© SuvenaTholen - De klimaatverandering had de afgelopen jaren behoorlijk zijn weerslag op de Finse aardbeienteelt. Kwamen er vorig jaar nauwelijks kilo's van de velden vanwege winterschade - de meeste kilo's in Finland zijn nog altijd afkomstig van de vollegrondsteelt - dit jaar is het de vraag of er genoeg mankracht is om de goede oogst van het veld te halen. We maken de balans op met Erik Guldemond van Suvena (rechts op de foto met zoon Karlo van bijna 4).
Erik, die een Nederlandse vader en een Finse moeder heeft, woonde tot zijn 23e in Nederland, maar is nu alweer zestien jaar in Finland woonachtig. "Omdat ik beide nationaliteiten heb, moest ik in Finland een jaar in militaire dienst. Toen ben ik hier blijven hangen en voor mezelf gestart."
"Het hele voorjaar hebben we bewolkt en koud weer gehad met maar twee dagen boven de 24 graden. Sinds vorige week is de temperatuur ineens omhoog geschoten naar 26-30 graden en schieten we de andere kant uit", vertelt Erik. Van begin april tot half oktober verkoopt Suvena zachtfruit dat in het begin van het seizoen wordt geïmporteerd uit Spanje en Nederland en later in het seizoen ook wordt afgenomen van Finse telers. "De maanden eromheen zijn voor ons niet interessant. In het voorseizoen verkopen we van april tot juni Nederlandse aardbeien. De Spaanse aardbeien verkopen we in kistjes van 1 kilo."
Kaarten dit jaar anders geschud
"De aardbeienteelt in Finland wordt nog steeds gedomineerd door de vollegrondstelers, maar dit areaal neemt wel af. Eerder was dit nog 4.000 tot 4.500 hectare en inmiddels is het areaal gekrompen naar 3.500 hectare. De vollegrondsaardbeien deden het hier vanouds erg goed en telers gebruikten de planten drie tot vijf jaar. De winters legden vaak de basis voor een goede bescherming van de planten, waardoor er in de zomers veel kilo's geoogst konden worden", vertelt Erik. "Die vanzelfsprekendheid is er echter niet meer. Het weer verandert hier ook en de oudere rassen worden oud en moe. Vorig jaar was het in mei een drie tot vier weken 30 graden en was het vollegrondsseizoen medio juli na twee, drie weken al gebeurd", blikt de AGF-verkoper terug. Dit seizoen zijn de kaarten heel anders geschud. "De Finse telers zijn pas medio juli week gestart met plukken, wat extreem laat is en de oogst is groot."
© Suvena
Links: Verdi aardbeien geteeld in Suonenjoki, 25 juni 2025. Rechts: Falco aardbeien op stellingen in Laitikkala, 10 juli 2025
Die wisselende volumes van de vollegrond vormen voor de Finse handel dan ook de grootste uitdaging. "Als je de ene week 5.000 kilo per dag van een teler krijgt en een volgende week 500 kilo, dan schiet het niet op. Om zekerheid te hebben als handelsbedrijf, heb je dus beschermde teelt nodig", vertelt Erik. "Nu hebben we hier wel een kleinschalige kassenteelt. Die kwam half mei op gang, twee weken later dan gehoopt, want 30 april is met Dag van de Arbeid altijd een belangrijke verkoopdag en dan probeert men altijd de eerste aardbeien te hebben. De aanvoer uit de kassen kwam dit jaar heel rustig op gang, hierdoor bleef de prijs hoog. De kasaardbeien waren wel enorm lekker. Daarnaast hebben we hier in Finland ook aardbeienteelt in tunnels. Die productie ligt wel een stuk hoger dan vier à vijf jaar geleden. Ook die aanvoer kwam dit jaar één tot twee weken later op gang en ook daarvan zagen we een lager productie en hoge prijs."
© Suvena
In tegenstelling tot de aardbeien zijn de Finse frambozen helemaal vervangen door de beschermde teelt. "Dit heeft ook geleid tot een stijging in de verkoop, want het vollegrondsseizoen duurde maar twee tot drie weken en daar kon je nauwelijks mee werken. Nu is Finland tussen juni en oktober zelfvoorzienend met frambozen. De bramenteelt in Finland is heel kleinschalig. Wel gaat men hier steeds meer over naar nieuwe rassen, zoals de Sweet Royalla."
Toch verwacht Erik niet dat de beschermde teelt de komende jaren fors toe zal nemen. "Die teelt is nu in handen van een beperkte groep telers. Die doen het goed en breiden beetje bij beetje uit, maar de afzetmogelijkheden in Finland zijn gelimiteerd. Export hebben we hier niet en we hebben niet zoveel volume nodig om de punnets te voorzien. Er is al heel gauw te veel. Voor de handel is de vollegrondsteelt margetechnisch interessanter, maar de kwaliteit, uitstraling en langere beschikbaarheid van beschermde teelten bieden meer mogelijkheden en zekerheid als koper. De consument profiteert er ook van op de lange baan en zorgt in de keten voor meer afzet over een langere periode."
