De NEPG schat de toename van het areaal voorlopig op 5% in de NEPG-zone, Nederland, België, Duitsland en Frankrijk, wat uitkomt op 25 000 hectare. Deze schatting zal worden verfijnd wanneer de officiële statistieken komen in de komende weken, zo geeft het NEPG aan.
"Ondanks de regenval tijdens de laatste dagen, en al enkele irrigatiebeperkingen, is droogte nog steeds een groot probleem. Behandelingen na opkomst met enige fytotoxiciteit zouden ook de groei kunnen vertragen en, naast droogte, ook de uiteindelijke opbrengst kunnen beïnvloeden."
NEPG herinnert er nog eens aan waarom telers voorzichtig moeten zijn met het telen van aardappelen. "Ook al zijn economisch interessante gewassen en alternatieven schaars. Aardappelproducenten dachten dat aardappelverwerking een alsmaar groeiend verhaal was en werden aangemoedigd om ook uit te breiden, maar trapten in de val."
De NEPG geeft aan dat vele telers nog altijd vragen hebben over de reden dat de prijzen zo scherp daalden begint maart. Waarom zijn de producentenprijzen de afgelopen maanden drastisch gedaald?
- De scherpe prijsdalingen, van 30 €/100 kg eind februari tot de huidige 7,50 €/100 kg, zijn het gevolg van meerdere factoren die zich min of meer in dezelfde periode ontwikkelden. De export van diepvrieschips en andere aardappelproducten begon vorig jaar al te vertragen. De omstandigheden op de wereldmarkt voor verwerkte producten zijn verslechterd. De handel in EU-4 producten (BE, DE, FR en NL) is tussen 2023 en 2024 in volume met 1,8% gedaald (bron: Eurostat), een historische daling (de Covid-crisis niet meegerekend). De gemiddelde verkoopprijs, die die tussen 2021 en 2023 met 64% was gestegen, stagneerde in 2024 en neigt naar een daling in 2025. De concurrentie op de Aziatische markten is reëel: China en India hebben hun export in 5 jaar vertienvoudigd.
- Het duurde even voordat we ons realiseerden dat de productiekosten steeds hoger werden, niet alleen voor telers, maar ook dat de prijzen van Europese diepvrieschips hoger waren dan die van Canada, China, India of andere nieuwkomers in de sector.
- Nieuwe belastingen en tarieven waartoe de nieuwe president van de VS besloot, vertraagden of stopten de Europese export van verwerkte producten. De economische onzekerheid die de Amerikaanse president veroorzaakte, verzwakte ook de
Amerikaanse dollar en maakte Europese producten dus duurder. - De afgelopen jaren heeft geen enkel ander gewas boeren meer geld opgeleverd dan aardappelen. Zeer hoge vrije koopprijzen aan het einde van het voorjaar van 2023 en 2024, hoewel het slechts om ongeveer 5 % van de wereldwijde oogst ging, deden boeren denken dat lage prijzen nooit meer zouden voorkomen.
- Er zijn enkele grote verwerkingsfouten gemaakt met de aardappeloogst van 2024, wat resulteerde in een slechte kwaliteit en als gevolg daarvan slechte verkoop Door het historisch vroege planten van de earlies en de maincrop realiseerde de sector zich dat de oude oogst snel op de markt zou drukken toen de nieuwe oogst opkwam en eerder dan gebruikelijk werd aangekondigd
- Enige regen in april en mei, hoewel historisch gezien veel minder dan wat er gewoonlijk valt, heeft het schrikbeeld van een ernstige droogte tijdelijk weggenomen en hielp opkomende aardappelen om zich zeer snel te ontwikkelen. Dit heeft op zijn beurt verhinderd dat de prijzen zich eerder stabiliseerden of weer begonnen te stijgen.
- Droogte en warm weer hebben aardappelen geholpen om zich in goede omstandigheden te vestigen, waardoor ze beter bestand zijn tegen uitblijvende of schaarse regen.
"Europese telers spelen op een steeds meer geglobaliseerde wereldmarkt met meer concurrentie op een fragiele markt met nieuwe spelers op het gebied van diepvriesfriet in verschillende delen van de wereld. De wereldmarkt voor diepgevroren aardappelproducten groeit nog steeds, maar de concurrentie met andere wereldspelers wordt steeds groter. Samenwerking tussen de verschillende Europese belanghebbenden in de aardappelwaardeketen is essentieel om onze concurrentiepositie te verbeteren", zo gaan ze verder.
"De productiekosten van Europese telers zijn daarnaast de afgelopen jaren gestaag gestegen. Europese prijzen voor diepvrieschips en andere verwerkte producten, voornamelijk als gevolg van hogere energie- en vrachtkosten, zijn hoger dan de Canadese, en nog met name de Chinese of Indiase prijzen. Voor Egyptische, Het kost fors minder voor Indiase of Chinese verwerkers om naar hun buurlanden te exporteren dan voor Europese verwerkers met veel langere transportroutes."
Europese telers hebben niet alleen te maken met hogere productiekosten, maar ook met zwaardere milieukwesties en regelgeving. "Klimaatverandering is ook een groter item op het Europese continent (dan in andere delen van de wereld), met veel meer eisen van de maatschappij of overheden dan telers elders in de wereld. Daar komt nog bij dat in die tijd meer problemen in de bodem en opkomende ziekten als Stolbur en strengere wetgeving het technisch en economisch moeilijker maken om aardappelen te telen en het bovendien financieel riskanter maken."
"Telers hebben waarschijnlijk de winstgevendheid van de aardappelteelt op lange termijn overschat en moeten hun ogen openen voor de vele beperkingen voordat overheden ingrijpen met nog meer wetgeving (langere rotaties, teeltverbod in sommige risicogebieden (watervervuiling of erosiegevaar bijvoorbeeld), strengere wetgeving op het gebruik van pesticiden)."
Voor meer informatie:
NEPG
P/a Wisselweg 33
1314 CB Almere
T: +31 36 760 7100
www.nepg.info