Wereldwijd vertoont de sinaasappelmarkt uiteenlopende trends. In de Verenigde Staten loopt het citrusseizoen in Californië ten einde met een sterke vraag naar Navel- en Valencia-sinaasappelen, terwijl Zuid-Afrika de aanvoer op peil houdt. Brazilië verwacht dankzij gunstig weer en een toename van het teeltareaal een hoge oogst.
In Europa domineren Spaanse, Siciliaanse en Egyptische sinaasappelen de Italiaanse groothandelsmarkten, met stabiele prijzen en een aanhoudende vraag. In Nederland worden de dalende Egyptische volumes deels opgevangen door beperkt aanbod uit Marokko, terwijl Duitsland zich voorbereidt op de eerste zendingen uit Zuid-Afrika. Spanje ziet stijgende prijzen door weersinvloeden op de fruitkwaliteit, en ook in Frankrijk eindigt het Spaanse seizoen met hoge vraag. In China sluit het seizoen af met een sterke vraag naar lokale variëteiten, die ook in Zuidoost-Azië aan populariteit winnen.
Zuid-Afrika focust zijn export vooral op het Midden-Oosten, met een afnemende Navel-productie en nadruk op Valencia's. Egypte beëindigde het seizoen eerder dan gebruikelijk, waarbij de lokale markt en verwerking prioriteit kregen boven export. In Marokko leidt droogte en toenemende concurrentie uit Egypte tot een terugval in de export, waardoor de aandacht verschuift naar easy peelers en de binnenlandse markt.
© Viola van den Hoven-Katsman | AGF.nl
Nederland: Lagere volumes sinaasappelen uit Zuid-Afrika verwacht in eerste weken
"De markt voor perssinaasappelen is goed. De aankomsten vanuit Egypte zijn inmiddels over haar hoogtepunt heen en nu moeten we uitkienen hoe we de late binnenkomsten uitspreiden tot eind juni. Prijzen zijn iets oplopend, maar goed in balans. Zuid-Afrika zal aan het begin van het seizoen wat tekort hebben, niet door een tegenvallende oogst, maar in Limpopo, Swaziland en Zimbabwe was het 'ideaal Citrusblackspot-weer', waardoor men de eerste weken minder volumes beschikbaar heeft voor Europa. Ook is er nog wat Marokkaans product op de markt, maar naast dat die aanvoer lastig te lezen is hebben zij ook een goede lokale markt, waardoor er geen noodzaak is om te exporteren als ze een goede prijs lokaal kunnen krijgen", aldus een Hollandse importeur.
Duitsland: Late Spaanse en Egyptische seizoenen lopen af, Zuid-Afrikaanse aanvoer begint
De prijzen van alle sinaasappelen, of ze nu uit Spanje of Egypte komen, blijven hoger dan vorig jaar. De eerste partijen Zuid-Afrikaanse sinaasappelen zullen naar verwachting snel op de Europese markt arriveren, rond 25 en 26 weken. Er worden dit jaar echter tekorten verwacht, vooral in de biologische sector, waardoor er Latijns-Amerikaans citrus wordt toegevoegd om de gaten in de aanvoer te dichten.
De aanvoer van Spaanse sinaasappelen voor het late seizoen, waaronder Navel en Valencia Late variëteiten, nadert zijn einde en hetzelfde geldt voor het Egyptische sinaasappelseizoen. Volgens een importeur gaat een aanzienlijk deel van het beschikbare fruit naar de sapsector, waardoor het een uitdaging is om voldoende hoeveelheden voor de versmarkt te krijgen. Dit knelpunt in de aanvoer heeft geleid tot prijzen die soms het dubbele zijn van die van vorig jaar. Verwacht wordt dat de Egyptische zendingen tot het einde van de maand zullen doorgaan, maar door de beperkte beschikbaarheid kan het aanbod voor de versmarkt beperkt blijven.
Frankrijk: Grote vraag drijft prijzen op
Het Spaanse sinaasappelseizoen nadert zijn einde in Rungis, met nog slechts een paar handelaren die handsinaasappelen aanbieden en iets meer die perssinaasappels in hun assortiment hebben. Voor sinaasappelen blijft de markt zeer actief, met een sterke vraag die de prijzen aanzienlijk opdrijft.
