Tholen - "Zo, wat een mooie paprika's." Wim Grootscholten stapt in korte broek de kas bij Westland Seeds binnen. De goed gebruinde 'Wim met de baard', zoals hij in het vak ook wel bekend is, slaat her en der amicaal op wat schouders. Hij groet enthousiast de mensen die aan het werk zijn. Zelf draaide de 75-jarige oud-teler tot voor kort ook nog weekenddiensten in de veredelingskas, maar deze keer hoeft hij alleen even te poseren met een kratje paprika's. Wim heeft namelijk zijn aandelen verkocht in het paprikaveredelingsbedrijf, en is uit Leimuiden komen rijden voor een interview over één van zijn pareltjes.
Wie Wim een beetje kent, en dat zijn er velen in de tuinbouwwereld, weet dat hij betrokken is geweest bij tal van nieuwe initiatieven. Als man met een visie voor de lange termijn stond hij aan de basis van wat nu Rainbow Growers Group is, zette hij een teeltbedrijf in het Verenigd Koninkrijk op en besloot hij ook om zelf de stap naar veredeling te zetten. Dat resulteerde in 2008 in de oprichting van Westland Seeds.
© Thijmen Tiersma | AGF.nl
Niet inwisselbaar zijn
De keuze om ook een eigen veredelingsbedrijf op te richten kwam voort uit het besef dat telers, hoe goed ze ook presteren, voor de supermarkt uiteindelijk inwisselbaar zijn. "Daarom heb je eigen rassen nodig om onderscheidend te zijn", aldus Wim. Nu realiseerde hij zich ook dat veredelen iets heel anders is dan telen. Met Tom van der Heijden aan zijn zijde, 'de beste veredelaar van blokpaprika's', gaat Wim het avontuur aan.
Vanwege de duidelijke link die er is met productietelers zet Westland Seeds erop in om telers van unieke rassen te voorzien. "Op een gegeven moment stond ¾ van de kassen van Rainbow in Middenmeer vol met onze rassen." Toch slaagt de oorspronkelijke opzet niet helemaal. De nieuwe generatie paprikatelers kiest er niet voor om alleen met rassen van één eigen veredelingsbedrijf te gaan telen.
Erg rendabel
Wim snapt de keuze van de nieuwe generatie paprikatelers die opereren in een sterk concurrerende markt, met bovendien ook volop keuze uit zaadhuizen, maar wijst er wel op hoeveel potentie hij nog altijd in de oorspronkelijke opzet ziet. "Toen wij besloten in de veredeling te stappen wisten we al dat de zaadprijzen elk jaar zo'n drie procent zouden gaan stijgen. Veredeling is een interessante business."
Het doet hem pijn om te zien dat telen, in de huidige markt vol schaalvergroting, soms niet of nauwelijks geld oplevert, en dat het geld verdiend wordt met 'randzaken' zoals energiehandel en dat ook de rol van subsidies groot is. "We moeten oppassen dat ook zonder die mogelijkheden telen in Nederland toekomst blijft houden."
Uitvogelen hoe de hazen lopen
Eenmaal actief in de veredelingswereld moest Wim, net als bijvoorbeeld bij de stap naar het Verenigd Koninkrijk om Thanet Earth op te zetten, uitvogelen hoe de hazen lopen in een nieuwe markt. "Dat vond en vind ik onvoorstelbaar leuk." Enthousiast is hij ook over de toekomst van 'food'. "Dat is 'het ultieme in deze wereld', en wordt ook onderkend door de grote multinationals die erin investeren."
Eenmaal goed op weg, en met het ouder worden, sprak ook Wim met de grote spelers in de veredelingswereld. Zat er een samenwerking in, of een fusie? Uiteindelijk niet, zo leert de geschiedenis. "Fusies met grotere bedrijven zijn niet altijd goed geweest voor kleinere bedrijven", zegt Wim erover. "Bovendien bleek dat wij als klein bedrijf vaak zelf al heel ver waren."
Focus op paprika en pepers
Westland Seeds koos er vanaf het begin voor zich te focussen op het ontwikkelen van paprika- en peperrassen, inclusief snack- en puntpaprika's. "In sommige segmenten zijn wij ook marktleider", deelt Wim trots. Doorstoten in de markt voor blokpaprika's bleek, zeker dicht bij huis, wel lastig. "Wij hebben hele goede rode, gele en oranje blokpaprika's die niet onderdoen voor andere rassen in de markt, maar we hebben ook gezien dat telers soms toch kozen voor een ras van een grotere partij, en voor de zekerheid die zij denken dat dat biedt."
Wim kijk ook zelf in de spiegel. "Je doet ook niet alles goed. Als kleine speler missen we soms het marketingapparaat. Misschien zijn we ook weleens te zuinig geweest en hadden we direct een vertegenwoordiger op pad moeten sturen om vol in te zetten op een goed ras zoals de gele paprika WLS 1225. Dat ras hebben we zelf (Wim bleef naast eigenaar van een veredelingsbedrijf ook lange tijd actief als teler, red.) nog drie jaar op grote schaal geteeld, met groot succes."
