Tholen - Het scheelde maar één dag of kersvers professioneel aardbeienteler Leonie had de eerste oogst van 2025 precies goed voorspeld. Op 1 mei zijn de eerste rijpe rode vruchten van het ras Favori geoogst uit de wandelkappen bij Kwekerij Bosch. Een toevalstreffer? Dat moet de toekomst uitwijzen, maar niet voor niets leerde Leonie zich in korte tijd het rekenen met groeigraaddagen aan. Kwekerij Bosch teelt dit jaar namelijk pas voor het tweede jaar op hectareschaal aardbeien. Leonie en haar man Andre Bosch runden tot vorig jaar nog een melkveebedrijf in Luttenberg.
2024 was een leerjaar, nadat in november 2023 het besluit was genomen te stoppen als melkveehouders. Het geld uit de verkoop van vee en fosfaatrechten werd in een teeltsysteem geïnvesteerd. Zodra de wandelkappen na een nat voorjaar eenmaal klaar waren, kwam in rap tempo de oogst op gang. Blij als de telers waren met hun nieuwe teeltsysteem werden in rap tempo alle 107 rijen met stellingen van 70 meter lang vol planten gezet. Het gevolg? Heel veel productie tegelijkertijd voor de nog onervaren telers.
Dit jaar is daarom gekozen het areaal van 1 hectare in 4 blokken op te delen met een getrapte planting. Ook is ervoor gekozen deze winter een deel van de planten te laten overwinteren, zodat eind mei in de eerste rijen duidelijk grotere planten staan. Een leerpunt van dit jaar? Iets meer ruimte tussen de al volgroeide doordragende planten, horen we tijdens de lunch aan de keukentafel in de boerderij.
© Thijmen Tiersma | AGF.nl
"Weten jullie wel waaraan jullie beginnen?"
Maar hé, wie zich vol enthousiasme in een nieuw avontuur stort, maakt fouten. "Pfoe, we hebben heel veel geleerd", zegt Andre dan ook als we vlak voor de lunch langs de stellingen lopen, en de heerlijk geurende aardbeien ruiken. Het viel het ondernemersechtpaar tijdens het delen van hun plannen met adviseurs en verkopers op dat zij wel erg vaak vroegen 'of ze wel wisten waaraan ze begonnen', maar pas eenmaal echt begonnen konden de aardbeientelers ervaren wat er allemaal bij het telen van aardbeien komt kijken. Leonie: "We hebben geen 30 jaar om te leren. Bij ons moet het sneller."
Het is zeker niet alleen de teelt waarover Andre en Leonie gaandeweg het proces veel leren. Ook het organiseren van arbeid, verkoop en marketing komt bij hun nieuwe onderneming kijken. Bij de teelt krijgen ze hulp van teeltadviseur Kenny van Delphy, en van betrokken leveranciers zoals Vos Capelle. Zelf duikt Leonie ook graag in de theorie om nieuwe kennis op te doen. Het reken met groeigraaddagen leerden ze zichzelf aan. Het model dat ze er eigenhandig voor ontwikkelden, levert dit jaar tot nu toe accurate voorspellingen op, constateert ze trots.
Andre haalde ook kennis op, vaker buiten de deur, bijvoorbeeld voor zijn spuitlicentie. Al in de tijd dat Leonie hobbymatig met telen bezig was, leerde ze heel veel plagen kennen. 2024 was het jaar van een twijfelachtige primeur: de Suzukifruitvlieg sloeg toe. Leonie: "We vonden de vruchten plotseling zo plakkerig, en toen we de foto's naar Kenny stuurden en berichtjes van klanten kregen, wisten we snel hoe laat het was." Dit jaar zijn er extra voorzorgsmaatregelen genomen, onder meer door flesvallen op te hangen tegen de Suzukifruitvlieg.
© Thijmen Tiersma | AGF.nl
Lokale afzet
De afzet verzorgen de kersverse aardbeientelers zelf. Op het erf staat een verkoopautomaat, waarvoor klanten af en aan rijden. Daarnaast verkoopt Kwekerij Bosch aardbeien aan een lokale supermarkt, aan restaurants, bakkerijen en nieuw dit jaar is dat men ook, op verzoek, deelneemt aan een zevental streekmarkten. Daar komen ook weer nieuwe vragen bij kijken, want tsja, hoeveel verkoop je eigenlijk op zo'n markt?
