De Marokkaanse tomatensector kampt met voortdurende problemen als gevolg van ongunstige weersomstandigheden en een tekort aan arbeidskrachten. 2025 is inmiddels het zesde opeenvolgende jaar van droogte. Ondanks deze uitdagingen blijft Marokko een sterke concurrent op de Europese markt.
De exportcijfers blijven stabiel en zijn essentieel voor het genereren van inkomsten in deze moeilijke marktomstandigheden. Khalid Saïdi, voorzitter van de Marokkaanse Vereniging van Telers en Exporteurs van Groenten en Fruit (APEFEL), licht toe: "Telers kunnen zich dankzij de export van de helft van hun productie staande houden." In de periode januari tot maart 2025 exporteerde Marokko 31.986 ton tomaten naar Spanje – een stijging van 34,9% ten opzichte van het jaar ervoor, volgens gegevens van de Europese Commissie. De totale Marokkaanse export naar de EU is in de afgelopen tien jaar met 58,2% toegenomen.
Door de aanhoudende waterschaarste stappen veel Marokkaanse telers over op winstgevendere gewassen zoals frambozen en blauwe bessen. James Tyler, weer- en gewasonderzoeker bij Expana, zegt: "De neerslag lag in het grootste deel van 2024 onder het gemiddelde, wat heeft geleid tot een moeilijke situatie voor de land- en tuinbouw in 2025. Ook sinds begin dit jaar blijft de neerslag onder het verwachte niveau. Alleen in maart viel er veel regen door zware stormen, wat tijdelijk de vooruitzichten voor land- en tuinbouw en irrigatie verbeterde. Daarna bleef het opnieuw droog. Eind mei was er in Marokko 21% minder neerslag gevallen dan normaal voor dit jaar. De droogte houdt nu al zes jaar aan."
Het personeelstekort vormt een extra uitdaging. Door migratie naar Europese teeltbedrijven of overstap naar andere sectoren, zoals de auto-industrie, is er een groeiend tekort aan arbeidskrachten. Saïdi: "Het is een risicovol beroep geworden om tomatenteler in Marokko te zijn. Veel mensen scholen zich om."
Ondertussen groeit in Europa de frustratie over de toenemende import van Marokkaanse tomaten. Europese telers wijzen op verschillen in regelgeving en eisen aanpassingen. De Europese Commissie heeft voorgesteld om de methode voor het berekenen van de importwaarde te herzien. Dit wordt gezien als een poging om de toegang van Marokkaanse tomaten tot de Europese markt te beperken.
Bron: Mintec/Expana