Dit seizoen ervaren de wereldwijde markten voor mandarijnen en clementines uiteenlopende situaties. Landen rapporteren uitdagingen als gevolg van weersomstandigheden, veranderingen in vraagpatronen, concurrentiedruk in de markt en wijzigingen in de handelsdynamiek.
In Italië blijft de productie van clementines stabiel, hoewel het land te kampen heeft met klimatologische uitdagingen die de opbrengst in bepaalde regio's hebben verminderd. In Spanje leidt een latere rijping en een overlap met aanbod uit het zuidelijk halfrond tot druk op vroege variëteiten. In Nederland herstelt de vraag zich na een trage periode. Griekenland boekt vooruitgang ondanks droogte-omstandigheden, met stabiele volumes en goede kwaliteit. In Duitsland domineerden Spaanse clementines en Satsuma's de markt, terwijl Zuid-Afrikaanse mandarijnen en andere importen het aanbod aanvulden. Frankrijk meldt een sterke start van het clementineseizoen, met een stevige vroege vraag dankzij hoogwaardig fruit uit Spanje, Italië en Corsica.
Het Egyptische mandarijnseizoen start met een grotere oogst, maar de afzet blijft achter door aanhoudend voorzichtige vraag uit Rusland. Marokko ziet de mandarijnenexport sterk stijgen dankzij de snelle uitbreiding van het Nadorcott-areaal en gunstige teeltomstandigheden.
Noord-Amerika rapporteert in Californië kortstondige oogstvertragingen door regen, terwijl vraag en kwaliteit stabiel blijven. Zuid-Afrika heeft een uitgebreid exportseizoen achter de rug, gekenmerkt door marktverschuivingen en toegenomen aanbod. In India concurreert vroege aanvoer uit China met Zuid-Afrikaans fruit, waarbij prijzen afhankelijk zijn van kwaliteit en landingskosten.
© Viola van den Hoven-Katsman | AGF.nl
Nederland: Vraag naar mandarijnen trekt aan na moeizame afzet
"De vraag naar citrus was de afgelopen weken erg rustig, geheel in lijn met de hele marktsituatie. Inmiddels begint de vraag gelukkig weer wat aan te trekken. We hebben wat met de rem erop verkocht, omdat de verkoop zo slap was, maar laten nu wat meer binnenkomen", vertelt een Hollandse importeur.
"Momenteel verkopen we de Lorentina-bladmandarijnen tussen de 12 en 13 euro. Deze week starten we ook met de eerste clementines vanuit Marokko, waarvan we eveneens wat in Pitufo binnenkrijgen, aldus de importeur. Hij houdt hoop op een marktopleving. "We hebben de laatste weken erg zacht weer gehad met hoge temperaturen en als het kouder wordt, gaan mensen citrus eten."
België: Na eerste mindere Spaanse variëteiten nu goede volumes
"Het Spaanse clementineseizoen is inmiddels in volle gang, maar meestal gaan wij eerst nog even door met Zuid-Afrika, voordat de Spaanse variëteiten het overnemen. De smaak kan per soort en per jaar flink verschillen, waardoor het belangrijk is om fruit te verkopen dat goed smaakt en niet alleen mooi oogt. Te snel overschakelen naar Spaanse clementines kan ervoor zorgen dat de kwaliteit nog niet optimaal is, terwijl de Zuid-Afrikaanse soorten vaak nog op hun best zijn. En de eerste aankoop van een consument bepaalt of hij blijft kopen", vertelt een Belgische handelaar.
"Inmiddels zijn we echter volop in het Spaanse seizoen. Kwaliteit en smaak staan centraal in de markt, en er is genoeg aanbod van mooie maten, zodat verkopers niet hoeven te kiezen voor kleinere of mindere exemplaren. De volumes zijn nu goed verkrijgbaar, en door zorgvuldig te selecteren kan de markt een constant aantrekkelijk en smakelijk assortiment aanbieden, zodat klanten tevreden blijven en terugkomen voor het fruit dat ze lekker vinden."
