Tholen - Salons De Waerboom was woensdag 21 mei weer het toneel van de jaarvergadering van het Verbond van Belgische Tuinbouwcoöperaties (VBT). Op de locatie nabij Brussel kwamen alle belanghebbenden binnen de verschillende Belgische coöperaties weer bijeen nadat er gedurende de dag teruggeblikt werd op het afgelopen jaar. Het avondprogramma stond echter voor een groot deel in het teken van het afscheid van Rita Demaré als voorzitter van het VBT, waarbij de scepter werd overgedragen aan Dirk van den Plas.
© Jannick Flach | AGF.nl
Gedurende de dag zaten de bestuurders dus bijeen om terug te blikken op 2024. Een jaar met uiteraard weer de nodige uitdagingen. Net als elk van de afgelopen 10 jaar waren er weer weersextremen, gestegen productiekosten en stijgende geopolitieke onzekerheid. In 2024 daalde het algemene volume van aangevoerde en verkochte producten bij de coöperaties, aangesloten bij de VBT, dan ook. Aangesloten coöperatie zijn BelOrta, Coöperatie Hoogstraten, REO, Groupement des Producteurs Horticoles Namurois, Ingro en LTV.
Voor groenten werd 4% procent minder aangevoerd en voor fruit bijna 3%, zo blijkt uit het jaarverslag. Toch steeg de omzet met 6% voor groenten en met 16% voor fruit. "We klokten in totaal af op een recordomzet van 1,26 miljard euro in de versmarkt en 155 miljoen euro in de diepvriesmarkt (Ingro). Recordomzet betekent echter nog geen recordwinst", zo waarschuwen ze. "Tegenover de stijgende omzet stond namelijk stijgende productiekosten en de steeds strengere productie-eisen. Meer dan ooit moeten we ons daarom als groente- en fruitproducenten verenigen in coöperaties en samen het nodige tegengewicht bieden. Het VBT wil hierin het voortouw nemen."
Na een dag vergaderen was het avondprogramma echter ingedeeld om tot rust te komen. Later op de avond was er daarom een walking dinner geregeld met een drankje, maar niet nadat Tessa Avermaete, Belgische landbouweconoom en postdoctoraal onderzoeker aan de KU Leuven, het publiek meenam in een reis naar een toekomst van gezond en duurzaam voedsel. In haar presentatie benadrukte ze het belang van een gezamenlijke inspanning van alle actoren in het voedselsysteem om duurzaamheid te bereiken. Ze pleit voor een holistische benadering waarbij zowel productie als consumptie in balans worden gebracht, en waarbij wetenschappelijk onderbouwd beleid en burgerbetrokkenheid centraal staan. Ze zoekt naar een evenwichtige benadering waarbij gezondheid en duurzaamheid hand in hand gaan. Tessa gelooft dat consumenten een belangrijke rol spelen in het bevorderen van gezonde en duurzame voeding. Hierbij werd ook het aanwezige publiek een spreekwoordelijke tik op de vingers gegeven om ermee aan de slag te gaan. Luc Vanoirbeek, secretaris van het VBT, greep de presentatie aan om aan te geven zelf aan de slag te gaan met het advies van Tessa.
© Andries Gunter | AGF.nl
Rita Demaré: "Dankbaar voor de mooie woorden"
Bruggenbouwer
Na de presentatie werd dan vervolgens Rita Demaré nog even in het zonnetje gezet. Dit werd afgetrapt door de Vlaams minister van Landbouw Jo Brouns. Hij excuseerde zich niet aanwezig te kunnen zijn, maar prees de tomeloze inzet en engagement van Rita. "Geniet van je verdiende tijd voor jezelf en familie." Vervolgens was het woord aan Lode Ceyssens, voorzitter van de Boerenbond. "20 jaar lang heb jij je stempel gedrukt op de tuinbouwsector. Niemand kent beter de structuur en de mensen achter een tuinbouwbedrijf. Je begreep als geen ander de impact van weer, markt en beleid. Die kennis heb je altijd op een doordachte en menselijke manier ingezet", zo beschreef hij. "In die 20 jaar is de wereld veranderd, en REO veranderde mee. Dankzij jouw leiderschap werd REO sterker, innovatiever en klaar voor de toekomst. 2024 bracht een recordomzet, maar belangrijker: REO is uitgegroeid tot een baken van vertrouwen en stabiliteit. Ook binnen VBT was je een bruggenbouwer. Je geloofde in samenwerking en een eerlijke markt voor klein én groot, trouw aan de coöperatieve gedachte."
