Tholen - De Europese verkiezingen staan voor de deur. Donderdag 6 (en in België 9) juni mag iedereen naar de stembus. Vaak worden deze op microniveau een beetje naar de achtergrond geschoven, maar zoals in vele campagneplannen beschreven, staat dit keer 'Europa op een kantelpunt'. "De uitdagingen die op ons afkomen zijn enorm", zo stelt Luc Vanoirbeek, secretaris van het VBT. "Het is van belang dat we als een georganiseerd Europa deze uitdagingen het hoofd gaan bieden."
Er zijn deze verkiezingen een aantal zaken die de hoofdrol spelen, zo legt Luc uit. "Factoren waar we allemaal mee geconfronteerd worden. Denk hierbij aan de geopolitieke spanningen. Hierbij gaan altijd de gedachten naar de invasie van Oekraïne, wat uiteraard ook bepalend zal zijn voor onze toekomst, maar het gaat veel verder dan dat. Wat gebeurt er met onze betrekkingen met de VS als Donald Trump straks weer aan de macht komt. China wordt een steeds sterkere speler, die inmiddels zowel de VS als Europa voorbij aan het streven is. De gehele wereldorde staat klaar om compleet te veranderen. Dat geeft grote onzekerheid. Hoe gaan we ons daarop organiseren? Denk aan defensie. We hebben ons in slaap laten wiegen, omdat 'iedereen wel lief zou blijven', maar toch bleken er leiders andere agenda's te hebben."
"Ook aan de klimatologische problemen hebben we een vette kluif om in te grijpen. Kijk nu weer naar Beieren, maar ook Italië, België, Nederland, Spanje en Griekenland barsten van de problemen", zo gaat Luc verder. "Of de innovatiegolf. In Leuven hebben we IMEC en in Nederland heb je ASML. Chipsfabrikanten zullen snel blijven groeien. Om met deze innovatiegolf mee te gaan, zullen we onze rug moeten rechten, waardoor je automatisch bij een belangrijk punt komt: financiering. De meeste lidstaten hebben enorme begrotingstekorten door de nasleep van de corona- en energiecrisis."
"Alleen dan komt besluitvorming weer om de hoek kijken", vervolgt hij. "Want we zullen toch moeten kijken hoe we dat gaan organiseren. Als je de problemen ziet die we hebben met Orban van Hongarije, de Slowaakse regering of de vorige Poolse. Bovendien is er een sterk discours om weer terug te gaan naar een nationaal niveau, wat besluiten nemen allemaal niet makkelijker maakt. Ik denk niet dat het een stap in de goede richting is, want de problemen die op ons afkomen zijn wereldwijde problemen, waar we als EU op in moeten zetten om bij de tijd te blijven."
Europees landbouwbeleid
Toch hebben de nationale verkiezingen inderdaad veel invloed op de algemene tendens in Europa. In Nederland werd Geert Wilders de grootste. In Duitsland, Frankrijk en Italië zijn de rechtse partijen ook groter en groter. "Het trekt zich ook door naar de landbouwsector. Rechts betekent toch vaak dat men al snel naar het eigen trekt. Een bepaalde onzekerheid, waarbij termen als 'eigen volk eerst' al snel voorbij komen. Ik denk echter dat we het als Europa aan moeten pakken, want er zijn veel zorgen om het landbouwbeleid. Het staat ook heel erg onder druk. Vandaag zijn er weer boerenprotesten in Brussel en je ziet het overal in het straatbeeld."
"Als je het mij vraagt, zijn er 3 punten van belang. Ten eerste is dat Europese voedselsoevereiniteit, maar daar moet wel een balans met duurzaamheid gevonden worden. We moeten niet dezelfde fouten maken als bij de energievoorziening. Wat voor mij belangrijk is, en wat discours zou moeten worden, is dat we back to basic gaan. Duurzaamheid is gewoon een belangrijk item. Er moet alleen veel voedsel geproduceerd worden, waardoor je met intensieve teelt gelijk in spanning komt met milieu en duurzaamheid. Zelf voldoende voedsel blijven produceren is van groot belang. Daar moeten we in investeren. Er wordt veel gereageerd op de Green Deal, maar als we serieus naar de toekomst willen kijken, zullen we ook van duurzaamheid werk moeten maken. Het is zaak om daar een balans in te vinden. Duurzaamheid is ook niet enkel groen, maar ook economische duurzaamheid. Betaalbaar houden voor de consument, maar ook een eerlijk centje voor de teler."
Realistisch
"Om dat voor elkaar te krijgen, is het wel belangrijk om realistisch te blijven. Het heeft geen zin om, zoals in de oude Sovjet-Unie, te zeggen dat we heel veel gaan produceren zonder een duidelijk plan. Je moet realistisch zijn en cruciaal hierbij zijn alternatieven voor gewasbescherming. Dit vraagt tijd en geld, maar ook investering van ondernemers en bijvoorbeeld proeftuinen. Het moet namelijk ook betaalbaar blijven. Er zijn veel verschillen in koopkracht in Europa, maar dan is het zaak om de prijs niet onnodig op te rekken. Je moet dus intensiever telen, maar zonder andere zaken volledig uit het raam te gooien. Dat is een enorme uitdaging."
"Ten slotte moet het eerlijk zijn. Het heeft geen zin om Europa te positioneren als de mooiste en slimste van de klas als we onszelf daarmee uit de markt prijzen. Als we kijken naar de omliggende landen zullen we zien dat de handel niet afneemt. We zullen daardoor toch een manier moeten vinden om de regels die worden opgelegd aan het ene land ook te laten naleven aan het importproduct. Dat zijn de voornaamste hersenspinsels voor de komende verkiezingen. Ik zou er eindeloos over door kunnen gaan, want er staat niets vast. Stel dat de oorlog in Oekraïne eindigt en zij toenadering zoeken tot de EU. Wordt dat dan voor onze graantelers geen harde dobber? Het zijn allemaal dingen waar aan gedacht moet worden en die op het spel staan tijdens de verkiezingen van 6 en 9 juni. Het is daarom van groot belang dat iedereen gebruik maakt van zijn stemrecht om de komende jaren de problemen weer het hoofd te bieden."
Voor meer informatie: 
Luc Vanoirbeek
Verbond van Belgische Tuinbouwcoöperaties (VBT)
[email protected]
www.vbt.eu