In een opmerkelijke prestatie verbrijzelde Oekraïne in 2023 records door een ongekend volume van meer dan 4.000 ton blauwe bessen te exporteren naar internationale markten, volgens EastFruit. Deze mijlpaal was vooral verbazingwekkend gezien de aanhoudende militaire agressie van Rusland en de aanzienlijke logistieke uitdagingen waarmee Oekraïense exporteurs werden geconfronteerd, waaronder grensblokkades door Poolse landbouwers en transporteurs.
Het succes van de florerende Oekraïense blauwe bessensector is te danken aan de groei van nieuwe plantages, wat heeft geleid tot een natuurlijke toename van de gemiddelde opbrengst en het teeltvolume zonder dat het areaal moest worden uitgebreid. Bovendien wordt de groei van de sector aangewakkerd door een toenemende aantrekkelijkheid voor investeerders, mede dankzij een strategische aanpak van bedrijfsplanning en -activiteiten. Daarnaast heeft een afname in de binnenlandse vraag, als gevolg van de massale uittocht van Oekraïners die de oorlog ontvluchtten, een belangrijke rol gespeeld, zo merkte Andriy Yarmak, een econoom bij het Investment Department van de FAO, op.
Yarmak merkt verder op dat de bijna ideale weersomstandigheden van het afgelopen jaar de basis hebben gelegd voor een robuuste oogst van blauwe bessen. Een toevallige wending tegen het einde van het seizoen zorgde voor een zegen voor de export: een plotselinge daling van de opbrengst in Peru, 's werelds grootste exporteur van blauwe bessen, als gevolg van intense hitte tijdens de bloeifase, leidde tot een stijging van de Europese prijzen voor blauwe bessen; een periode die normaal wordt gekenmerkt door een prijsdaling. Deze anomalie leidde tot een piek in de export van Oekraïense blauwe bessen tijdens de atypische maanden augustus en september, wat premium prijzen opleverde.
De diversificatie van exportbestemmingen is een cruciale strategie geweest voor Oekraïense verkopers van blauwe bessen, vooral toen de betrouwbaarheid van Polen als handelspartner afnam. Door deze verschuiving konden Oekraïense telers in de meeste gevallen betere prijzen voor hun producten bedingen.
Bijgevolg is de export van Oekraïense blauwe bessen naar Polen in 2023 met 39% gedaald. Daarentegen steeg de export naar Duitsland - een primaire markt voor Poolse blauwe bessen - met maar liefst 1.800%. Dit duidt op de groeiende aanwezigheid van Oekraïne op de Duitse markt voor blauwe bessen, die voorheen werd gedomineerd door Polen.
Met name de export naar Nederland steeg met 37% en naar Spanje en andere EU-landen met meer dan 300%. Het VK, een van de vier belangrijkste consumentenmarkten, zag de import van Oekraïense blauwe bessen met 11% toenemen.
Bovendien zijn Oekraïense telers begonnen met rechtstreekse leveringen van blauwe bessen aan grote supermarktketens in de EU, die bekend staan om hun strenge kwaliteitsnormen en consistente leveringseisen.
Het vooruitzicht om het succes van 2023 te herhalen blijft onzeker nu Oekraïne worstelt met de voortdurende territoriale ambities van Rusland en de daaruit voortvloeiende humanitaire en infrastructurele verwoestingen. Het tekort aan arbeidskrachten, verergerd door de oorlog, vormt een aanzienlijke uitdaging, die nog wordt verergerd door onvoorspelbare weerpatronen die de toekomstige opbrengsten van blauwe bessen bedreigen.
Bron: east-fruit.com