Duitsland: Spaanse clementines en Satsuma's domineren de markt
Bij de clementines domineerden de Spaanse aanvoeren, met name Oronules, Clemenules en Loretina, die voornamelijk beschikbaar waren voor de afnemers. Italiaanse producten vulden het assortiment aan en werden in Frankfurt aangeboden voor € 2,00 tot 2,70 per kilo. Griekse partijen maakten het aanbod compleet.
Bij de Satsuma's waren eveneens de Spaanse leveringen het belangrijkst, gevolgd door Turkse partijen in betekenis. In het mandarijnensegment bleven de Zuid-Afrikaanse importen dominant, aangevuld met zendingen uit Peru, Chili en Spanje, waarmee het assortiment werd afgerond.
De vraag verbeterde iets door het herfstachtige weer, maar kon zonder problemen worden voldaan. De verkoop verliep over het algemeen vlot, en prijsfluctuaties bleven binnen de gebruikelijke marges, zonder grote uitschieters.
Frankrijk: Hoogwaardige clementines ondersteunen stabiele markt
Het clementineseizoen is nu in volle gang. Het huidige aanbod omvat Spanje, dat dit jaar fruit van zeer hoge kwaliteit levert, naast Italië en Corsica, die hun seizoen een maand geleden begonnen met het vroege Caffin-ras. De sterke kwaliteit van dit jaar's Caffin ondersteunt de goede verkoop, versterkt door de gevestigde populariteit van Corsicaans fruit op de Franse markt.
Deze week begint ook de Fine de Corse-variëteit, die de markt betreedt met zeer goede kwaliteit. Door de iets lagere volumes dit jaar hebben handelaren minder druk, waardoor de prijzen hoog kunnen blijven, terwijl ze toch als redelijk worden beschouwd. De vraag is aanwezig, en bij koude temperaturen en gunstige weersomstandigheden wordt een verdere stijging van de consumptie verwacht.
Spanje: Latere rijping en zuidelijk halfrondconcurrentie drukken vroege variëteiten
Het begin van het mandarijnseizoen verliep trager, voornamelijk door biologische factoren die rijping vertraagden en door een overlap met het einde van het seizoen in het zuidelijk halfrond. Er worden steeds meer mandarijnen met een gemakkelijk te schillen eigenschap uit het zuidelijk halfrond geïmporteerd, wat vroege binnenlandse variëteiten onder directe marktconcurrentie brengt.
De Spaanse oogst van clementines is in dit seizoen lager, met de grootste afname verwacht bij midden-seizoen variëteiten zoals Clemenules en Clemenvilla. Echter, voor het tweede deel van het seizoen wordt een grotere oogst van betere kwaliteit verwacht. De sector voorziet geen tekorten omdat mandarijnvariëteiten van de tweede oogst eerder op de markt komen, zodat exporteurs een continue en stabiele levering kunnen handhaven.
Tijdens de zomer waren de aankoopprijzen op het veld hoog, vooral voor variëteiten zoals Oronules, Clemenules en andere extra vroege soorten. Maar de markt reageerde ongunstig op vroege rassen. De vruchten rijpten 10 tot 15 dagen later dan verwacht, wat leidde tot een ophoping van het aanbod. Als gevolg hiervan komen de verkoopprijzen vaak niet overeen met de eerder met telers afgesproken prijzen. Daarom blijft een aanzienlijk volume Oronules clementines ongeplukt, terwijl Clemenules, het volgende ras op de kalender, al naar de markt wordt gebracht. Om het overeengekomen rendement te halen, zullen de prijzen moeten stijgen. Nu het overaanbod geleidelijk afneemt, zijn handelaren ervan overtuigd dat de vraag helpt om de prijsniveaus te stabiliseren en te verhogen.
