De Amerikaanse fruitgigant Chiquita, opgericht in 1899 als United Fruit Company, heeft zijn grootste rijpingscentrum binnen de EU geopend in Cortenuova (bij Bergamo, Italië). Tegelijk is het bedrijf begonnen met het aanplanten van 20.000 bananenplanten op Sicilië, met als doel om daar medio 2026 commercieel te starten.
Terwijl Chiquita stevig investeert in Europa, probeert de Canarische bananensector zijn positie op het continent te versterken. In september bezocht een Italiaanse delegatie de eilandengroep in het kader van het promotieplan voor Plátano de Canarias met BGA-keurmerk. Onder leiding van de Canarische exporteursorganisatie Proexca en de bananentelersorganisatie Asprocan kwamen vertegenwoordigers van supermarktketen Coop, rijpingsbedrijf Fruttital en het Spaanse bedrijf Hermanos Fernández López samen om de Canarische banaan beter op de Italiaanse markt positioneren.
Het idee is niet nieuw. Al in 2012 zette Proexca promotiecampagnes op buiten Spanje, onder meer op de Fruit Logistica in Berlijn, wat leidde tot samenwerkingen met winkelketens als Karstadt en Kaufhof, en versmarkten in Keulen en Berlijn.
Toch groeit de onrust in de sector. De snelle opmars van Chiquita baart zorgen, vooral in combinatie met het EU-Mercosur-handelsverdrag. "Ze zetten alles op alles om de markt te overspoelen", zegt Theo Hernando, secretaris-generaal van Asaga Canarias Asaja. "We worden links en rechts ingehaald. We zijn te laat begonnen met onze blik ook op Europa te richten, en niet alleen op de binnenlandse Spaanse markt. Zelfs onze inzet op biologische bananen komt nu te laat."
Hernando roept op tot meer samenwerking binnen de sector: "Wat we nodig hebben is een gezamenlijke aanpak. Minder versnippering, en efficiëntere teelt en distributie. Nu sturen we bananen de markt op met wel twintig verschillende merken. Iedereen zijn eigen verpakking, eigen vrachtwagens, eigen kosten… Het is een chaos."
Het nieuwe rijpingscentrum van Chiquita, gerund door Gimatrans, is 5.000 m² groot. Volgens het vakblad Crónica del Campo beschikt het over 24 rijpingscellen in twee lagen, en twee volautomatische verpakkingslijnen die samen tot 45 schaaltjes per minuut kunnen produceren. Dankzij geavanceerde opslag- en controlesystemen kunnen de bananen binnen vijf dagen egaal rijpen, met een totale doorlooptijd van maximaal zeven dagen. De bananen komen aan via de havens van Vado Ligure, Civitavecchia, Salerno en Gioia Tauro.
Volgens de Canarische bananenorganisatie Palca is de situatie inmiddels kritiek. "De sector staat op instorten", luidt de waarschuwing. "De overheid doet niets, terwijl de prijzen kelderen en plagen zich ongecontroleerd verspreiden. Zo redden we de Canarische banaan niet."