Verwacht wordt dat het Spaanse seizoen in de eerste helft van juni zal worden afgesloten en plaats zal maken voor de komst van Zuid-Afrikaanse sinaasappelen. Aangezien het aanbod uit Spanje afneemt, wordt verwacht dat de overgang naar Zuid-Afrikaans citrus de beschikbaarheid zal garanderen.
Spanje: Het weer beïnvloedt de kwaliteit
De prijzen voor sinaasappelen in Spanje zijn blijven stijgen en lagen begin mei bijna 17% boven het gemiddelde van de afgelopen vijf seizoenen. In Andalusië houden de fruitverwerkingscentra de kwaliteitsproblemen die veroorzaakt zijn door de recente regenval nauwlettend in de gaten, wat geleid heeft tot problemen zoals watervlekken op de schil. Bovendien hebben de warme temperaturen van de afgelopen weken geleid tot een vroege bloei in verschillende citrusteeltgebieden in Andalusië.
In de Valenciaanse Gemeenschap werden de Navel Lane Late-transacties in maart afgesloten, met slechts beperkte aankopen in april. De vraag naar citrus is sinds het begin van de tweede helft van het seizoen gestaag toegenomen op de markten en bleef gedurende de hele maand april sterk. De afzet van de laatste citrusvariëteiten van het seizoen vorderde dan ook snel en was eind april bijna voltooid.
Wat de export betreft, meldde Andalusië een toename van de export met 11% tot februari, ondanks een daling van de exportwaarde met 2% ten opzichte van dezelfde periode vorig seizoen. De Valenciaanse Gemeenschap kende ook een stijging van 6,5% in exportvolume tot september, maar met een daling van 1,7% in waarde, volgens officiële gegevens.
Italië: Spaanse, Siciliaanse en Egyptische sinaasappelen domineren aanbod
Momenteel bieden de belangrijkste groothandelsmarkten in Italië voornamelijk sinaasappelen uit Spanje en Sicilië aan, met extra aanvoer uit Egypte. De populairste variëteiten zijn Lane Late en Navelina uit Spanje, Ovale uit Sicilië en Valencia Late uit Egypte. Afhankelijk van grootte, categorie, herkomst, verpakking en doelmarkt variëren de prijzen tussen €0,90 en €1,70 per kilo.
Een Siciliaanse ondernemer die gespecialiseerd is in Arancia di Ribera DOP meldde dat het sinaasappelseizoen 2024/25 een paar dagen geleden is afgelopen, bijna een maand eerder dan gepland. Dit jaar heeft het bedrijf bijna 9.583.000 kilo sinaasappelen met BOB op de markt gebracht, wat ongeveer 57% is van de totale gecertificeerde productie van 16,6 miljoen kilo. Het seizoen verliep zonder noemenswaardige problemen op het gebied van de teelt, weersomstandigheden of handel, ondanks de dalende binnenlandse opbrengsten. Het bedrijf ondervond veel belangstelling van kopers, terwijl ook de Europese export toenam, zelfs in een concurrerende markt.
De directeur van een groot Siciliaans consortium van citrus bevestigde dat het sinaasappelseizoen eind april werd afgesloten, bijna een maand eerder dan normaal. De prijzen waren over het algemeen gunstig en de vraag bleef constant hoog, soms zelfs hoger dan het aanbod. De weersomstandigheden beïnvloedden echter de opslag van citrus, waardoor tot 20% van het product in de pakstations verloren ging. Desondanks bleef de kwaliteit van de beschikbare sinaasappelen hoog, waardoor de prijzen boven het gemiddelde uitkwamen.
De sinaasappelen waren gedurende het grootste deel van het seizoen bevredigend, maar begonnen halverwege het seizoen te slinken. Desondanks reageerde de markt positief en bleef er een sterke vraag naar kleinere sinaasappelen, met prijzen die voldoende waren om de telers eerlijk te compenseren.
