Het succes van Marokko's relatief jonge sectoren voor blauwe bessen en avocado's gaat hand in hand met de terugval van de aardbeienteelt, een fruitsoort die voor steeds minder telers aantrekkelijk blijkt. Acharki Abdeslam, directeur van de Interprofessionele Federatie van Zachtfruit in Marokko (Interproberries Morocco), windt er geen doekjes om: "Ik ben erg pessimistisch over de toekomst van de aardbeiensector in Marokko, ook al maakt deze deel uit van ons cultureel erfgoed."
© Interproberries
De vertegenwoordiger van de telers schetst een teruglopende interesse onder aardbeientelers: "Het areaal voor aardbeien in Marokko is gedaald van 3.700 hectare in 2022 naar 2.300 hectare in 2025. Het krimpt seizoen na seizoen, en ik vrees dat we ons streefdoel van 4.000 hectare in 2030 – onderdeel van het programmacontract met het ministerie van Landbouw – niet zullen halen. De oorzaken zijn divers, maar komen in essentie neer op een afnemende winstgevendheid en de toenemende aantrekkingskracht van alternatieve teelten, zoals frambozen, blauwe bessen en avocado's."
De voornaamste oorzaak van deze ontwikkeling is de hevige internationale concurrentie op de aardbeienmarkt, met Egypte als dominante speler. Acharki licht toe: "Marokkaanse aardbeien zijn 10 tot 15 procent duurder dan die uit Egypte. Die prijsstrategie is begrijpelijk vanuit Egyptisch perspectief, gezien hun lagere productiekosten en de nadruk op het aantrekken van buitenlandse valuta. Toch kent deze aanpak haar grenzen: ze is niet duurzaam, en uiteindelijk zullen ook onze Egyptische collega's zich moeten aanpassen aan de marktdynamiek. In de tussentijd heeft hun concurrentie Marokkaanse telers echter al in de richting van meer hoogwaardige teelten geduwd."
© Interproberries
"Daarnaast is het seizoen bijzonder kort," vervolgt Acharki. "Het seizoen voor verse Marokkaanse aardbeien loopt slechts tot 31 maart. Na die datum worden douanerechten geheven op de export naar Europa – een maatregel ter bescherming van de Europese binnenlandse productie. Daardoor schakelen we na die periode over op diepgevroren aardbeien. Het exportvenster voor verse aardbeien naar Europa is dus erg beperkt."
Ook aan de teeltzijde stapelen de uitdagingen zich op, aldus de vertegenwoordiger van de telers. "We zien een afname in de kwaliteit van de aardbeiplanten van de belangrijkste rassen die in Marokko worden gebruikt, evenals een toenemende vatbaarheid voor ziekten. Deze planten zijn voor 97 procent van Spaanse oorsprong, waardoor vervanging bijzonder lastig is. Bovendien wordt het steeds moeilijker om voldoende arbeidskrachten te vinden voor de aardbeioogst, die aanzienlijk arbeidsintensiever is dan de pluk van ander fruit."
© Interproberries
Als de aardbeiensector in Marokko nog overeind blijft, is dat grotendeels te danken aan kleinschalige telers en familiebedrijven. "Zo'n 75 procent van het aardbeienareaal in Marokko wordt beheerd door familiebedrijven," vertelt Acharki. "Door de daling in areaal en productievolumes kunnen zij momenteel profiteren van betere prijzen. Bovendien creëren factoren zoals ongunstige weersomstandigheden in Spanje of stijgende productiekosten in Egypte af en toe kansen, waardoor telers en exporteurs tijdelijk kunnen rekenen op aantrekkelijke prijzen."
"Toch weten we nog altijd niet goed wat we moeten doen om de sector echt te redden," geeft hij toe. "We blijven erover nadenken. Tegelijkertijd boeken andere zachtfruitsoorten indrukwekkende resultaten. Blauwe bessen, bijvoorbeeld, worden inmiddels naar 56 landen geëxporteerd, in grote volumes, met gunstige handelsvoorwaarden. Daar komt nog bij dat grote markten zoals China en Japan op het punt staan open te gaan. Misschien is het dan ook niet meer dan logisch dat de aardbeiensector moeite heeft om daarmee gelijke tred te houden."
Voor meer informatie:
Acharki Abdeslam
Interproberries
Tel: +212661872969
ab_acharki@hotmail.com