De exportopbrengsten van Zimbabwaanse bessen zijn met 34% gestegen, van €6,7 miljoen in de eerste negen maanden van 2024 tot €8,9 miljoen in dezelfde periode dit jaar. De groei werd vooral ondersteund door een toenemend volume blauwe bessenexporten naar China.
Volgens cijfers van het Zimbabwe National Statistics Agency (ZimStats) steeg het exportvolume met 18%, van 5.319 ton naar 6.273 ton, terwijl de gemiddelde exportprijs met 13% toenam – van €1,26 naar €1,43 per kilo.
Zachtfruit, waaronder blauwe bessen, aardbeien, frambozen, cranberry's en moerbeibessen, vormt een snelgroeiend segment binnen de Zimbabwaanse tuinbouwsector, waarbij de groei met name wordt gedragen door blauwe bessen. De toegang tot de Chinese markt volgde na de ondertekening van een exportprotocol voor blauwe bessen in september, waarmee export mogelijk werd onder overeengekomen fytosanitaire en sanitaire normen.
"De ondertekening van het exportprotocol met China in september was een mijlpaal die niet van de ene op de andere dag tot stand kwam, maar het resultaat was van intensieve voorbereiding, talloze vergaderingen en nauwe samenwerking tussen betrokken partijen," zegt Linda Nielsen, directeur van de Horticultural Development Council (HDC).
"Onze telers krijgen nu toegang tot een van 's werelds snelst groeiende markten voor blauwe bessen. We verwachten dat de Zimbabwaanse productie zal toenemen van 8.000 ton in 2024 tot 12.000 ton in 2025."
De Chinese import van blauwe bessen is gegroeid van 665 ton in 2005 tot bijna 39.000 ton in 2024, voornamelijk afkomstig uit Peru en Chili. "De toetreding van Zimbabwaanse blauwe bessen – bekend om hun unieke smaak en textuur – voegt een nieuwe bron van aanbod toe aan deze markt," aldus Nielsen.
De oogstperiode in Zimbabwe loopt van mei tot oktober, met de meeste teelt geconcentreerd in de drie Mashonaland-provincies en in Manicaland. Volgens Nielsen biedt het vroege teeltvenster van het land een belangrijk concurrentievoordeel, waarbij het merendeel van de bessen per vliegtuig wordt geëxporteerd.
HDC-bestuurslid en teler Willard Zireva benadrukt dat marktkennis essentieel blijft voor concurrentiekracht. "Wat mijn bedrijf heeft veranderd, was niet alleen een betere teelttechniek, maar vooral inzicht in marktbehoeften en het opbouwen van handelsrelaties," zegt hij.
Zireva, die 12 hectare blauwe bessen teelt, wijst erop dat verdere uitbreiding wordt beperkt door gebrek aan financiering, energie en water.
"Blauwe bessen worden alleen overdag geïrrigeerd, niet 's nachts. Elke stroomonderbreking overdag treft ons direct, omdat we dan dure dieselgeneratoren moeten gebruiken," legt hij uit.
"Eén hectare blauwe bessen telt ongeveer 4.000 planten, elk met een waterbehoefte van vijf liter per dag – samen goed voor 20.000 liter water per hectare per dag."
Bron: ZimStat