Zuid-Afrika: Valencia zendingen naar Midden-Oosten stijgen, terwijl de productie van Navel daalt
Aanhoudende regenval in het noorden van Zuid-Afrika vertraagde aanvankelijk de start van het sinaasappelexportseizoen van het land en trof zowel sinaasappelen als citroenen. Desondanks is 65% van de Valencica's die tot nu toe zijn verscheept - een fractie van het verwachte totaal van 52 miljoen kartons van 15 kg voor Zuid-Afrika - naar het Midden-Oosten gegaan.
De exportverwachting voor Valencica's is met meer dan drie miljoen kartons gestegen ten opzichte van vorig jaar. De categorie Navel daarentegen, die op veel teeltbedrijven is afgenomen, zal dit jaar naar verwachting 26,1 miljoen kartons bereiken. De Zuid-Afrikaanse citrussector verwacht dat de productie van Navel zal blijven dalen en zich uiteindelijk zal stabiliseren op ongeveer 21,6 miljoen kartons.
Het Midden-Oosten heeft een sterke vraag naar Zuid-Afrikaanse sinaasappelen laten zien en India wordt beschreven als een uitzonderlijk grote markt voor Valencia-variëteiten. Een exporteur legde uit dat de vraag in India groter is dan het aanbod van zijn bedrijf. Of Zuid-Afrika als geheel aan deze vraag kan voldoen, blijft echter een open vraag.
Vorig jaar waren er optimistische verwachtingen dat de prijzen voor sinaasappelsap minstens drie jaar op een historisch hoog niveau zouden blijven. De prijzen zijn echter al gedaald. In 2024 was de sapprijs zo hoog dat sommige telers ervoor kozen om geen sinaasappelen te verpakken voor de export en in plaats daarvan hun hele oogst naar sapfabrieken stuurden.
Egypte: Lokale vraag en verwerking krijgen voorrang op export
Het Egyptische sinaasappelseizoen van 2024/2025 eindigde ongewoon vroeg, begin april in plaats van het gebruikelijke eind juni. Dit seizoen werd gekenmerkt door verschillende belangrijke ontwikkelingen, waaronder een daling van de productie, een tekort aan grote sinaasappelen, de aanhoudende crisis in de Rode Zee, verminderde exportsubsidies en de opkomst van sinaasappelsapconcentraatfabrieken in het land. Deze factoren samen vergrootten het belang van de lokale markt, dreven de prijzen op en leidden tot tekorten op markten die traditioneel afhankelijk zijn van Egyptische sinaasappelen.
Het seizoen voor Valencia-sinaasappelen begon eerder dan normaal in januari en werd al snel met uitdagingen geconfronteerd. De productie lag bijna 25% lager dan het vorige seizoen, waarin de productie met 21% was gestegen ten opzichte van 2022/2023. Bovendien bestond 90% van de Valencia-oogst uit middelgrote vruchten (72, 80 en 88). Door de bijgewerkte GlobalGAP-normen kregen veel Egyptische exporteurs geen toegang tot de Europese markt, terwijl anderen de sector verlieten als gevolg van een sterke verlaging van de exportsubsidies.
De Egyptische overheid verlaagde de exportsubsidies van 8-10% naar slechts 2,4-3%, met ingang van november 2024. Het verkrijgen van deze subsidies werd ook afhankelijk van het inwisselen van buitenlandse valuta voor Egyptische ponden, waardoor ze minder aantrekkelijk werden voor exporteurs die voorheen land- en tuinbouw gebruikten om toegang te krijgen tot buitenlandse valuta. Deze verandering leidde tot een daling van de export naar belangrijke markten, zoals Saoedi-Arabië, dat ooit grote hoeveelheden Egyptische sinaasappelen absorbeerde tegen lage prijzen.
De aanhoudende crisis in de Rode Zee beperkte verder de Egyptische export naar Aziatische landen, die voor het begin van de crisis in 2023 goed waren voor meer dan 30% van de exportvolumes. Logistieke problemen, waaronder havencongestie, verlengden de doorvoertijden naar Europa. De reis naar Nederland duurt nu bijvoorbeeld tot 50 dagen, wat leidt tot afwisselende periodes van tekorten en overaanbod wanneer meerdere zendingen tegelijk aankomen.