Opvolger Dirk van den Plas dook de historie in. "Jouw verhaal als voorzitter begon op bijzondere historische grond: de Nederlandse ambassade in New Delhi, waar ooit de onafhankelijkheid van Pakistan werd getekend. Tijdens een VDT-reis werd daar besloten dat jij de eerste vrouwelijke voorzitter van VDT zou worden. Een keuze waar we nooit spijt van gehad hebben. Jouw inzet voor de sector, je passie en leiderschap in moeilijke én mooie tijden zijn bewonderenswaardig. Je wist daadkracht te combineren met empathie, en je hebt een cultuur van samenwerking opgebouwd die ons allemaal versterkt heeft. Namens alle leden van VBT: bedankt voor je jarenlange inzet. We gaan je missen, maar wensen je alle succes bij wat nog komt."
© Andries Gunter | AGF.nl
Luc Vanoirbeek, Dirk van der Plas, Rita Demaré, Lode Ceyssens, Didier Algoet, Maarten De Moor
Samenwerking als sleutelwoord
Ten slotte was het woord uiteraard nog voor Rita zelf. "Het voelt vreemd om hier vandaag afscheid te nemen, maar ik ben blij hier vandaag nog te zijn. De mooie woorden doen me deugd. Men vraagt me dan hoe ik dit allemaal heb gedaan de laatste jaren. Wat ik heb gedaan, heb ik nooit alleen gedaan. Samenwerking was altijd de sleutel, tussen telers, coöperaties en organisaties. Niet als concurrenten, maar als partners die elkaar versterken. In de afgelopen jaarverslagen kan men lezen wat het VBT allemaal heeft gedaan, maar ik wil hier toch de belangrijkste punten binnen de tuinbouwsector nog aanstippen. Als VBT en coöperatieve sector is samenwerking een sleutelwoord. Samen naar de markt gaan. Coöperaties zijn onmisbaar in de tuinbouw. Samenwerking tussen coöperaties, met de coöperant voor ogen. Elke samenwerking moeten producenten beter van worden, ook op lange termijn. Coöperaties en landbouworganisaties zijn geen concurrent van elkaar. Ook coöperaties onder elkaar niet. Ze hoeven niet te scoren bij een tuinder, maar wel belangrijk dat ze elkaar scherp houden. Dit doe je door rond de tafel te zitten en te luisteren naar elkaar."
"Ik pleit ervoor om de samenwerking verder te versterken. Ik ben ervan overtuigd dat het ook voor onze afnemers op lange termijn beter is als die samenwerking er is. Als dat niet zo is, spreek dan met elkaar. Men hoeft niet bang te zijn voor sterke coöperaties. Als het op een transparante en respectvolle manier gebeurt, heeft de coöperant op de lange termijn zekerheid van afname en de afnemer zekerheid van product. Ik heb er alle vertrouwen in dat mijn opvolgers samen met jullie de ingeslagen weg verder zullen bewandelen. Coöperaties zullen steeds nodig blijven om producenten van groenten en fruit, maar ook diepvries, te versterken. Ook in het belang van de afnemer en uiteindelijk de consument. We moeten bestuurders zijn die bereid zijn te luisteren, vooruit te denken en te communiceren. Dit wens ik jullie allen voor de toekomst. Dank!" Het waren woorden waar tijdens het walking dinner nog uitgebreid over nagepraat werd.
Bekijk hier het volledige jaarverslag
Voor meer informatie:
VBT
info@vbt.eu
www.vbt.eu