In bepaalde mediterrane landen kunnen de productievolumes dit jaar tijdelijk dalen, maar de structurele trend op de lange termijn van de markt wijst op groei, daar nieuwe plantages productie beginnen op te leveren, waardoor het aanbod elk jaar toeneemt. Daarom blijft de internationale concurrentiedruk sterk, ook al kunnen zich tijdelijk kansen voordoen voor hogere prijzen.
Volgens een teler en handelaar "zal het dit seizoen onder de huidige omstandigheden moeilijk zijn om volledig positief te zijn voor alle marktdeelnemers. Het is niet onmogelijk, maar de uitdagingen zoals prijsdruk, internationale concurrentie, volumebeheer en productkwaliteit maken het moeilijk voor alle schakels in de keten, waaronder telers, markteers en distributeurs, om optimale resultaten te behalen."
Italië: Stabiele vraag naar clementines ondanks klimatologische uitdagingen
Volgens ISMEA zal in 2025 het totale Italiaanse mandarijnenareaal 36.100 ha beslaan, waarvan 26.968 ha specifiek voor clementines. Deze zullen circa 81 procent van de totale oogst uitmaken. Calabrië is veruit de belangrijkste regio en produceert twee derde van alle Italiaanse clementines. Ondanks jaarlijkse weersinvloeden is de productie in Calabrië de afgelopen vijf jaar redelijk stabiel gebleven rond 450.000 ton.
"Dit jaar is de clementine-oogst op de vlakte van Sibari 15–20% lager dan vorig seizoen door abnormaal voorjaarsweer dat de vruchtzetting aantastte. Toch zijn de prijzen stabiel gebleven," zegt de voorzitter van een grote telersorganisatie in Calabrië. De organisatie zit halverwege het seizoen, tussen de vroege rassen en de populaire Comune-clementine. De hoofdoogst loopt tot eind december of begin januari, waarna de late rassen tot februari doorlopen.
Volgens hem staan de sector twee belangrijke uitdagingen te wachten: meer investeren in late rassen om de concurrentie met Spanje aan te kunnen, en consumenten beter informeren over de intrinsieke kwaliteit van het fruit, aangezien schilkleur steeds vaker wordt beïnvloed door extreme temperaturen. Twee andere producenten bevestigen problemen door kleine maten en trage verkleuring, veroorzaakt door de hitte in juni, juli en november. "Productieproblemen hangen samen met een extremer klimaat, maar de structurele uitdaging is dat de keten meer moet samenwerken en zich eenduidig op de markt moet presenteren."
Een handelaar uit Puglia ziet bovendien veranderende markteisen in landen als Hongarije, Polen, Tsjechië, Letland en Oekraïne. "Polen is bijvoorbeeld veel selectiever geworden en vraagt uitsluitend topkwaliteit. Waar vroeger kleinere maten en tweede keus werden geaccepteerd, ligt de vraag nu bij maten 1 tot 3. Dat komt door de sterke economische ontwikkeling en hogere levensstandaard in deze markten."
Uit data van YouGov blijkt dat de Italiaanse markt voor mandarijnen de afgelopen twee jaar stabiel is gebleven. Besparingsgedrag van consumenten lijkt weinig invloed te hebben op deze categorie, die vooral in de wintermaanden een vaste waarde in het huishouden is. 66% van de Italiaanse huishoudens koopt mandarijnen. De consumptie piekt tussen november en januari en blijft hoog tot maart. De biologische categorie laat vooralsnog geen opvallende groei zien.