De prijzen voor Valencia sinaasappelen schommelden aanzienlijk, variërend van 30% onder tot 35% boven het niveau van vorig seizoen. Gemiddeld lagen de prijzen 20% hoger dan vorig seizoen. De situatie voor Navelsinaasappelen werd later in het seizoen nog ingewikkelder.
Een belangrijke verschuiving op de Egyptische sinaasappelmarkt was de lancering van verschillende nieuwe fabrieken (vier tot vijf, volgens bronnen in de sector) voor de productie van sinaasappelsapconcentraat. Deze faciliteiten absorberen grote hoeveelheden sinaasappelen en bieden telers aantrekkelijke betalingsvoorwaarden, ongeacht de grootte van het fruit. Door deze verandering is de exportmarkt voor verse sinaasappels van ondergeschikt belang geworden. De concurrentie om het aanbod begon vroeg in het seizoen met Valencia sinaasappelen, maar werd eind maart en begin april heviger toen de lokale prijzen voor Navelsinaasappelen recordhoogten bereikten. Na de Eid-feestdag (1 april) staakten de meeste pakstations de sinaasappelexport, met lokale prijzen van meer dan € 738 per ton, tegenover € 437 vorig seizoen.
Volgens bronnen in de sector zijn de exportvolumes met minstens 15% gedaald. Veel Egyptische citrusexporteurs maken zich nu zorgen over het veranderende marktlandschap, waar de lokale vraag en verwerking domineren en de verse exportsector overschaduwen. Verschillende grote exporteurs van verse sinaasappelen hebben hun eigen concentraatfabrieken opgezet of zijn dit van plan.
Marokko: Droogte en concurrentie beperken exportmogelijkheden
In Marokko is de sinaasappelexport de afgelopen twee seizoenen op een laag pitje komen te staan, waarbij telers en exporteurs zich meer zijn gaan richten op easy peelers en de lokale sinaasappelmarkt. Deze verschuiving is grotendeels te wijten aan de dalende winstgevendheid van sinaasappelen als gevolg van de toegenomen concurrentie uit Egypte, waar de markt verzadigd is door de overvloedige productie. Tegelijkertijd heeft de ernstige droogte in Marokko de teeltkosten doen stijgen, waardoor de winstmarges voor sinaasappeltelers verder zijn gedaald.
Marokkaanse exporteurs hebben moeite om te profiteren van het onverwachte gat dat Egypte dit jaar heeft achtergelaten op de internationale markt. Het is moeilijk gebleken om vanaf april Navel- of Maroc Late-sinaasappelen te krijgen, omdat deze variëteiten voornamelijk voor de binnenlandse markt worden geteeld, in kleinere hoeveelheden worden geproduceerd en vaak niet voldoen aan de kwaliteitsnormen voor export.
De Marokkaanse citrussector neemt nu een voorzichtige houding aan, waarbij telers de huidige exportseizoenen van andere belangrijke teeltlanden, waaronder Zuid-Afrika en Turkije, nauwlettend in de gaten houden. Het valt nog te bezien of de Marokkaanse sinaasappelexport het komende seizoen weer aantrekkelijk zal worden.
Noord-Amerika: Californische citrus behoudt kwaliteit terwijl Zuid-Afrikaanse Navels arriveren
De vraag blijft het aanbod overtreffen voor zowel Navel- als Valencia-sinaasappelen uit Californië, waarbij telers en verzenders hun best doen om de beschikbaarheid op peil te houden. Het citrusseizoen in Californië kende warmere zomertemperaturen, waardoor het suikergehalte steeg en de zuurgraad van het fruit daalde, wat resulteerde in fruit van hogere kwaliteit in vergelijking met 2024. Ondanks de verbeterde kwaliteit van het fruit, waren de prijzen dit seizoen iets lager dan vorig jaar als gevolg van een hogere oogst en promoties gericht op het verplaatsen van de grotere oogst. Onlangs zijn de prijzen verbeterd, een typische trend voor deze tijd van het jaar.
Het aanbod van Californische Navelsinaasappelen neemt geleidelijk af nu de oogst is afgelopen. Deze sinaasappelen zullen naar verwachting tot eind juni beschikbaar blijven op de markt. Rond dezelfde tijd worden de eerste zendingen Navelsinaasappelen uit Zuid-Afrika verwacht, zodat de overgang van Californië naar het aanbod op het zuidelijk halfrond soepel zal verlopen.
