In de afgelopen twintig jaar heeft Peru zich stevig op de wereldkaart gezet als AGF-leverancier. Het land behoort inmiddels tot de top van de wereld als het gaat om de export van onder andere asperges, blauwe bessen, avocado's en druiven. De export van land- en tuinbouwproducten is uitgegroeid tot de op een na belangrijkste inkomstenbron van het land – alleen de mijnbouw levert meer op. Tegelijkertijd zorgt de sector voor een flinke impuls aan de werkgelegenheid: bijna een kwart van de Peruanen is er direct of indirect bij betrokken.
Klimaat en ligging: de troeven van Peru
Peru heeft een uniek voordeel: een enorme variatie aan klimaatzones. Door de 38 verschillende klimaattypes in het land is het mogelijk om het hele jaar door groenten en fruit te telen. Daardoor hoeft Peru zich niet te houden aan seizoensgebonden teelt, in tegenstelling tot veel andere landen.
© Maulucioni - Wikipedia
Het land is geografisch verdeeld in drie regio's: de kuststreek, het Andesgebergte (de Sierra) en het regenwoud (de Selva). Vooral de kust speelt een sleutelrol in de export. Ondanks dat dit gebied grotendeels uit woestijn bestaat, is er dankzij moderne irrigatiesystemen een hoogwaardige tuinbouw tot stand gekomen. Hier domineert de teelt die op export is gericht: avocado's, druiven, mango's, blauwe bessen, asperges, artisjokken, uien en paprika's. Het is wel een kwetsbare regio: met name het noorden wordt regelmatig getroffen door El Niño, dat zware regenval en overstromingen veroorzaakt.
In de Sierra woont ongeveer een kwart van de bevolking. Hier domineren kleinschalige telers met percelen van doorgaans minder dan vijf hectare. Zij telen vooral voor de binnenlandse markt, met gewassen als aardappelen, maïs, quinoa, kool, wortelen en tomaten. In sommige berggebieden duiken inmiddels ook meer commerciële teelten op, zoals avocado's en zelfs kersen.
De Selva is goed voor 60% van het Peruaanse grondgebied, maar slechts 14% van de bevolking woont er. In dit tropische gebied draait het vooral om zelfvoorzienende landbouw. Toch komt er langzaamaan ook meer commerciële teelt op gang, zoals koffie, cacao, bananen, gember en kurkuma.
Uitdagingen voor kleinschalige telers
Hoewel de grote agrobedrijven goed zichtbaar zijn in de exportstatistieken, ligt een deel van de teelt van veel exportgewassen nog altijd in handen van kleinschalige telers. Denk aan avocado's, mango's, bananen, citrus, paprika's, asperges, uien, gember en kurkuma. Deze structuur komt deels voort uit de landbouwhervorming in de jaren 70 en de versnippering van land door erfopvolging.
De kleinschaligheid zorgt echter voor enkele uitdagingen. Door een gebrek aan organisatie, logistiek, standaardisatie en technologie is het lastig om concurrerend te zijn op de wereldmarkt. Steeds meer exportbedrijven proberen daarom deze telers te betrekken via trainingen, levering van zaaigoed en een gezamenlijke afzet.
Voor gewassen zoals druiven en blauwe bessen ligt dit anders. Die worden vooral geteeld door grotere bedrijven. Daardoor kunnen ze makkelijker voldoen aan internationale kwaliteitseisen en rechtstreeks leveren aan buitenlandse klanten.
Exportcijfers stijgen snel: op weg naar €12 miljard
Als het aan de minister van Buitenlandse Handel en Toerisme ligt, bereikt de export van agrarische producten in 2025 een waarde van ruim €12 miljard – een stijging van 10% ten opzichte van vorig jaar. De kustregio's Ica, La Libertad, Piura en Lambayeque zijn goed voor meer dan 80% van die export.
© Hujsunqu - Wikipedia
Top 5 exportproducten 2024:
1. Blauwe bessen
Met ruim 20.000 hectare aan bessenstruiken is Peru wereldwijd de grootste exporteur van blauwe bessen. De Verenigde Staten en Marokko volgen op flinke afstand – hun uitvoer is zes keer kleiner. In 2024 stuurde Peru maar liefst 325.846 ton de grens over, goed voor €1,96 miljard. Meer dan 75% van de productie komt uit La Libertad en Lambayeque. De oogst start in juni, met piekleveringen tussen september en oktober. De export loopt door tot in maart. De VS is met afstand de grootste afnemer (57%), gevolgd door de EU (22%), China en Hongkong.
