Al meer dan twintig jaar zet de High Atlas Foundation zich in voor het verbeteren van de levensomstandigheden op het Marokkaanse platteland. Dat doen ze door kleinschalige telers te helpen met toegang tot de juiste tools, technologie en middelen om succesvol te kunnen werken. De organisatie, in 2000 opgericht door voormalige Peace Corps-vrijwilligers, is inmiddels uitgegroeid tot een netwerk van bijna 20.000 telers in het hele land, met een focus op duurzame, door de gemeenschap gedragen tuinbouw.
"We ondersteunen de economische integratie van telers door hen betere technologie, middelen, water en energie te bieden," zegt Rim Baji, Chief Partnerships Officer bij de High Atlas Foundation. "Grotere, goed gefinancierde teeltbedrijven hebben al toegang tot de markt en financiering, maar dragen niet noodzakelijk bij aan het verbeteren van het levensonderhoud van de meerderheid. Wij richten ons op die meerderheid." 
© High Atlas Foundation
Toegang uitbreiden door demonstratie en gezamenlijk leren
Het grootste deel van het werk van de stichting richt zich op bomen planten, vollegrondsteelt en kasproductie, vooral in hun kwekerijen. Nu HAF uitbreidt naar nieuwe regio's in Afrika, onderzoeken ze hoe technologieën voor gecontroleerde teelten hun bestaande model kunnen versterken. Baji benadrukt dat vertical farming, vaak gezien als een hightech stedelijke oplossing, ook van grote waarde kan zijn in plattelandsgebieden wanneer het wordt aangepast aan de lokale omstandigheden.
"We willen andere technologieën introduceren omdat vertical farming een dorp een gedeelde faciliteit kan bieden waar iedereen aan bijdraagt en van profiteert," zegt ze. "Voor telers die analfabeet zijn of deze systemen nog nooit hebben gezien, is het belangrijk om een modelteeltbedrijf te hebben waar ze de technologie in werking kunnen zien. Pas dan kunnen ze zich voorstellen hoe ze het zelf kunnen toepassen."
De voorgestelde Model Farm van HAF moet die brug slaan: een voorbeeldlocatie met low tot medium-tech die verticale systemen, kassen en schaduwkassen combineert. Het ontwerp is bedoeld om eenvoudig te worden gekopieerd en aangepast aan de verschillende klimaten van Marokko. "Het wordt ontworpen voor de behoeften van het ecosysteem, niet als een one-size-fits-all-oplossing," legt Baji uit. "We beginnen met het in kaart brengen van de locatie en richten het vervolgens in met technologieën die telers zelf kunnen toepassen."
Vertical farming als hulpmiddel voor vermeerdering
Een van de meest veelbelovende toepassingen is vermeerdering. HAF beheert negen boomkwekerijen die samen ongeveer vier miljoen zaailingen per jaar produceren. Het gaat om inheemse soorten zoals olijf, johannesbrood, amandel en granaatappel, die worden uitgedeeld aan telers om voedselzekerheid te vergroten en inkomen te genereren.
"Vermeerdering is een geweldige manier voor ons om vertical farming duurzaam te benutten zonder te concurreren met reguliere gewassen," zegt Baji. "We produceren bomen die zowel voedsel als inkomsten opleveren voor gezinnen. Met vertical farming kunnen we sterkere zaailingen kweken die beter overleven zodra ze in de grond worden geplant."
In plaats van verticale systemen als concurrenten van vollegrondsteelt te zien, beschouwt Baji ze als aanvullend. "We willen niet concurreren met Marokko's uitstekende tomaten of andere gewassen uit de vollegrondsteelt. Vertical farming kan de waardeketen juist versterken: het behoudt middelen, gebruikt minder water en biedt precisie daar waar dat het meest effectief is." 
© High Atlas Foundation
Een gedeelde economie voor landelijke technologie
De aanpak van HAF is gebaseerd op gedeelde infrastructuur in plaats van individueel eigendom. "Voor een individuele teler is een vertical farm misschien economisch niet haalbaar," zegt Baji. "Maar binnen een gedeeld-economiemodel — als vermeerderings- en trainingslocatie voor veel telers — wordt het haalbaar. Ze kunnen de kosten delen en gezamenlijk profiteren."
Dit samenwerkingsmodel sluit nauw aan bij de bredere missie van HAF om ontwikkeling vanuit de gemeenschap te stimuleren. "Onze telers zijn geen agronomen of economen; het zijn mensen die de aarde kennen," zegt ze. "Wanneer ze hun teeltbedrijven zien floreren, keren hun kinderen die naar de stad waren vertrokken vaak terug. Het wordt een verhaal van economische integratie en stabiliteit."
Het plattelandsleven nieuw leven inblazen met technologie
Tuinbouw vormt de ruggengraat van de Marokkaanse economie, maar plattelandsgebieden kampen met uitdagingen zoals vergrijzing onder telers, beperkte middelen en wegtrekkende jongeren. Met de introductie van nieuwe technologieën wil HAF de productiviteit vergroten en tuinbouw aantrekkelijker maken voor jongere generaties.
"Het ontwikkelen van tuinbouwvaardigheden is een middel tot integratie," zegt Baji. "Wanneer jongeren zien dat teeltbedrijven met behulp van technologie daadwerkelijk inkomen kunnen genereren, keren ze terug. Vertical farming trekt bovendien jongeren aan die geïnteresseerd zijn in innovatie en data. Het verandert het beeld van wat een teler kan zijn."
De volgende stap is het formaliseren van de Model Farm en het zoeken naar samenwerkingen voor de uitvoering. "We willen meer zichtbaarheid creëren voor fondsenwerving," zegt Baji. "De High Atlas Foundation heeft een sterke staat van dienst van twintig jaar, en we willen daarop voortbouwen om te laten zien hoe nieuwe modellen kunnen aansluiten op de behoeften van telers in plattelandsgebieden."
Voor meer informatie:
Rim Baji, Chief Partnerships Officer
High Atlas Foundation 
[email protected]
www.highatlasfoundation.org
