In het voorjaar van dit jaar kampte Wit-Rusland met een groot tekort aan aardappelen, waardoor de supermarktschappen bijna leeg waren. Dit tekort ontstond doordat veel telers hun oogst naar exportmarkten verlegden, waar de prijzen 2,5 tot 3 keer hoger lagen dan in Wit-Rusland.
Het Ministerie van Antimonopoliewetgeving en Handel (MART) meldde dat verschillende telers hun leveringscontracten met lokale winkels niet naleefden en ervoor kozen hun producten in het buitenland te verkopen. "De telers gaven prioriteit aan economische belangen en verkozen de exportverkoop, wat leidde tot tekorten op de binnenlandse markt," verklaarde de minister van Handel, Artur Karpovich.
In april 2025 verhoogde de regering de maximale winkelprijs voor aardappelen van BYN 0,76 naar BYN 1 per kilo (€ 0,27), evenals de prijzen voor kool en uien, om lokale telers te ondersteunen. Deze prijsverhoging maakte de productie voor veel teeltbedrijven echter niet rendabel. Telers hadden de autoriteiten al een jaar eerder gewaarschuwd dat strikte prijsregulering zou kunnen leiden tot een verkleining van het teeltoppervlak en uiteindelijk tekorten. In de regio Grodno was het areaal voor aardappelteelt al met 20% verminderd.
In mei hadden de winkels nog slechts kleine aardappelen van lage kwaliteit, wat leidde tot publieke verontwaardiging. President Alexander Loekasjenko erkende uiteindelijk het tekort en suggereerde dat telers de voorkeur gaven aan verkopen aan Rusland, maar hij bagatelliseerde de structurele oorzaken. Economen en telers wijzen er echter op dat het werkelijke probleem ligt in de rigide binnenlandse prijsregulering, die de aardappelteelt onhoudbaar heeft gemaakt.
Populaire Wit-Russische aardappelrassen, zoals Briz, Pershatsvet en Garantia, die volgens geruchten door Loekasjenko zelf worden geteeld, bleven gewild, en de verkoop van pootaardappelen werd twee keer per jaar georganiseerd door de Nationale Academie van Wetenschappen.
Het tekort dwong de autoriteiten om ook de importbeperkingen op te heffen. Op 27 mei stond Wit-Rusland tijdelijk de invoer van aardappelen, uien, kool en appels toe uit "onvriendelijke" landen, waaronder EU-landen, ondanks eerdere verboden in verband met politieke sancties.
Vertegenwoordigers van de sector in buurland Rusland benadrukten dat het probleem het gevolg was van een zwakke oogst in 2024 en niet van massale export. Desondanks staat Wit-Rusland nu onder druk om het binnenlandse aanbod weer op te bouwen en tegelijkertijd de aantrekkelijkheid van de exportmarkten te behouden.
De regering belooft strengere handhaving van contracten en boetes voor niet-naleving, maar deze situatie onderstreept het spanningsveld tussen marktrealiteit en staatscontrole, evenals het risico van toekomstige verstoringen in de levering van het belangrijkste gewas van het land.
Bron: belta.by / news.zerkalo.io
