De Oegandese uitvinders Sandra Namboozo en Samuel Muyita behoren tot de tien winnaars van de prestigieuze Young Inventors Prize 2025, uitgereikt door het Europees Octrooibureau (EOB). Zij zijn dit jaar de enige Afrikanen op de lijst. Hun innovatie? Biologisch afbreekbare zakjes die de houdbaarheid van fruit verlengen – een simpele, slimme oplossing tegen voedselverspilling verkopen ze via Karpolax.
De plantaardige zakjes pakken een bekend probleem aan: veel kleine telers verliezen een groot deel van hun oogst doordat fruit bederft voordat het verkocht is. Door het rijpingsproces te vertragen, krijgen zij meer tijd en ruimte om hun producten te verhandelen. Dat helpt verspilling terugdringen én verhoogt hun inkomen. De uitvinding wordt inmiddels gebruikt in Oeganda en andere landen waar toegang tot koeltechnologie vaak beperkt is. "Dit betekent zoveel, niet alleen voor ons, maar voor de miljoenen telers die dagelijks verliezen lijden," zegt Sandra. "Het laat zien dat oplossingen voor wereldproblemen ook uit Afrika kunnen komen."
Internationale erkenning voor lokale impact
De Young Inventors Prize is bedoeld voor uitvinders onder de 30 jaar die met technologie bijdragen aan oplossingen voor wereldwijde uitdagingen. Er waren dit jaar meer dan 450 inzendingen. De tien winnaars – de zogeheten Tomorrow Shapers – werkten aan thema's als duurzaamheid, gezondheid en digitalisering, en dragen allemaal bij aan de duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG's) van de Verenigde Naties.
Wat het project van Sandra en Samuel bijzonder maakt, is de combinatie van eenvoud, lage kosten en grote impact. Hun zakjes bieden telers een betaalbare en milieuvriendelijke manier om voedsel langer vers te houden, wat bovendien helpt de uitstoot van broeikasgassen door voedselbederf te verminderen.
© Karpolax
EOB-voorzitter António Campinos prees de winnaars: "Jonge uitvinders zijn de architecten van een betere toekomst. Hun frisse ideeën en moedige aanpak brengen oplossingen voor de grootste uitdagingen van deze tijd."
De prijsuitreiking vindt plaats op 18 juni in Reykjavik, IJsland, en wordt wereldwijd live uitgezonden. Er worden drie hoofdprijzen uitgereikt – in de categorieën Wereldbouwers, Gemeenschapshelers en Natuurbeschermers – en een publieksprijs waarvoor iedereen online kan stemmen. Finalisten ontvangen € 5.000; de winnaars van de speciale prijzen krijgen daarbovenop nog eens € 15.000.
Een primeur voor Oeganda
Voor Oeganda is de erkenning van Sandra en Samuel een mijlpaal. Het is de eerste keer dat jonge uitvinders uit het land op dit podium in de schijnwerpers staan. Hun prestatie laat zien dat innovatie uit eigen regio kan komen – en dat jonge Afrikaanse denkers en doeners voorop kunnen lopen in het aanpakken van wereldwijde problemen.
"We zagen de frustratie van telers: fruit dat verloren ging voordat het ooit werd verkocht," vertelt Samuel. "Deze uitvinding is onze manier om te zeggen: we zien jullie probleem, en we werken met jullie samen."
Het Europees Octrooibureau, gevestigd in München, is een van de grootste instellingen ter wereld op het gebied van intellectueel eigendom. Dankzij hun octrooisysteem kunnen uitvinders bescherming aanvragen in 46 landen. De Young Inventors Prize werd in 2022 in het leven geroepen om jong talent een internationaal podium te geven.
Bron: NilePost