In Kazachstan blijven de aardappelprijzen hoog, met prijzen die in de hoofdstad oplopen tot 400 KZT (€0,86) per kilo, ondanks een schijnbaar voldoende aanbod.
Volgens het ministerie van Landbouw werd er in 2024 2,6 miljoen ton aardappelen geoogst, vergeleken met 3,7 miljoen ton in 2023. Dit is echter nog steeds meer dan de jaarlijkse consumptie van het land, die rond de 2 miljoen ton ligt. Ambtenaren geven aan dat de daling van het aantal geoogste tonnen eerder te wijten is aan verbeterde rapportage dan aan lagere opbrengsten.
Verschillende factoren dragen bij aan de stijging van de retailprijzen. Opslagkosten spelen een belangrijke rol: aardappelen die in de herfst worden verkocht voor 120–150 KZT (€0,26–€0,32), stijgen tegen de winter tot bijna 290 KZT (€0,62) door gestegen elektriciteitskosten (met 30%), arbeidskosten en opslagkosten.
Tussenhandelaren drijven de prijzen verder op; telers verkopen gewoonlijk voor 100–220 KZT (€0,22–€0,47) per kilo, maar worden later doorverkocht voor maximaal 400 KZT (€0,86).
De consumentenprijzen blijven hoog, zelfs met de jaarlijkse import van 50.000–60.000 ton aardappelen en ondanks de scherpe daling van de wereldprijzen. In 2024 bedroegen de kosten van geïmporteerde aardappelen 45.102 KZT per ton (€97/ton), vergeleken met 100.476 KZT per ton (€216) in 2022. Kazachstan importeert buiten het seizoen voornamelijk uit Rusland, Pakistan en China.
Om de prijzen te stabiliseren, heeft de regering een tijdelijk exportverbod ingesteld van januari tot juli 2025. Toch verkopen telers vaak aan de hoogste bieder, ongeacht of de koper nationaal of internationaal is.
Lokale tussenhandelaren domineren de keten, wat resulteert in hoge handelsmarges voor retailers. Telers worden geconfronteerd met aanzienlijke uitdagingen: supermarktketens treffen hen met ongunstige handelsvoorwaarden, zoals nabetaling en het terugsturen van producten. Bovendien is de sector sterk afhankelijk van geïmporteerd pootgoed, apparatuur en opslagfaciliteiten, wat de sector kwetsbaar maakt voor valutaschommelingen. Regelgevende boetes en administratieve lasten belemmeren de groei.
Experts wijzen erop dat Kazachstan zonder verbeterde infrastructuur voor koelopslag en efficiëntere logistiek mogelijk hoge winterprijzen of verspilling door overschotten blijft zien. Inspanningen om het areaal voor aardappelen uit te breiden zullen zonder bijbehorende investeringen in infrastructuur mislukken.
Ambtenaren zeggen dat er geen tekort is en dat de prijzen de vrije marktcondities weerspiegelen. Veel telers stellen echter dat het huidige systeem de tussenhandelaren bevoordeelt ten koste van de telers. Zonder significante hervormingen zullen de hoge aardappelprijzen waarschijnlijk een blijvend kenmerk van de Kazachse economie zijn.
Bron: rus.azattyq-ruhy.kz