© Westland SeedsWLS 1225
Goed voorbeeld
In het proces om Westland Seeds klaar te maken voor een toekomst zonder Wim zijn ook weleens gesprekken gevoerd met specialistische veredelingsbedrijven die zich ook op één gewas focussen. De combinatie paprika-tomaat ligt voor de hand. De goede match kwam voor Westland Seeds niet voorbij.
Terugkijkend vindt Wim het jammer dat er niet meer initiatieven zoals de zijne met Westland Seeds zijn ontstaan. Wim ziet zichzelf als iemand die goed is in het opzetten van nieuwe initiatieven om het daarna door goede mensen verder uit te laten bouwen. Een goed voorbeeld van wat er mogelijk is als telers en veredelingsbedrijven nauw samenwerken, is volgens hem hoe Jos Looije samen met een veredelingsbedrijf met het tomatenras Piccolo succes boekt. "De kiloprijzen die er nu betaald worden in de winter voor die tomaten, gelooft niemand, maar toch is het zo. Dat vind ik heel knap."
Tuinderij is loterij
Toen Wim in de paprika's begon midden jaren tachtig groeide het areaal elk jaar wel tien à twintig procent. Die groei is er inmiddels wel uit, ziet hij. "Ik verwacht dat het areaal stabiel blijft rond de 1400 hectare." In de thuismarkt ziet Wim in de kasteelten een sterke focus op productie, op kilo's, ook buiten het blokpaprikasegment. "Belangrijk is dat de kwaliteit die we in Nederland telen hoog blijft. Met de juiste smaak en houdbaarheid geef je je visitekaartje af. Met het fantastische weer de afgelopen tijd lukt dat nu heel goed. De kwaliteit is heel hoog. Met dit product kunnen we de hele wereld beconcurreren."
Ondanks moderne ontwikkelingen zoals de introductie van artificiële intelligentie is de markt er nog niet in geslaagd de paprikaproducties op te schroeven, signaleert Wim. "We denken heel veel te weten, maar eigenlijk weten we nog maar heel weinig. Dat maakt het ook zo'n fascinerend vak. Tuinderij is loterij zeggen ze niet voor niets weleens."
Van de vier grote kasteelten is de paprikateelt volgens Wim bovendien de moeilijkste. "Je hebt er de beste groene vingers voor nodig. Dat maakt ook dat de verschillen tussen telers groot zijn, en dat zelfs binnen één bedrijf er grote verschillen tussen afdelingen kunnen ontstaan, terwijl ze toch met dezelfde rassen en technieken telen."
Concurrerende pijplijn
Binnen Westland Seeds verzamelde Wim de laatste jaren de juiste mensen om de toekomst mee in te gaan. De huidige eigenaren, Iwan van Vliet en Ferry Strik, brengen elk hun eigen expertise in. "Iwan komt uit de reclamewereld en dat is misschien juist wel goed", meent Wim. "In de tuinbouw zijn we namelijk niet zo goed in laten zien wat we goed doen." Ferry is dan weer oud-teler. "Ik vind hem een hele goede teler. Hij kan ook fantastisch selecteren. Dat is namelijk minstens zo belangrijk als veredelen zelf." Nieuwe veredelingstechnieken helpen volgens Wim vooral sneller dingen uit te sluiten. "De bestaande veredelingstechnieken hebben ons ook al veel goeds gebracht. Hoe zie je dat iets goed is? Ferry kan dat als geen ander."
Westland Seeds is internationaal actief en boort, met hulp van lokale partners, steeds weer nieuwe markten aan. "Voor bedrijven zoals het onze liggen er internationaal veel kansen." Nederland blijft ondertussen belangrijk als thuisland voor het bedrijf. Voor de hightech thuismarkt zou het Wim niet zou verbazen als 'de jongens' met 'iets moois komen' om ook op de thuismarkt weer een slag te slaan. "Onze pijplijn is zeker concurrerend met de rassen die nu op de markt zijn. Daar ben ik van overtuigd."
Zelf was zijn werkmotto altijd: "Als je er meer voor over hebt, kom je verder." Het maakte dat Wim besloot 'twee keer zo hard te werken dan normaal'. Hij deed het meer dan vijftig jaar. "Na mijn actieve leven heb ik hightech telen het meest gemist. Er is niets mooiers dan dat." Na de aandelenoverdracht bij Westland Seeds is Wim volledig los van alle bedrijven die hij ooit heeft opgezet. "Westland Seeds was en is één van mijn parels. Met de overdracht van mijn aandelen zijn misschien ook wel de ogen geopend bij andere partijen. Zoals het nu loopt, wordt dit pareltje elk jaar groter. Westland Seeds is een bar draaiend bedrijf."
© Westland Seeds
Ferry Strik, Iwan van Vliet en Wim Grootscholten bij de aandelenoverdracht
Voor meer informatie:
Westland Seeds
Zijlweg 7
2678 LC De Lier
Tel: 0174 527 750
info@westlandseeds.nl
www.westlandseeds.nl