Na een klacht van Oxfam en de Costa Ricaanse vakbond SITRAP over schendingen van de arbeidswetgeving bij een bananenleverancier, hebben de getroffen werknemers in Costa Rica betalingen ontvangen van de producent. Het proces, dat in 2023 werd gestart, vond plaats binnen het kader van de Duitse Wet Zorgplicht in de Leveringsketen.
In het midden van 2023 dienden Oxfam, samen met SITRAP en de Ecuadoriaanse vakbond ASTAC, klachten in tegen verschillende Duitse supermarktketens – Aldi, Lidl, Edeka en Rewe. Daarbij werden onder meer lage lonen, bestrijding van ongedierte met pesticiden vanuit de lucht en discriminatie van vakbondsleden op bananenplantages in Costa Rica en Ecuador aangevoerd. Deze kwesties werden opgevoerd als schendingen van rechten die onder de Wet Zorgplicht beschermd zijn.
Na ontvangst van de klacht startte Aldi directe onderhandelingen met SITRAP, de vakbond die de werknemers vertegenwoordigt, en schakelde de leverancier en de lokale producent in om oplossingen te vinden. Het bedrijf voerde daarnaast ter plaatse inspecties uit in samenwerking met SITRAP. Sommige van de vermeende arbeidsproblemen werden bevestigd, wat leidde tot gesprekken over corrigerende maatregelen.
In de daaropvolgende onderhandelingen tussen de leverancier, Oxfam en de vakbond lag de focus op onregelmatigheden in de loonbetaling. Tijdens deze sessies waren Costa Ricaanse arbeidsjuristen aanwezig, en konden de getroffen werknemers hun ervaringen uitgebreid toelichten.
Twee jaar later, in augustus 2025, deed de producent in Costa Rica betalingen aan een groep klagers. Het proces werd afgerond met instemming van SITRAP, Oxfam en de betrokken werknemers. Alle partijen kwamen overeen dat de betalingen geen schuldbekentenis van de leverancier of producent betekenden. Details over de bedragen, het aantal en de identiteit van de ontvangers blijven vertrouwelijk op verzoek van de betrokkenen.
De zaak laat zien hoe de Duitse Wet Zorgplicht werkt, die bedrijven verplicht menselijke rechtenrisico's in hun ketens te identificeren, te voorkomen en aan te pakken. Ook sluit het aan bij soortgelijke bepalingen in de Europese Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD).
Volgens SITRAP benadrukt het resultaat het belang van het betrekken van de getroffen werknemers bij het oplossen van dergelijke kwesties. De zaak wordt gezien als referentie voor toekomstige procedures van het Duitse Bundesamt für Wirtschaft und Ausfuhrkontrolle (BAFA) en andere bedrijven die onder de Wet Zorgplicht opereren.
Bron: Business & Human Rights
