De Spaanse brancheorganisatie Fepex, mede-organisator van de Fruit Attraction, is blij dat het Spaanse parlement zich heeft uitgesproken tegen het aanpassen van het EU-associatieverdrag met Marokko, waarmee AGF-producten uit de Westelijke Sahara een preferentiële tariefbehandeling zouden krijgen. Toch klinkt er ook teleurstelling: de stemming liet verdeeldheid tussen de politieke partijen zien, terwijl juist brede steun nodig is om de Spaanse tuinbouw stevig te verdedigen.
De motie, die donderdag werd aangenomen, roept de regering op zich te verzetten tegen het gewijzigde verdrag. Deze aanpassing zou namelijk betekenen dat producten uit de Westelijke Sahara onder gunstige invoertarieven toegang krijgen tot de EU-markt.
Volgens Fepex zou het akkoord ernstige schade toebrengen aan Spaanse telers. Het voorstel van de Europese Commissie gaat volgens hen voorbij aan een uitspraak van het Europese Hof van Justitie van oktober 2024. Die uitspraak vernietigde een eerder akkoord uit 2019 en stelde dat de bevolking van de Westelijke Sahara zelf het directe voordeel van zo'n handelsregeling moet zijn. In werkelijkheid, stelt Fepex, zouden vooral grote Marokkaanse teeltbedrijven er beter van worden. Deze zijn inmiddels stevig gevestigd in het gebied en beconcurreren Spaanse telers direct op de Europese markt. Spanje is bijvoorbeeld al ingehaald door Marokko als belangrijkste tomatenleverancier van de EU.
Er zijn plannen om het kassengebied in de Westelijke Sahara fors uit te breiden, van de huidige 1.200 hectare naar liefst 5.000 hectare. Dit zou mede gefinancierd worden met Europese steun, aldus bronnen binnen de sector.
Fepex doet dan ook een dringende oproep aan het Europees Parlement: verwerp het akkoord en kom op voor de belangen van Europese telers. Volgens de organisatie produceren Spaanse telers op een verantwoorde en duurzame manier, maar hun concurrentiepositie hangt sterk af van eerlijke spelregels en steun vanuit Brussel.
Marokko en de Europese Commissie hebben een nieuwe handelsdeal gesloten waardoor tomaten en meloenen uit de door Marokko bezette Westelijke Sahara met speciale tarieven naar Europa kunnen worden geëxporteerd. Dat meldt het dagblad Trouw (€) deze week.