Tevreden constateren de telers dat de afzet in de huidige opzet al heel hard loopt. Een nette prijsstelling draagt daar ongetwijfeld aan bij, net als dat Kwekerij Bosch met hun aardbeienteelt uniek is in de regio.
Echt rijp plukken
Kwekerij Bosch heeft zich ten doel gesteld dagvers, rijpe aardbeien te verkopen voor betaalbare prijzen. Het liefst oogsten Leonie en Andre zelf, met waar nodig hulp van onder meer enkele van hun zes kinderen of voor specifieke klussen mensen van een uitzendbureau. "We willen graag dat de vruchten echt rijp en rood geplukt worden. De mensen van het uitzendbureau kregen we dat lastig uitgelegd. Zij wilden nog weleens niet helemaal rijpe vruchten plukken. Voor wat wij ons ten doel stellen is dat niet goed genoeg." Hulp van het uitzendbureau wordt daarom liever voor andere werkzaamheden ingeroepen, en bij het klaarmaken van de wandelkappen voor het nieuwe seizoen hielp een groepje jongens uit de buurt, net als vorig jaar.
Om de kwaliteit van de verse vruchten goed te houden als ze niet direct aan de deur verkocht worden, helpt de vorig jaar zomer gearriveerde koelcel. Op de dinsdagmiddag eind mei liggen er de nodige aardbeien te wachten om opgehaald te worden. Door klanten en consumenten zoveel mogelijk zelf hun aardbeien te laten halen, houdt Kwekerij Bosch de logistiek zoveel mogelijk binnen de perken. Ze zijn in Luttenberg namelijk al druk genoeg met het vullen en aan de praat houden van de verkoopautomaat, die om die reden ook nog maar vier dagen per week tussen 14 en 19 uur open is. Naar een nieuwe, soepeler werkende verkoopautomaat wordt gezocht.
© Thijmen Tiersma | AGF.nl
Als de schuur die nodig was voor het melkveebedrijf volgend jaar gesloopt is, komt er ruimte om te groeien. De voorkeur van Leonie gaat uit naar iets met boerderij-educatie, en daarnaast is er ruimte om meer te gaan telen. Maar geen aardbeien. Een gewas dat qua piekwerkzaamheden goed aansluit op de aardbeienteelt is verstandiger.
Toch geen bramen
In het eerste jaar besloten Andre en Leonie zo lang mogelijk door te oogsten, tot in november. "Toen hingen er niet meer zoveel aardbeien, maar wij gingen dagelijks de rijen in om de rijpe toch nog te oogsten. Totdat ze bij de lokale supermarkt aangaven dat het toch echt tijd was voor winterkost", lacht Leonie. "Toen zijn we toch maar gestopt."
Dit jaar is ingezet op het vervroegen van de teelt. Twee van de vier vakken zijn in productie, en vak drie komt als de voorspelling van Leonie weer klopt op 7 juni in productie. Om tijdens de streekmarkten ook voldoende aardbeien te hebben zijn de telers begonnen met tussenplanten, voor extra oogstzekerheid. Tijdens de recent gehouden Open Dag kon massaal toegestroomd publiek ook al aardbeien proeven.
Achteraf zijn Leonie en Andre blij dat het geen bramen zijn geworden. Dat was eerst namelijk nog het idee, maar inmiddels zijn de telers 'verliefd geworden op aardbeien'. In Luttenberg werken ze graag hard, en ook de kinderen steken soms een handje toe. Voor het melkveebedrijf hadden Andre en Leonie geen opvolgers, maar nu de eerste hobbels in de aardbeienteelt zijn overwonnen én hun ouders er zichtbaar veel lol in hebben, wekt dat mogelijk wel interesse bij één van de kinderen. Leonie: "Het mooie van deze markt is dat als je visie hebt, je zoveel kunt bereiken. Dat geeft een gevoel van vrijheid en dat geeft energie."
Voor meer informatie:
Kwekerij Bosch
Tel: 0651766519
info@kwekerijbosch.nl
www.kwekerijbosch.nl