In een land dat beschouwd wordt als de bakermat van de wijnbouw en waar Bourgondisch tafelen tot een zaak van eer wordt verheven, kan het niet anders dan dat de land- en tuinbouw de mensen veel lekkers te bieden heeft. Misschien is zelfs de naam van het land gelinkt aan de agrarische activiteit, want in het oud-Grieks betekent Georgië "landbouw". Al lijken ook de Arabisch-Perzische benaming Goerdzjistan, wat "Wolvenland" betekent, en de patroonheilige Sint-Joris kanshebbers als herkomst van de landsnaam.
Hoe het ook zij, de vruchtbare bodems en de uiteenlopende klimaattypes, variërend van subtropisch en mediterraan aan de Zwarte Zeekust, alpien in de bergen en continentaal in het oosten van het land, maken de teelt van velerlei groente- en fruitsoorten mogelijk, waaronder naast kasgroenten en knolgewassen ook druiven, blauwe bessen, mandarijnen, steenfruit, hardfruit en noten.
© Hugoht | Dreamstime
Fruitwinkel in Tbilisi met churchkhela, een traditionele Georgische snack gemaakt van gespietste noten gedoopt in ingedikt druivensap
Georgië is momenteel een netto-importeur van groenten. De exportcijfers van zowel groenten als fruit zijn evenwel niet hoog, waardoor het potentieel om de AGF-sector verder te ontwikkelen nog groot is. Dat wordt ook bevestigd door de stijgende trend van de voorbije jaren. De hieronder vermelde cijfers zijn berekeningen op basis van gegevens van de Nationale Statistiekdienst van Georgië (Geostat), tenzij anders aangegeven.
Groenten
In 2024 bedroeg de export van groenten $19 miljoen dollar (+42% ten opzichte van 2023), terwijl de import $71 miljoen liet optekenen (+17%). De Georgische groenten bereikten 15 landen, met een hoofdrol voor Rusland (aandeel van 38%), buurlanden Azerbeidzjan en Armenië (samen 43%) en Oekraïne (15%). De export naar de EU was nagenoeg onbestaande (1,5%).
In absolute cijfers is de groente-export evenwel miniem, als je het vergelijkt met bijvoorbeeld Griekenland, dat, ook al is het dubbel zo groot als Georgië en heeft het drie keer zoveel inwoners, met $210 miljoen het tienvoudige haalt (cijfer: European Statistical Handbook 2024, gemiddelde wisselkoers 2024). De import van groenten gebeurt voornamelijk uit Turkije, Iran en GOS-landen (voormalige Sovjet-republieken zoals Kazachstan en Oezbekistan).
Fruit
De fruitexport klokte af op $236 mln (+14%) tegenover $143 miljoen import (+40%). Het fruit werd betrokken uit 60 landen, hoofdzakelijk uit Ecuador (bananen), Turkije, de VS, Iran en GOS-landen. Nederland was (als doorvoerland) goed voor 5% van het buitenlandse fruitaanbod in Georgië, de andere EU-landen samen voorzagen in een gelijkaardig aandeel.
Georgisch fruit en noten werden uitgevoerd naar 58 landen, met als grootste afnemers Rusland (42%), EU-landen (29%; hoofdzakelijk Italië, Spanje, Duitsland, Frankrijk en Polen) en buurland Armenië (11%). Ter vergelijking: Griekenland voerde vorig jaar fruit uit ter waarde van €1,3 miljard ($1,4 miljard), zes keer zoveel.
Tendenzen van de laatste jaren zijn een licht dalende groenteteelt en een fors stijgende fruitteelt, alsook van noten. Wat fruit en noten betreft, werd de export in 2024 gedomineerd door de volgende producten en exportbestemmingen:
© Peter De Craemer | AGF.nl
Hoewel het gros van het fruit Rusland als bestemming heeft, doen volgens nieuwsportaal EastFruit de hoge logistieke risico's, inconsistente douaneprocedures, een gebrek aan juridische waarborgen en de volatiele markt exporteurs kansen zoeken op de Europese markt, waar, als de prijzen vergelijkbaar zijn, de grotere markttransparantie, juridische voorspelbaarheid en het lagere risico op wanbetaling de doorslag kunnen geven.
Echter, uitdagingen voor export naar de EU zijn de afstand, de strenge eisen van de supermarktketens en de beperkte volumes om de retailmarkt te betreden. Om die obstakels te overwinnen is verdere professionalisering van de sector en concentratie van de teelt- en exportbedrijven nodig, eventueel in de vorm van coöperaties.