De groei van fair trade-keurmerken kan paradoxaal uitpakken voor telers, meldt de wetenschapssite Scientias op basis van onderzoek van de University of Florida. Waar consumenten denken dat meer keurmerken automatisch meer steun betekent, kan het tegenovergestelde gebeuren: concurrentie tussen labels leidt tot lagere premies per product voor telers, blijkt uit het onderzoek.
© 44Photography | Dreamstime
Kritisch blijven
Fair trade-bananen, tropisch fruit en bloemen worden ook in Nederland steeds vaker in supermarkten worden aangeboden onder verschillende keurmerken. Hoewel zulke labels de verkoop kunnen stimuleren en consumenten meer keuze bieden, kan het inkomen van producenten in ontwikkelingslanden erdoor juist afnemen. Voor importeurs, groothandels en retailers betekent dit dat het kritisch blijven volgen van keurmerken en hun standaarden essentieel is om de impact van eerlijke handel te waarborgen.
Het 'fairwashing-effect'
Wanneer meerdere keurmerken strijden om producenten en afzetmarkten, verlagen sommige keurmerken hun eisen om meer telers en bedrijven aan te trekken. Daardoor neemt de extra vergoeding die telers normaal ontvangen via het label af. Met andere woorden: hoewel meer telers kunnen deelnemen aan fair trade, krijgt ieder van hen gemiddeld minder geld. Dit effect wordt in de studie aangeduid als het 'fairwashing-effect': de impact op telers verwatert, doordat de voordelen van certificering kleiner worden.
Verschil tussen twee Amerikaanse keurmerken
De onderzoekers van de University of Florida hebben dit effect belicht door het verschil tussen twee Amerikaanse keurmerken en hun effect op de markt onder de loep te nemen. Het gaat om Fairtrade America en Fair Trade USA, waarbij die laatste organisatie, Fair Trade USA, de drempel lager legt om meer bedrijven en consumenten te bereiken. Met het eerdergenoemde 'fairwashing-effect' tot gevolg, zo betogen de onderzoekers.
Betalingen transparanter maken
De studie wijst ook op oplossingen: blockchain-technologie kan betalingen transparanter maken en ervoor zorgen dat een groter deel van de opbrengst direct bij de telers terechtkomt. Voor de Nederlandse markt, waar labels zoals Max Havelaar, Rainforest Alliance en EKO op bananen, chocolade, koffie, wijn en bloemen staan, biedt dit mogelijkheden om consumenten een eerlijker product aan te bieden én telers daadwerkelijk te belonen.
Behouden van eerlijke inkomsten
Concluderend benadrukken de onderzoekers dat fair trade nog altijd draait om de telers. Voor handelaren in de AGF-sector ligt de uitdaging in het vinden van een balans tussen meer producten op de markt en het behouden van eerlijke inkomsten voor producenten.
Bron: Scientias
