Servië blijft qua waarde een grote exporteur van diepgevroren frambozen, maar het land staat voor een moeilijk seizoen in 2025, met dalende opbrengsten. Volgens EastFruit hopen de belangrijkste concurrenten van Servië, Polen en Oekraïne, op betere prijzen, ondanks de negatieve weersinvloeden die hun bessengaarden hebben getroffen. Yulia Tymoshenko van Tiferet in Moldavië meldt dat de Europese prijzen voor diepgevroren frambozen momenteel rond de €4,6 per kg liggen, maar dat de beschikbaarheid beperkt is. EastFruit onderzoekt verschillende potentiële prijsscenario's voor de toekomst.
Verwachte productiedaling en weersinvloeden
Servië, met name de regio Arilje, is een dominante speler op de wereldmarkt voor diepgevroren fruit. Echter, experts voorspellen dat ongunstige weersomstandigheden, ziektedruk en verouderende plantages de oogst zullen verminderen, wat het evenwicht tussen vraag en aanbod kan verstoren en de prijzen kan beïnvloeden. Land- en tuinbouwdeskundigen schatten een opbrengstdaling van 20-30% voor 2025, met sommige analisten die suggereren dat de opbrengsten zullen terugvallen naar niveaus die 30 jaar geleden werden gezien.
Onvoorspelbaar weer heeft de frambozenoogst in Servië aangetast, met voorjaarsvorst die de ontluikende planten beschadigde en overvloedige regenval die het risico op schimmelziekten zoals grijsrot verhoogde. Virussen, waaronder het frambozenringvlekkenvirus, samen met bladluizen en nematoden, hebben de opbrengst verder beïnvloed. Dit resulteerde in kleinere vruchten en verzwakte planten. Veel bessengaarden zijn meer dan tien jaar oud, en het gebrek aan investeringen in ziektevrije zaailingen heeft de opbrengstverliezen verergerd. Daarnaast hebben economische druk, hoge inputkosten en een tekort aan arbeidskrachten ervoor gezorgd dat sommige telers zijn gestopt met de teelt van frambozen, wat heeft geleid tot een afname van het totale teeltgebied.
Prijsverwachtingen en toekomstige risico's
Servische telers verwachten een prijs voor verse bessen van ten minste €3,50 per kilo, afhankelijk van de prijs van diepgevroren frambozen die meer dan €5,00-5,50 per kilo kan bedragen. Dit is echter onzeker, gezien de cyclische aard van de prijzen.
Andriy Yarmak van het FAO Investment Centre merkt op dat Servië zich voornamelijk richt op zomervariëteiten, die zowel in Servië als in Polen schade hebben opgelopen, wat de prijzen voor diepgevroren frambozen in Europa mogelijk hoog zal houden. Oekraïne, dat herfstdragende rassen teelt, ontsnapte aan grote schade, hoewel de oogst van zomerrassen in Oekraïne lager kan uitvallen dan in 2024.
Ondanks de hoge prijsverwachtingen waarschuwt Yarmak dat frambozenverwerkers risico's lopen. Veranderende aankooppatronen in de voedingssector, waarbij fabrikanten overschakelen op goedkopere alternatieven zoals aardbeien, kunnen leiden tot prijsdalingen. Deze trend zou zich kunnen voortzetten, wat zou kunnen resulteren in lagere prijzen voor diepgevroren frambozen vanaf januari 2026.
Gezien de productietekorten in Polen en Servië zou Oekraïne in 2025/26 mogelijk de wereldleider kunnen worden in diepgevroren frambozen, niet alleen in netto-exportvolume, maar ook in het totale exportvolume.
Bron: EastFruit