In een voormalig drukkerijpand in Tbilisi – dat nu ruimte biedt aan een hotel, restaurant, coworking-plekken, kunstgalerie en eventzones – heeft SpaceFarms haar thuisbasis gevonden. Sinds 2019 levert deze Georgische vertical farm verse kruiden, microgroenten en bladgewassen aan de keuken luttele meters verderop.
De reis begon evenwel iets eerder. Oprichtster Tusya Garibashvili startte haar avontuur in urban farming samen met een vriendin met het project Urban Greens. "Destijds wist hier bijna niemand wat microgreens waren – ikzelf wist er eerlijk gezegd ook weinig van. Maar ik was nieuwsgierig genoeg om het te proberen", vertelt Tusya.
© Ani Gabashvili
In een voormalig drukkerijpand in Tbilisi heeft SpaceFarms onderdak gevonden
Die eerste stap bleek een schot in de roos. In 2018 kreeg ze steun van de Adjara Group, bekend van hun hotels, restaurants, amandelteelt en regeneratieve landbouw. Zo vond haar verticale teeltconcept onderdak in de prestigieuze ruimtes van Stamba Hotel in Tbilisi.
© FreshPlaza
Stamba Hotel, de thuisbasis van SpaceFarms, biedt ruimte aan een hotel, restaurant, coworking-plekken, kunstgalerie en eventzones in het hart van Tbilisi
Dagverse bestelling
SpaceFarms teelt op aanvraag de juiste hoeveelheden voor verschillende restaurants in de hoofdstad. Wat 's ochtends besteld wordt, is 's middags al geoogst. Chef-koks halen het vaak zelf op. "We zitten midden in de stad, dat is super praktisch."
Sommige gewassen gaan met het kluitje naar de klant, andere worden vers afgesneden. "We zaaien alleen wat nodig is", legt Tusya uit. "Een deel van onze zaden komt van Koppert Cress – topkwaliteit, en niets gaat verloren. Het vergt precisie, maar het werkt perfect."
© FreshPlaza
Sommige gewassen gaan met het kluitje naar de klant, andere worden vers afgesneden
De meest gewilde producten zijn Genovese basilicum, shiso en erwtenkiemen. Maar het assortiment is breder: paksoy, mizuna en eetbare bloemen staan ook op het menu. "Ik geef chef-koks geregeld proefmonsters van nieuwe smaken", zegt Tusya.
Chefs zijn fan
Vertical farming is geen hype: voor restaurants is het praktisch. "Onze klanten hebben een constante aanvoer, zelfs in de winter", aldus Tusya. "Ze krijgen unieke ingrediënten, die elders niet te vinden zijn. Natuurlijk kost het iets meer, maar ze krijgen versheid, betrouwbaarheid en zekerheid dat er geen chemicaliën zijn gebruikt." Daarbij komt de milieuwinst: tot 75 % minder waterverbruik, vrijwel nul afval en geen transportemissies.
© Ani Gabashvili Tusya Garibashvili, oprichtster en drijvende kracht achter SpaceFarms
Achter de verse gewassen gaat een geavanceerd systeem schuil. "Jarenlang heb ik geleerd over lichtsterkte, vocht, irrigatie, pH, beluchting… Elke plant vraagt bovendien z'n eigen aanpak", vertelt Tusya. Onderdelen komen deels uit Georgië, deels uit de VS, het VK, Nederland en andere EU-landen. Op de zes rekken bij het Stamba Hotel wordt zo'n 450 kilo bladgroenten per maand geoogst.
Spots by SpaceFarms
Na het succes van de vertical farm in het centrum van Tbilisi lanceerde Tusya 'Spots by SpaceFarms': compacte, volledig geautomatiseerde verticale teeltunits. Elk Spot beslaat slechts 2 m² en produceert 10-15 kilo bladgroenten per maand. "Perfect voor restaurants, hotels, appartementsblokken en zelfs kantoorruimtes", legt Tusya uit. "Wij leveren de zaailingen en een technicus komt twee keer per week langs."
© Ani Gabashvili
Klanten zijn onder meer The Telegraph Hotel (onderdeel van Leading Hotels of the World), diverse boutique-restaurants en zelfs de Volvo-showroom in Tbilisi. "Het is plug-and-play: er is geen speciale kennis nodig, alles draait vanzelf."
Van lokale pilot naar schaalbaar concept
Er staan al 11 Spots in restaurants in Tbilisi. Plannen voor uitbreiding naar Batumi aan de Zwarte Zee en later naar de buitenlandse markt – onder meer Spanje en het Midden-Oosten – liggen klaar. "Het model schalen is eenvoudig", zegt Tusya. "In een kelder, op een dakterras of in een hotelhal – als er een minimum aan ruimte is, kun je groenten telen."
Voor Tusya staat SpaceFarms ook voor educatie en bewustwording. Ze organiseert regelmatig rondleidingen en werkt samen met scholen en universiteiten om mensen – vooral kinderen – te laten zien hoe voedselproductie werkt. "Het is bijna magisch om te laten zien dat je midden in de stad met nauwelijks water groenten kunt telen. Kinderen realiseren zich dan: voedsel groeit niet vanzelf in de supermarkt; er zit een verhaal achter."
Voor meer informatie:
Tusya Garibashvili (oprichtster)
SpaceFarms
14 Merab Kostava St (Stamba Hotel)
Tbilisi, Georgië
[email protected]
www.spacefarms.ge
