Tholen - Duurzaamheidstransitie als een kans, daarover gaat het nieuwe familiebedrijvenonderzoek dat BDO Accountants & Adviseurs samen met AFAS Software en Maastricht University heeft gepubliceerd. Familiebedrijven beschikken bij uitstek over de juiste eigenschappen om het verschil te maken. Hun regionale worteling, langetermijnvisie en sterke familiewaarden vormen een krachtig uitgangspunt voor duurzaam ondernemerschap.
© BDOToch blijkt uit onderzoek dat familiebedrijven sterk verschillen in hun aanpak van duurzaamheid. Sommige bedrijven lopen duidelijk voorop. Deze koplopers pakken duurzaamheid systematisch aan. Er is echter ook nog een groep volgers die nog zoekende is of kleinere stappen zet. "Als je duurzaamheid in je strategie verankert, heeft dat een groter effect in het resultaat. Deze bedrijven scoren significant hoger op duurzaamheidscriteria", vertelt Desi Kloosterboer (foto rechts). Als telg van een groot familiebedrijf in koel- en vrieshuizen belandde ze 'aan de andere kant van de tafel' als Senior Adviseur Familiebedrijven bij BDO Accountants en Adviseurs. Samen met collega Ruud Loos licht ze het familiebedrijvenonderzoek toe. "Je kunt wel stellen dat duurzaamheid bij familiebedrijven in het bloed zit. Ze hebben tenslotte van nature al hun focus op de lange termijn en kijken verder dan de volgende kwartaalcijfers, ook als het gaat om investeringen."
NextGen heeft andere motieven dan oudere generatie
Het grootste deel van de familiebedrijven geeft zichzelf een 7 voor ecologische duurzaamheid. Lagere scores – 1 tot 4 - komen nauwelijks voor. Er is dus sprake van een overwegend positief zelfbeeld als het gaat om duurzaamheid. Grote familiebedrijven scoren het hoogst op alle duurzaamheidsindicatoren. Hoe groter het bedrijf, hoe sterker de overtuiging binnen de bedrijfsleiding dat er concrete milieumaatregelen worden genomen. Wel verschilt het hoe de verschillende generaties aankijken tegen duurzaamheid. "De oudere generatie bekijkt het nog veelal bedrijfseconomisch. De Next-Gen heeft andere motieven en ziet het familiebedrijf overall als minder 'groen' dan de leidende generatie. Tegelijkertijd beoordelen ze het familiebedrijf juist hoger op specifieke thema's zoals milieugerichte activiteiten, groene identiteit en circulariteit", vertelt Ruud.
De rapportageverplichting volgens de CSRD-richtlijn maakte duurzaamheid de afgelopen jaren tot een hot item, maar ook wel tot een vehikel voor ondernemers. Zo laat het rapport zien dat er wel degelijk duurzame ambities zijn, maar voortdurende veranderingen en onduidelijkheid rondom het beleid maken het niet gemakkelijk. Van de 27 familiebedrijven in het onderzoek, die in 2025 formeel moesten rapporteren over hun duurzaamheidsbeleid binnen de CSRD-richtlijn, hebben 11 dat ter voorbereiding in 2024 al gedaan. Inmiddels is de rapportageverplichting door Brussel uitgesteld naar 2027. "De ballast aan de voorkant is hoog, daar vallen mensen over. Ondernemers gaan liever praktisch aan de slag", constateert Ruud.
© BDO
Desi Kloosterboer en Ruud Loos
Deel je inspanningen
"Over het algemeen brengen familiebedrijven hun duurzame boodschap minder over de bühne, terwijl dat veel kan opleveren. Mijn oproep aan familiebedrijven is om veel meer te vertellen waar ze mee bezig zijn. Bescheidenheid siert, maar als het om duurzaamheid gaat, is zichtbaarheid belangrijk. Dat kan in velerlei vormen. Maar deel je inspanningen, ook als het om kleine stappen gaat. Valse bescheidenheid zorgt ervoor dat je concurrent, die harder roept, maar minder doet, daarvan profiteert".
Bedrijven met één of meer duurzaamheidsmanagers scoren significant beter op alle duurzaamheidsindicatoren. Maar slechts een op de vier familiebedrijven heeft één of meerdere duurzaamheidsmanagers aangesteld. "Bij kleinere bedrijven ontbreken vaak nog de kennis, de middelen en de tijd, als dit geen onderdeel van hun corebusiness is. Duurzaamheid komt dan veelal op het bordje van de directeur die al zoveel ballen in de lucht houdt", zegt Desi. "Maar om toekomstbestendig te zijn, kun je niet anders dan duurzaam ondernemen. Het is meer dan een randvoorwaarde, eerder een license-to-operate."
In het onderzoek wordt beschreven hoe het familiebedrijf Koninklijke Amarant Bakkers bouwt aan de bakkerij van de toekomst. "Zij hebben zichzelf de vraag gesteld, hoe ze deze bakkerij van de toekomst zouden inrichten als ze van scratch af aan opnieuw zouden beginnen. Ze willen op termijn klimaatneutraal worden, helemaal overstappen op duurzame tarwe en voedselverspilling halveren. Deze klus heeft de opvolgende generatie bij hun vader als kartrekker weggelegd, terwijl zij zelf de dagelijkse operatie zijn gaan leiden. Zo laten we met een praktijkvoorbeeld zien waar de koplopers mee bezig zijn en hopen we de volgers te inspireren. Dit bedrijf denkt na over de 'next steps', niet omdat iemand dat vraagt, maar omdat ze zelf deze ambitie heeft. Het is heel belangrijk om die ambitie te formuleren, want dat brengt dingen in beweging."
Klik hier om het onderzoek te downloaden.
Voor meer informatie:
Ruud Loos / Desi Kloosterboer
BDO Accountants & Adviseurs
Tel: +31 (0)30 284 99 60
ruud.loos@bdo.nl / Desi.Kloosterboer@bdo.nl
www.bdo.nl/nl-nl/branches/food-flowers