© Carolize Jansen | AGF.nl
In het Midden-Oosten zijn Zuid-Afrikaanse appelen begin 2025 tegen fors hogere prijzen verkocht, als gevolg van sterke vraag en een opvallend gebrek aan concurrentie. "De volumes appelen uit het noordelijk halfrond waren extreem laag toen Zuid-Afrika de markt betrad," zegt een Zuid-Afrikaanse exporteur van hardfruit en citrus naar het Nabije en Verre Oosten, die anoniem wil blijven. Normaal gesproken fungeert het Midden-Oosten als een vroege exportbestemming voor Zuid-Afrikaans citrus, waar het aanbod vaak samenvalt met het laatste fruit van het noordelijk halfrond. De sector had zich bijna neergelegd bij de gedachte dat deze markten doorgaans overspoeld worden met aanbod, waardoor de prijzen onder druk komen te staan.
Dit jaar verloopt echter anders. Door het beperkte fruitaanbod uit het noordelijk halfrond en het feit dat het zuidelijk halfrond pas net aan het nieuwe seizoen is begonnen, is er sprake van een gunstige marktsituatie. "Deze omstandigheden leiden tot directe verkoop, geen opslagkosten, snellere betalingen en directe incasso," aldus de exporteur.
Zuid-Afrika noteerde in 2025 recordprijzen voor appelen, peren en citroenen. Naar verwachting zal hetzelfde scenario zich herhalen voor Zuid-Afrikaans citrus, aangezien de markten volledig leeg zijn van citrus uit het noordelijk halfrond. Niet alleen Zuid-Afrika profiteert van dit tekort: ook Chili heeft succesvol appelen naar het Midden-Oosten geëxporteerd.
De situatie beperkt zich bovendien niet tot het Midden-Oosten. Belangrijke regio's zoals de EU, China, Zuidoost-Azië en Noord-Amerika kampen eveneens met tekorten aan citrus. Als gevolg daarvan wordt het fruit vrijwel direct na de oogst verkocht, zonder tussenkomst van koelopslag. Dit levert een aanzienlijke kostenbesparing op voor telers en versnelt de afzetketen aanzienlijk.
© Carolize Jansen | AGF.nl
De Zuid-Afrikaanse citrussector bevindt zich momenteel in een ongewone fase: sommige telers zijn nog niet begonnen met de oogst, anderen ondervinden vertraging door late regenval, terwijl weer anderen juist een vroege seizoensstart melden. "Als je naar de huidige cijfers kijkt, zie je dat de volumes citroenen en sinaasappelen zijn gestegen, terwijl die van easy peelers met meer dan 30% zijn gedaald," zegt een Zuid-Afrikaanse exporteur. "Maar het is nog te vroeg om daar harde conclusies aan te verbinden. De sinaasappeloogst is bijvoorbeeld pas net gestart en nog niet alle teeltgebieden zijn aan het verpakken. Pas rond week 25 of 26 zullen we een volledig beeld hebben van de situatie."
De exporteur sluit niet uit dat dit jaar weleens uitzonderlijk zou kunnen verlopen: "Op de vraag of de citrusmarkt in het Midden-Oosten dit jaar wél stabiel blijft, antwoordt hij: 'Ja, dit zou zomaar het jaar kunnen zijn waarin de markt níet instort.'"
Toch klinkt er ook een voorzichtig voorbehoud. De enige factor die roet in het eten kan gooien, is de sector zelf. "Alleen de Zuid-Afrikanen kunnen het nu nog verpesten – bijvoorbeeld door de markten te overspoelen met te grote volumes of door matige kwaliteit te leveren," waarschuwt hij. "Maar we verwachten dat dit niet zal gebeuren. Alle grote wereldmarkten vragen dit jaar nadrukkelijk om Zuid-Afrikaans citrus."