© Suvena
Links: Finse frambozen in 8x175g - vajolet variëteit. Rechts: Finse Favori-aardbeien uit tunnelteelt in 8x400g. Finse consumenten willen geen gelegde aardbeien, dat vinden ze niet natuurlijk.
Lege diepvriesschappen vorig jaar april in heel Finland
Vorig jaar zorgde het tekort aan aardbeien voor een florissante seizoensstart. "In Finland is er een grote diepvriesindustrie die in de zomer verse aardbeien zonder kroontje koopt, die het hele jaar door in zakjes van 250 gram tot 1 kilo in het diepvriesschap worden verkocht aan de Finse consument. Vorig jaar heeft de industrie echter zo weinig aardbeien kunnen kopen dat in april in alle supermarkten in Finland de diepvriesvakken leeg waren. Dat was een hard gelag, want voor de diepvriesindustrie die de supermarkten voorziet is mei traditiegetrouw de beste maand, omdat er onder meer door Moederdag en de examens veel taarten worden gebakken. Wij konden hier met onze verse handel goed op inspelen, want toen we in mei met de nieuwe oogst op de markt kwamen, hebben we een stuk beter verkocht."
© Suvena
"Voor de diepvriesindustrie is het een mazzel dat dit jaar de oogst groot is, maar nu is de uitdaging dat telers nog steeds niet genoeg aanleveren vanwege de aanhoudende hitte. Plukken en ontkronen is minstens 30% langzamer dan plukken voor de versmarkt. Met 30 graden op de velden gaat iedereen dus voor vers en niet voor industrieel plukken. Door de hitte is de grote oogst toch na 2-3 weken over. De veranderende variëteiten in de aardbei zorgen ook de nodige uitdagingen. De oude variëteiten gaven in een korte tijd heel veel, dit zorgde altijd voor overschot en de industrie kon altijd makkelijk kopen. De nieuwe variëteiten geven vaak over een langere periode hun volume af, er zijn er meer, wat voor meer spreiding zorgt gedurende het seizoen en het toch wel wisselende klimaat speelt ook zeker mee."
Shop-in-shopconcept
De afzet van Suvena – Fins voor 'zomertijd' – verloopt voornamelijk via retail, waarbij gebruik wordt gemaakt van een shop-in-shopconcept. Dit concept, dat in Nederland vrijwel onbekend is en in Europa weinig voorkomt, vindt zijn oorsprong in het korte en intensieve Finse vollegronds-aardbeienseizoen, gecombineerd met de grote afstanden binnen het land. "De in Finland geteelde aardbeien zijn, met een hoge brixwaarde, erg zoet, maar daardoor ook kwetsbaar. In het verleden was de kwaliteit van de aardbeien zo zacht dat als ze op maandag geplukt werden, ze dinsdag echt verkocht moesten zijn. Dat lukt niet met een grote keten met centrale inkoop en distributiecentra in een land met de omvang van Finland. Daarom zijn er altijd lokale bedrijfjes die in het seizoen de zachtfruitverkoop in en bij supermarkten tegen een commissie of standprijs verzorgen. Het voordeel voor de supermarkt is dat ze nergens voor hoeven te zorgen en het schap altijd netjes is."
© Suvena
De vrachtwagen van Suvena waarmee in de drukke maanden 6 dagen per week 550 km per dag wordt gereden om de aardbeien direct bij telers op te halen. Dit seizoen heeft Suvena zelfs dubbele shifts moeten draaien om alles aangereden te krijgen.
Momenteel heeft Suvena zestien locaties in supermarkten met eigen verkopers; op de top van het seizoen staan er dan ook maar liefst 75 mensen op de personeelslijst. "We werken samen met één keten en hebben verkooppunten in de omgeving van Tampere, de tweede stad van Finland. Daarnaast hebben we nog een aantal stands in winkelcentra en verkopen we ons zachtfruit tegenwoordig ook op het hoofdtreinstation in Tampere, want daar loopt ook een hoop volk. Elk jaar maken we nog een groei door. We leveren een klein beetje aan de groothandel, maar de consument heeft de belangrijkste focus. We zoeken altijd de lekkerste en mooiste aardbeien uit en mikken daarmee op de herhalingsaankopen. Als je gisteren een lekker aardbeitje kocht, zou je graag willen dat diezelfde aardbei er de volgende dag weer is."
© SuvenaVoor meer informatie:
Erik Guldemond
Suvena Oy
Tel.: +358 445845482
[email protected]
www.suvena.fi
