Bijna 10 jaar na de eerste samenwerkingsovereenkomst tussen VIB en ILVO ondertekenen beide Vlaamse onderzoekscentra vandaag een nieuwe overeenkomst. Daarin hernieuwen en versterken ze hun engagement om gezamenlijke onderzoeksprojecten in agri-biotech op te zetten. De ondertekening van deze nieuwe overeenkomst vond vandaag symbolisch plaats tijdens de oogst van sojaplanten op een proefveld waar ILVO en VIB samen onderzoeken hoe soja zo efficiënt mogelijk geteeld kan worden op Vlaamse bodems.
© ILVO en VIB
vlnr. Yadira Olvera Carrillo (VIB), Björn Possé (ILVO), Isabel Roldán (ILVO), Joris Relaes (ILVO), Sofie Goormachtig (VIB), Jérôme Van Biervliet (VIB), Michiel Bontinck (VIB)
"Voor Vlaanderen heeft de biotechsector een grote waarde. Niet alleen omdat onze regio er een voortrekker in is, maar ook omdat het een sleutelrol speelt in de weerbaarheid van onze landbouw. Dat onze kenniscentra hier spontaan de efficiëntie verhogen en met open vizier een alliantie smeden, is een krachtig signaal dat deuren opent richting innovatie," zegt Vlaams minister-president Matthias Diependaele, bevoegd voor Economie, Innovatie en Industrie.
Sinds de start van de samenwerkingsovereenkomst in 2016 lanceerden VIB en ILVO meerdere gezamenlijke onderzoeksprojecten. Het VIB-UGent center voor Plantensysteembiologie zorgt dankzij zijn expertise op moleculair en genetisch niveau van planten en micro-organismen voor belangrijke inzichten en zoekt naar toepassingen met een maatschappelijke en economische meerwaarde. ILVO combineert expertise in toegepaste plantengenetica en (nieuwe) veredelingstechnieken met een praktische toetsing van de opgebouwde plantenkennis via veldproeven en contacten met landbouwers.
Gerealiseerde successen
De combinatie van die expertises heeft de voorbije jaren tot heel wat successen geleid. Het onderzoek richtte zich daarbij onder andere op duurzame en gezonde plantaardige grondstoffen, de ontwikkeling van klimaatbestendige gewassen en het verwerven van kennis over de interactie tussen plantenwortels en bodemorganismen. Daarnaast rendeerde de samenwerking ook op andere vlakken: in totaal werden er in het kader van de samenwerking 9 doctoraten afgerond en konden de instituten samen bijna 20 onderzoeksprojecten realiseren. Daarnaast resulteerde de samenwerking ook in 4 octrooiaanvragen, de oprichting van het spin-off bedrijf Protealis, en industriële samenwerkingen met toonaangevende bedrijven in de sector zoals het Amerikaanse 'seed-design' bedrijf Inari.
Een bijkomend voorbeeld van de samenwerking is het platform EMPHASIS-België, een hoogtechnologische omgeving waarin agrobedrijven en -onderzoekers toegang krijgen tot gespecialiseerde infrastructuur en expertise voor het onderzoek van complexe planteigenschappen (fenotypering) in relatie tot hun omgeving. Het laat hen toe te bouwen aan de landbouwgewassen van morgen, met focus op klimaatmitigatie en -adaptatie, biologische gewasbescherming en precisielandbouw.
Vernieuwing met het oog op de toekomst
ILVO en VIB identificeren steeds meer gedeelde opportuniteiten en onderzoeksprioriteiten, in de eerste plaats in de zoektocht naar duurzame oplossingen voor voedselproductie in een grilliger klimaat. Daarom hebben ze nu een nog bredere samenwerkingsovereenkomst afgesloten, met gezamenlijke initiatieven in onderzoeksgebieden zoals plantenfenotypering, modellering van groeiprocessen, plantveredelingstechnieken en onderzoek naar biologische nitrificatieremmers om verliezen van stikstof en broeikasgassen naar het milieu te verminderen.
Sojateelt als spitsvoorbeeld van vruchtbare samenwerking
Om het belang van de samenwerking te illustreren, vond de ondertekening van deze overeenkomst niet toevallig plaats bij een veldproef van ILVO, VIB en UGent. Daar onderzoeken de instituten samen welke combinatie van sojaras en bodembacterie (stam) het beste resultaat oplevert voor de Vlaamse landbouw – dat wil zeggen: een goede opbrengst zonder stikstofbemesting, hoog eiwitgehalte in de sojabonen, efficiënt met water en goed voor de bodem. De omvang van de proef is ongezien: in Merelbeke-Melle groeien dit jaar 320 potentieel interessante sojarassen voor Vlaanderen naast elkaar.
Het onderzoeksproject sluit aan op het eerdere burgerwetenschapsproject Soja in 1000 tuinen dat lokale stammen van bodembacteriën in kaart bracht om de groeikansen van soja op Vlaamse bodem te vergroten. Sojaplanten gaan in hun wortelzone een bijzondere samenwerking aan met die bacteriën. Ze vormen wortelknolletjes of nodules waarmee ze hun voeding (stikstof) uit de lucht kunnen opnemen en dus niet bemest moeten worden. Hoe efficiënter die plant-bacterie samenwerking of 'nodulatie' verloopt, hoe beter voor de plant, de bodem, de omgeving en de landbouwer.
Dit is een project dat de expertise samenbrengt van ILVO (o.l.v. dr. Niel Verbrigghe, dr. Hilde Muylle, dr. Joke Pannecoucque en dr. Isabel Roldán), VIB (o.l.v. prof. Sofie Goormachtig en prof. Steven Maere) en UGent (o.l.v. prof. Pascal Boeckx, prof. Anne Willems en prof. De Tender). Tijdens de proef vandaag telden medewerkers hoeveel nodules elke plant heeft en hoe groot ze zijn. Vervolgens zal het microbioom van deze wortelknobbeltjes in kaart gebracht worden om belangrijke bacteriesoorten te identificeren. De teams zullen ook de hoeveelheid stikstof meten die de planten via de lucht opgenomen hebben door symbiose met bodembacteriën. Dit kenmerk draagt bij tot een duurzaam stikstofbeheer.
"Op basis van de massa data die we vandaag en de komende weken verzamelen, zullen we kunnen bepalen welke combinaties van plant en bacteriestam het beste gewerkt hebben", zegt dr. Joke Pannecoucque van ILVO. "Dat is waardevolle informatie voor de ontwikkelaars van sojarassen en de producenten van bacteriepreparaten (inoculanten), maar voor de Vlaamse landbouw kan hier de sleutel liggen voor de echte doorbraak van de teelt."
Besluit: samenwerking is de weg vooruit
VIB en ILVO zijn ervan overtuigd dat onderzoeksvraagstukken in onze snel veranderende wereld geïntegreerd aangepakt moeten worden. De plantaardige productie kampt met grote uitdagingen zoals klimaatverandering en milieuaspecten. Een integrale probleemaanpak, gestoeld op robuuste wetenschappelijke kennis en die ook alle stappen en schakels in het proces in ogenschouw neemt, is de meest aangewezen weg om daadwerkelijke oplossingen mogelijk te maken.
Voor meer informatie:
ILVO
Burgemeester van Gansberghelaan 92 bus 1
9820 Merelbeke-Melle
T: +32 92722500
[email protected]
www.ilvo.vlaanderen.be
VIB
Suzanne Tassierstraat 1
9052 Gent
T: +32 9 244 66 11
[email protected]
www.biv.be