2. Druiven
Ook met druiven staat Peru op de eerste plaats in de wereldwijde export. In 2024 ging het om 558.063 ton ter waarde van €1,47 miljard. Daarmee laat het land Chili (529.470 ton) en China (483.373 ton in 2023) achter zich. De druiven worden geoogst van september tot april, met een exportpiek in december en januari. De regio's Ica en Piura zijn samen goed voor meer dan 80% van de productie. Belangrijke markten zijn de VS (47%), de EU (17%) en Azië (13%). In totaal wordt er ruim 22.000 hectare gebruikt voor druiventeelt.
3. Avocado's
Met zo'n 35.000 hectare aan avocado's verspreid over onder andere Lambayeque, La Libertad, Lima en Ica, is Peru uitgegroeid tot de tweede avocado-exporteur ter wereld. Alleen Mexico doet beter (1.120.918 ton in 2023). In 2024 voerde Peru 570.457 ton uit, goed voor een opbrengst van €1,08 miljard. De export is bijna jaarrond, maar de grootste volumes gaan tussen maart en september naar het buitenland. De Europese Unie is veruit de grootste klant (51,8%), gevolgd door de VS (13,9%).
4. Asperges
Wat Peru bijzonder maakt, is dat het het hele jaar door asperges kan telen. Daarmee is het na Mexico (129.837 ton in 2023) de grootste exporteur wereldwijd. In 2024 ging het om 96.731 ton, goed voor €350 miljoen. De regio La Libertad voert de lijst aan met de helft van de nationale productie. In totaal is er ongeveer 28.000 hectare aan aspergeteelten.
5. Mango's
De mango's uit Peru komen vooral uit de regio Piura, waar 65% van de totale productie vandaan komt. De export loopt van oktober tot april. In 2024 ging het om 177.903 ton, ter waarde van €273 miljoen. Daarmee staat Peru wereldwijd op plaats vier, na Mexico (461.766 ton), Thailand (377.351 ton) en Brazilië (266.575 ton in 2023). Er is 42.000 hectare beschikbaar voor mangoteelt.
Andere belangrijke exportproducten zijn – de cijfers betreffen het jaar 2024 – citrus (195.032 ton, €220 miljoen), gedroogde paprika (34.400 ton, €112 miljoen), verse of gekoelde uien (308.368 ton, €109 miljoen), verwerkte artisjokken (43.445 ton, €103 miljoen), bananen (voornamelijk biologisch; 150.760 ton, €99 miljoen) en gember (47.793 ton, €90 miljoen – ondanks een lichte daling in volume).
Deze elf producten zijn samen goed voor 53% van de totale Peruaanse agro-export. Maar ook koffie (8,6%) en cacao (5,8%) blijven belangrijke spelers in de Peruaanse landbouwexportmix.
Waarheen en via waar?
De grootste afnemers van Peruaanse groenten en fruit zijn de VS (34,7%), Nederland (14,8%), Spanje (6,4%), het VK (3,7%), Chili en Mexico (beide 3,5%), Ecuador (3,1%), en verder Duitsland, China en Canada (tussen 2,4% en 2,6%). Regionaal bekeken gaan de meeste producten naar Noord-Amerika (37,1%), Europa (33,2%), Latijns-Amerika (17,2%) en Azië (10,1%).
De belangrijkste havens voor export zijn Callao (39%), Paita (Pirua; 19,4%), Salaverry (La Libertad; 14,1%), Pisco (Ica; 11,6%) en Chiclayo (Lambayeque; 4,7%). Een opkomende speler is de haven van Chancay (Lima; nu nog 0,5%), die strategisch belangrijk is om de Aziatische markt beter te bereiken. Daar groeit de vraag naar Peruaans fruit snel.
Miljoeneninvesteringen en nieuwe teeltgebieden
De Peruaanse overheid ziet veel kansen om de moderne tuinbouw uit te breiden. Via publiek-private samenwerkingen kan het areaal met zo'n 250.000 hectare toenemen. Dit vraagt wel een investering van ruim €3,7 miljard, maar het zou het huidige areaal verdubbelen.
Enkele grote projecten in de pijplijn zijn Chavimochic III (La Libertad; ~111.000 ha), Majes Siguas II (Arequipa; ~38.500 ha), Chinecas (Áncash; ~83.000 ha) y Chancay–Lambayeque (Lambayeque; ~20.000 ha). Daarnaast wordt er gekeken naar nog eens 168.000 hectare via projecten zoals Olmos II, Pampas Verdes, Alto Piura en Chira.
*De gegevens in dit artikel zijn afkomstig van het Peruaanse ministerie van Landbouwontwikkeling en Irrigatie (Midagri), het ministerie van Buitenlandse Handel en Toerisme (Mincetur), de Nationale Belastingdienst en Douane (Sunat), het Nationaal Instituut voor Statistiek en Informatica (Inei) en Faostat.
