Een klein teeltbedrijf moet volgens Jack Lewis, eigenaar van Klapperbos, zijn eigen unieke plek vinden. Klapperbos teelt granaatappels en abrikozen en ontwikkelt producten daarvan. Zijn gedroogde granaatappelpitjes zijn zo smaakvol dat mensen terstond enthousiast worden ("pure natuurlijke snoepjes, met alle polyfenolen en flavonoïden nog intact"). En als de echte braaimasters zijn granaatappelsiroop proeven, zullen ze volgens hem beseffen dat ze een winnende smaak hebben ontdekt.
In Zuid-Afrika is een braai veel meer dan een gewone barbecue. Het is een sociale activiteit waarbij vrienden en familie samenkomen rond het vuur om vlees, vis of groenten te bereiden. Een braaimaster is degene die het vuur beheert, de timing en temperatuur van het grillen in de gaten houdt en zorgt dat alles perfect gaar en smaakvol wordt. Het is een echte vakman die van braaien een kunst maakt.
De granaatappelsiroop van Klapperbos wordt gemaakt met een geïmporteerde vacuümverdamper die er volgens Lewis uitziet alsof hij uranium verrijkt. Het sap wordt nooit gekookt, maar langzaam ingedikt. "Je ziet het aan de kleur: het is paars, terwijl gekookt granaatappelsap donkerbruin tot zwart wordt," legt hij uit.
© Klapperbos Farm Klapperbos granaatappelmelasse is precies wat Zuid-Afrikaanse braaimarinades nodig hebben, aldus de granaatappelteler.
© Klapperbos FarmVolgens de teler is zijn granaatappelsiroop precies wat Zuid-Afrikaanse braai-marinades missen. Zijn siroop bevat niets anders dan puur granaatappelsap, gemaakt van Acco-granaatappels. Deze soort heeft een dunne schil, waardoor er juist meer vruchtvlees en sap overblijft.
Granaatappelreductie of -siroop wordt van Marokko tot India in elk huishouden gebruikt, vindt Lewis, en naar zijn mening hoort dit ook in Zuid-Afrika. Massaproducten bevatten vaak ingrediënten die de smaak beïnvloeden, maar zijn siroop is puur.
"De granaatappelsiroop maakt het vlees lekker mals en past perfect bij een Zuid-Afrikaanse braai, oftewel barbecue," zegt hij. "Ik ben op zoek naar een echte braaikampioen. Mijn siroop in een marinade geeft een heerlijke zoet‑zure smaak. Ik wil dat een potjie‑chef [Zuid-Afrikaanse stoofpotkok] het eens uitprobeert."
Lewis maakt ook sap van zijn Acco-granaatappels ("geweldig van smaak"), maar vanwege de verse aard kan dit niet buiten de Westkaap worden verzonden. De siroop kan dat wel, omdat de combinatie van lage pH en veel fructose het product goed conserveert.
Klapperbos verwacht lagere abrikozen- en granaatappeloogst
Jack Lewis is nu aan zijn derde carrière toe, na een eerste loopbaan als anti-apartheidsactivist, universitair docent economie en medeoprichter van de invloedrijke Treatment Action Campaign, die Zuid-Afrikanen het recht op hiv-antiretrovirale medicijnen gaf. Daarna volgden journalistiek en videoproductie, altijd voor het algemeen belang, zoals bij de non-profitorganisatie Community Media Trust die hij oprichtte (en die hij met plezier in capabele handen van zijn opvolgers heeft achtergelaten).
"Toen ik begon, wist ik niets," zegt hij, "maar ik was klaar voor een uitdaging." Zijn grootvader had een graan- en schapenboerderij bij Calvinia, en Lewis hield jarenlang een foto van zijn moeder tussen de schapen dicht bij zich, tot de dag, zestien jaar geleden, dat hij de eerste Acco-granaatappelbomen plantte op zijn kleine teeltbedrijf in Vanwyksdorp – volgens Lewis zelf het kleinste dorpje in de Klein-Karoo.
De boerderij van Klapperbos heeft waterrechten van een permanente bron in de Rooiberg, die zelfs tijdens de ergste droogte van 2016–2018, toen honderden abrikozenboomgaarden in de regio verloren gingen, nooit opdroogde. "Vorig jaar was een uitzonderlijk goed jaar voor abrikozen, we hadden veel meer dan gemiddeld. Dit jaar zullen we waarschijnlijk veel minder hebben," zegt Lewis. IJzige winden van de sneeuw op de 2.000 meter hoge Towerkop zorgen normaal voor strenge winters, maar afgelopen winter was volgens hem niet erg koud "en de bomen hebben geen echte winterslaap gehad." Recent hebben ze nog abrikozenbomen toegevoegd, zodat het totaal nu op drieduizend bomen komt: de helft Bulida en de helft Soldonne.
Ook de regen in oktober 2024 viel perfect voor de zich ontwikkelende abrikozen en granaatappels; dit jaar kampen sommige districten in de Zuidkaap met droogte. "Dat zie ik ook bij mijn granaatappels, we hebben een redelijke oogst, maar vorig jaar was het een topjaar, we oogstten 25 ton per hectare!"
In topjaren, zoals 2024/2025, leveren ze het overschot aan abrikozen aan Ceres Fruit Growers voor sapproductie. De oogst van dit jaar zal waarschijnlijk op het teeltbedrijf zelf worden gedroogd, zonder zwavel, wat een groot verkoopargument is. "Je krijgt nooit een branderige keel na het eten van onze abrikozen," zegt hij. "Onze abrikozen zijn nergens mee bespoten en worden natuurlijk gedroogd. Ze zijn niet zo perfect als gezwavelde abrikozen, maar het is ook geen leerachtig product, ze blijven zacht."
© Klapperbos Farm
Ze zijn voor "99%" biologisch en de recente aankoop van extra hectares aangrenzend aan hun bestaande land heeft het mogelijk gemaakt bepaalde biocontrolestrategieën toe te passen, terwijl hun eerdere oppervlakte te klein was om deze populaties in stand te houden. De valse wolluismot (false codling moth) vormt een probleem, niet alleen op het fruit maar ook voor bijenkorven. "Als ik één advies zou kunnen geven aan iedereen die granaatappels kweekt: doe het niet vlak bij een dorp of verwaarloosde tuinen."
Het feromoonlokmiddel Last Call van Insect Science, dat ze op inheemse bomen rond hun boomgaarden aanbrengen – de valse wolluismot is een inheemse plaag – lijkt goed te werken.
Klapperbos levert abrikozen aan By Nature, een distributeur van zwavelvrije gedroogde vruchten. De granaatreductie (granaatappelsiroop) wordt landelijk verkocht door Faithful to Nature. "In de West-Kaap verkopen vooraanstaande biologische winkels zoals Organic Zone, Wild Organics, Komati, Organic Point en andere bekende zaken zoals Olympia Bakery in Kalk Bay en The Lebanese Bakery allemaal Klapperbos granaatappelsap," zegt hij, en voegt eraan toe dat ze steeds meer ook de marketing van de granaatappelsiroop en het gedroogde fruit oppakken.
En hij is serieus als het gaat om het vinden van een braaikampioen.
© Klapperbos Farm
Voor meer informatie:
Jack Lewis
Klapperbos Farm
Tel: +27 71 987 7712
[email protected]
https://www.klapperbos.co.za/