Griekenland: Veelbelovende start met goede kwaliteit en stabiele volumes
In Griekenland is de oogst van mandarijnen in volle gang. Tot nu toe is het weer gunstig geweest, met een milde zomer vergeleken met voorgaande jaren en een normale herfst. De kwaliteit en grootte van het fruit zijn goed en er wordt een sterke marktvraag verwacht. De productievolumes zijn vergelijkbaar met vorig jaar, hoewel sommige exporteurs melden dat de productie van mandarijnen 15 procent lager ligt door overaanbod van vorig jaar, wat nog steeds neerkomt op een normaal seizoen. Sommige gebieden hadden te maken met droogte en lage grondwaterstanden, wat resulteerde in water met een hoge EC (zoutgehalte). Het blijft moeilijk om de tweede helft van het seizoen te voorspellen, wanneer niet-Europese landen hun intrede doen op de markt. Griekse mandarijnen krijgen vooral concurrentie van landen buiten de EU.
Egypte: Groter aanbod in een voorzichtige Russische markt
Het Egyptische mandarijnenseizoen is in oktober van start gegaan met duidelijk hogere volumes dan vorig jaar. De productie in Egypte kent een afwisselend ritme van zwakke en sterke jaren, en dit seizoen is een uitgesproken sterk jaar, met bovendien een trend naar grotere maten. Door het ruime aanbod liggen de prijzen lager dan vorig seizoen. Toch komt de markt maar langzaam op gang. Een exporteur geeft aan: "We vrezen opnieuw een terughoudende Russische vraag, onze belangrijkste afzetmarkt. Vorig seizoen drukten de hoge prijzen de export al sterk, en die traagheid lijkt ook nu nog door te werken."
In het seizoen 2024/2025 exporteerde Egypte 245.764 ton mandarijnen, tegen 307.946 ton een jaar eerder. Rusland nam 114.700 ton af, aanzienlijk minder dan de 136.023 ton in 2023/2024.
Marokko: Groei areaal Nadorcott stuwt export sterk omhoog
De Marokkaanse mandarijnenexport is vorig seizoen duidelijk gestegen, vooral dankzij de uitbreiding van het Nadorcott-ras onder meer telers. Volgens de Marokkaanse Nadorcott-vereniging werd in 2024/2025 325.000 ton Nadorcott uitgevoerd, een groei van 43,81% ten opzichte van het voorgaande seizoen. Inmiddels telen zo'n 3.000 telers het ras, verspreid over vier hoofdregio's. Ruimere neerslag heeft de groei gestimuleerd. De verwachting is dat de export van januari tot en met mei opnieuw zal toenemen.
Noord-Amerika: Regen vertraagt tijdelijk clementineoogst in Californië
In Californië wordt dit jaar iets minder clementine geoogst. "We zijn een paar weken geleden begonnen met oogsten en de eetkwaliteit is waarschijnlijk de beste die ik de afgelopen 21 jaar heb gezien", zegt Al Bates, president van Sun Pacific Shippers. "Het seizoen begint erg sterk."
Er werd voortijdig geoogst vanwege de regen deze week in Californië om tekorten aan te vullen. "Je kan clementines niet plukken als ze nat zijn vanwege bederf, dus we werkten vooruit. Nu hebben we waarschijnlijk iets meer fruit in opslag dan normaal voor deze tijd van het jaar. Dat doe ik liever dan direct na de regen te plukken," legt Bates uit.
Over het geheel beschouwd verliep de overgang van importmandarijnen, vooral uit Chili, naar productie in Californië soepel. Sommige importen zullen naar verwachting doorgaan tot het einde van de maand. "We zijn iets eerder begonnen met oogsten, dus er was ongeveer twee weken een behoorlijke overlapping van geïmporteerde producten die concurreerden met het aanbod uit Californië," zegt hij.
Deze week, vlak voor de Amerikaanse Thanksgiving-vakantie, is normaal gesproken een drukke week voor groenten- en fruitverkoop, inclusief clementines. "Dit betekent dat we eindelijk minder importeren en meer Californië-fruit kopen," zegt Bates, die toevoegt dat geïmporteerde clementines momenteel kleiner zijn.