Voor Valencia sinaasappelen, een variëteit van het latere seizoen, handhaaft Californië een sterk aanbod, aangevuld met komende promoties die naar verwachting de vraag zullen ondersteunen. Het sterke zomerprijsklimaat zal naar verwachting de Amerikaanse citrusprogramma's ondersteunen, waarbij retailers zich richten op het promoten van zomercitrusvariëteiten.
Brazilië: Hogere opbrengsten en grotere boomgaarden stuwen de productie op
Volgens een recente aankondiging van Fundecitrus zal de sinaasappeloogst in 2025/26 in de citrusgordel van São Paulo en Triângulo/Sudoeste Mineiro, 's werelds grootste regio voor de productie van sinaasappelsap, naar verwachting 314,60 miljoen kartons (40,8 kg per stuk) bereiken. Deze prognose betekent een stijging van 36,2% ten opzichte van de oogst van het vorige seizoen van 230,87 miljoen kartons en is 4,8% hoger dan het gemiddelde van de laatste tien oogsten.
De verwachte productiestijging wordt voornamelijk toegeschreven aan een hoger aantal vruchten per boom, een resultaat van gunstige weersomstandigheden tijdens de tweede bloeiperiode en verbeterde boomgaardbeheerspraktijken. Bovendien is het aantal productieve bomen gestegen, zoals wordt bevestigd door de laatste boominventarisatiegegevens van Fundecitrus voor de regio.
Uit de bijgewerkte inventaris blijkt dat de citrusgordel nu 182,7 miljoen productieve bomen telt, met een totaal areaal van 362.000 ha. Dit is een toename van 12,7 miljoen bomen (7,5%) en 18.000 ha (5,2%) ten opzichte van de vorige telling in 2022.
China: Wogan- en Papagan-variëteiten leiden de markt
Het citrusexportseizoen in China nadert zijn einde, met een aanzienlijk aantrekkende vraag sinds begin april. Tussen eind februari en eind maart bleef de exportvraag naar citrus stabiel, maar de laatste weken is de vraag weer toegenomen.
Wogan is de belangrijkste citrusvariëteit die dit seizoen werd geëxporteerd en het exportseizoen zal naar verwachting tot midden tot eind mei duren. Wogan sinaasappelen uit Yunnan zijn vooral populair vanwege hun dikke schil, waardoor ze beter bestand zijn tegen vervoer en opslag - een essentiële kwaliteit voor de export. Yunnan kende dit seizoen gunstige weersomstandigheden met minder regenval, wat resulteerde in fruit van hogere kwaliteit met een betere smaak dan vorig jaar. De prijzen voor Yunnan Wogan waren eerder in het seizoen relatief laag, maar begonnen begin april te stijgen. Wogan uit Chongqing wordt ook geëxporteerd, maar is over het algemeen lager geprijsd.
Vóór Wogan registreerde Papagan citrus uit Sichuan de grootste exportgroei dit seizoen. Papagan won vorig seizoen voor het eerst terrein op de exportmarkt en heeft dit jaar veel belangstelling getrokken, met veel bedrijven die grote volumes exporteren. In Zuidoost-Aziatische supermarkten, zoals die in Maleisië en Singapore, zijn vruchten zoals Lukan mandarijnappelen en Ponkan mandarijnen meestal prominent aanwezig vóór Chinees Nieuwjaar vanwege hun feestelijke aantrekkingskracht. Dit jaar was het exportvolume van Papagan echter bijna even groot als dat van Lukan.
De verkoop van fruit was levendig in de aanloop naar Chinees Nieuwjaar, maar de consumptie op de lokale markt daalde na de vakantie. Als gevolg daarvan had Papagan, dat niet geschikt is voor langdurige opslag, een overschot. De markt moest deze voorraad opruimen voordat de bestellingen van citrus konden worden hervat, wat bijdroeg aan de zwakke vraag in januari en februari.
Volgende week: Overzicht wereldmarkt blauwe bessen