en vertrok in 1993 met 200 dollar op zak naar Jerez de la Frontera, in Spanje. Daar specialiseerde ze zich in druiventeelt. Ze leerde nieuwe technieken kennen en raakte ervan overtuigd dat Peru behoefte had aan een moderne kwekerij voor druiven.
© Viveros Los Viñedos
Mercedes brengt avocadoplanten naar de bergen
De geboorte van Viveros Los Viñedos
Terug in Peru richtte ze in 1994 haar eigen kwekerij op: Servicios Agrícolas Vivero Los Viñedos. Ze begon met 2.000 jonge druivenplanten, op een markt die toen vooral op pisco (Peruaanse brandewijn) gericht was. Maar Mercedes keek verder: "Ik zag kansen in tafeldruiven." Ze begon met het importeren van rassen uit Chili zoals Red Globe, Thompson, Crimson en Flame.
Al snel stuitte ze op een probleem: de Peruaanse bodem zat vol nematoden en phylloxera. Gewone planten overleefden het niet. Haar oplossing? Onderstammen importeren uit Frankrijk en de VS. "Daardoor konden we sterkere, resistente planten kweken. Dat was het keerpunt voor de druiventeelt in Peru."
Peruaanse druif verovert de wereld
Vanaf 2000 nam de export van druiven een vlucht. "Bedrijven in Chincha, Ica, Piura en Olmos plantten duizenden hectaren aan. In 2002 begon Peru met de export van Red Globe naar China, waar tot wel 50 dollar per karton werd betaald."
In 2007 organiseerde Mercedes een demonstratieveld in Piura dat bijna 500 mensen trok. "Dat was hét moment waarop de teelt zich uitbreidde naar het noorden", zegt ze. Later volgden Olmos en Arequipa.
Van Red Globe naar rassen van de toekomst
Maar in 2013 stortte de prijs van Red Globe in, van 50 naar 12 dollar per karton. De wereld vroeg om nieuwe, pitloze druivenrassen met betere opbrengst en eenvoudiger teeltbeheer. Dankzij haar internationale netwerk kreeg Mercedes toegang tot gelicenseerde rassen zoals Autumn Crisp, Sweet Globe en Allison. Sindsdien is haar kwekerij leidend in de omschakeling naar moderne rassen. "Van de 22.600 hectare druiven met licentie in Peru komt 75% bij ons vandaan", vertelt ze trots. Zo groeide haar bijnaam: la señora vid – de druivendame.
© FreshPlazaAllison druivenplanten klaar voor levering. Er passen 7.500 planten in een vrachtwagen, verdeeld over drie niveaus.
Mercedes probeerde haar kwekerij ook in andere regio's op te zetten, maar alleen Chincha bleek echt geschikt: hoge luchtvochtigheid, stabiel klimaat. Vanuit daar bevoorraadt ze de hele Peruaanse kust, van Tacna tot Piura. Haar kwekerij biedt werk aan 500 mensen en is een belangrijke motor voor de lokale economie.
Verder dan druiven: toekomstgewassen in opmars
Hoewel de druif nog altijd 70% van de productie uitmaakt, groeit de diversificatie. Blauwe bessen vormen 10% van het aanbod. Ondanks strikte licentie-eisen werkt de kwekerij via samenwerkingen aan nieuwe rassen. Voor citrus, met name mandarijnen, leveren ze op bestelling, vooral voor de hooggelegen gebieden. "We zijn gecertificeerd door Eurosemillas voor onder andere de Tango mandarijn", zegt Mercedes. "Ze zijn makkelijk te eten, goed verkoopbaar en we schenken zelfs planten aan gemeenschappen die buiten het normale Peruaanse oogstseizoen kunnen produceren."
© FreshPlaza
Blauwe bessen zijn goed voor 10% van de productie van Viveros Los Viñedos
Avocadoplanten worden ook vermeerderd, vooral voor de Andes, waar een commercieel timingvoordeel te behalen valt. Haar bedrijf doet overigens mee aan Green Motion, een innovatief veredelingsproject voor avocado. In 2022 leverde de kwekerij bovendien artisjokken voor 500 hectare, in 2025 was dat al materiaal voor 2.200 hectare. Ook amandel- en pistachebomen zijn in opkomst, gericht op toekomstige mechanisatie in nog te ontwikkelen tuinbouwgebieden zoals Majes-Siguas II, waar arbeid schaars zal zijn.
Peruaanse kers
Mercedes' nieuwste droom? De kers introduceren in Peru, in regio's zoals Ayacucho en Huancayo. "We willen voor kleinschalige telers een duurzaam inkomen creëren." Ze is in gesprek met de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank (BID) om een intensief teeltsysteem en een pakstation op te zetten. "Onze kers zou in september op de markt komen, vóór die uit Chili. Dat biedt enorm voordelige afzetmogelijkheden", zegt ze met een fonkeling in haar ogen.
© Viveros Los Viñedos
Mercedes doneert W. Murcott mandarijnenplanten in Huancavelica, haar geboortegrond
Verantwoord ondernemen met een missie
Maar Mercedes denkt verder dan winst. Ze heeft duizenden planten geschonken aan gemeenschappen in de Andes. "Ik wil dat ook kleinschalige telers toegang hebben tot winstgevende gewassen. Als ik kan helpen met planten, advies of een lezing, dan doe ik dat. Het is mijn manier om iets terug te geven. Tuinbouw kan levens veranderen, ik heb het meegemaakt. En ik hoop dat anderen dat ook kunnen."
Voor meer informatie:
Mercedes Auris Bravo
Vivero Los Viñedos SAC
Panamericana Sur km. 201
Chincha Baja 11750 (Peru)
Tel: +51 959 391 771
[email protected]
https://vlv.pe/