Het fruit uit Californië heeft een goede grootte, met pieken tussen 24 en 28 en de vraag blijft stabiel. "Vorig jaar was er wellicht meer import beschikbaar voor een langere periode. Deze week verwachten we een zeer goede week en hopelijk hebben we genoeg volume om aan de vraag van volgende week te voldoen," zegt Bates.
De prijzen zijn iets lager dan vorig jaar, deels vanwege concurrentiedruk binnen de staat om marktaandeel.
Sun Pacific Shippers verwacht tot medio januari clementines beschikbaar te hebben en schakelt daarna over naar Tangos en later Murcotts. "Die gewassen lijken ook van vergelijkbare grootte en goed verkoopbaar, en we verwachten goede kwaliteit," zegt Bates, die opmerkt dat het seizoen mogelijk iets eerder kan beginnen vanwege de vroege start voor clementines. "Ik verwacht in januari met Tangos te beginnen. Er is een mogelijkheid om iets eerder te beginnen, maar de kleur van het fruit zal de doorslaggevende factor zijn."
Zuid-Afrika: Stijgende exportvolumes mandarijnen te midden van aanhoudende marktverschuivingen
De mandarijnenoogst steeg van 40 miljoen naar ongeveer 53,5 miljoen kartons van 15 kg dit seizoen. De verzending is nu afgerond.
Er was een overaanbod op markten in het Midden- en Verre Oosten, terwijl sinaasappelen aantrekkelijker lijken, vooral vroeg in het seizoen. De Zuid-Afrikaanse citrusoogst was groot genoeg om publieke lof van de minister van Landbouw te krijgen, maar er blijft een overaanbod voor zowel mandarijnen als sinaasappelen.
De recente opheffing van de 30 procent tarieven op sinaasappelen door de regering Trump bood geen verlichting voor mandarijnen uit de Westkaap bestemd voor grote Amerikaanse winkelprogramma's. Voor sommige mandarijnen moesten snel nieuwe markten worden gevonden. Uiteindelijk daalde het marktaandeel in de VS met slechts 1% ten opzichte van de 6% in 2024, het laatste jaar van de AGOA-vrijhandelsconcessie.
De handel met Rusland nam licht toe en het nam dit jaar 11 procent van de Zuid-Afrikaanse mandarijnen af. Europa absorbeerde bijna een derde van de oogst.
Sommige Zuid-Afrikaanse exporteurs hebben hun blootstelling aan markten in het Verre Oosten verlaagd, ondanks dat het marktaandeel van mandarijnen naar Azië steeg van 6% naar 9%.
India: Vroege Chinese aankomst beïnvloedt Indiase markt
India registreert een gestage import uit China en Zuid-Afrika. Chinese mandarijnen, voornamelijk uit Guangxi, Fujian, Jiangxi en Sichuan, arriveren eerder dan gebruikelijk. Ze winnen aan populariteit vanwege hun zoetheid en uiterlijk in de retail. Zuid-Afrikaanse mandarijnen behouden een sterke marktpositie met consistente kwaliteit en acceptatie in luxe retailkanalen.
De groothandelsprijzen voor Zuid-Afrikaanse mandarijnen in India schommelen rond de 18 tot 20 Amerikaanse dollar per karton van 10 kg, vergelijkbaar met 16,74 tot 18,60 euro. Chinese mandarijnen bieden een voordelige optie voor kopers met stabiele volumes. De verschuiving van sinaasappelen naar mandarijnen beïnvloedt inkoopbeslissingen en planningsstrategieën. De focus voor importeurs blijft op aanvoerprijzen, consistente kwaliteit en houdbaarheid.
De vraag naar mandarijnen van hogere kwaliteit blijft naar verwachting stabiel of licht stijgend, terwijl prijzen afhankelijk blijven van weersomstandigheden of logistieke beperkingen. China, Zuid-Afrika en Australië blijven sleutelspelers op de Indiase mandarijnenmarkt.
Volgende week: Overzicht wereldmarkt knoflook
