De wereldwijde blauwe bessensector, die in de loop der jaren gewend is geraakt aan een geweldige groei in bijna alle belangrijke parameters, was enigszins verrast toen de gemiddelde opbrengst voor het eerst sinds 2016 daalde. De sector stuit ook op "een aanzienlijk verstoord jaar waarin de markten onder druk staan als gevolg van stijgende kosten en inflatie." Dit werd onthuld tijdens de lancering van het 2023 Global State of the Blueberry Industry Report van de International Blueberry Organization (IBO) op 15 augustus.
Cort Brazelton, hoofdredacteur en co-auteur van het rapport: "Zonder de daling van de gemiddelde opbrengst zou er 96,3 ton meer zijn geoogst. Nu is de groei afkomstig van jonge percelen die de volledige productie bereiken. Sinds 2018 is het wereldwijde oogstvolume met 77% gestegen, terwijl de prijs jaarlijks met 11% is gedaald. In de prijsstelling zie je niet meer de hoge pieken en waarden zoals in het verleden. Het blijft gemiddeld consistent, afhankelijk van regio en markt. Er zijn opmerkelijke prijsdalingen in Europa, het Midden-Oosten, Azië en Afrika. De prijsstelling voor 2022 werd versterkt door Canadese import uit de VS en Mexico."
Ondanks het Peruaanse leiderschap ziet IBO het productieaandeel van het Amerikaanse continent voor het eerst onder de 50% dalen. Veel groei komt uit Azië-Pacific (+165% sinds 2018) en EMEA (+108% sinds 2018).
"De markt in de VS zal waarschijnlijk tekorten kennen vanwege de aanzienlijke opbrengstdaling in Peru, dat laat aangaf dat de oogst er de impact zal ondervinden van El Niño. Peru is vooral sterk vanaf september tot en met december. Het wordt een interessant jaar voor de markt. Het Midden-Oosten en India verhogen de import en het binnenlandse aanbod. De consumptiebasis zal steeds globaler worden. De teelt is uitgebreid in de westelijke staten van de VS en Canada. Er is veel heraangeplant in Michigan en Georgia om te zorgen voor meer consistente volumes. Ik zie de teelt in de VS verschuiven naar gebieden met meer waterbeschikbaarheid", aldus Brazelton.
Colin Fain, CEO van Agronometrics, wiens team het rapport voor de IBO voorbereidt, zegt dat Peru de grootste teler en exporteur van verse blauwe bessen blijft. De VS is de grootste importeur, gevolgd door Nederland (vanwege de re-export naar andere EU-landen) en Duitsland, dat het VK voorbijsteekt naar de derde plaats. 
Uitdagingen voor de blauwe bessensector
De belangrijkste uitdagingen voor telers zijn de stijgende inputkosten van 20-30%. De overige kosten zijn het afgelopen jaar verdubbeld. Er is ook druk op de winstmarges door de hoge inflatie en de druk op het nominale en reële inkomen.
"Polen is een voorbeeld waar de export en import op één lijn liggen vanwege agressieve promotie op de binnenlandse markt. Telers moeten zich richten op efficiëntie en een hogere gemiddelde opbrengst om de kosten te compenseren. De algemene trend is om gebruik te maken van schaalvoordelen. Landen met lage kosten, zoals Mexico, Peru en Marokko, zijn een belangrijke bron van groei voor de sector", zegt Brazelton.
Andere factoren waarmee rekening moet worden gehouden en die de afgelopen jaren tot veranderingen in de sector hebben geleid, zijn verbeteringen op het vlak van stevigheid, smaak en textuur. "Er is een voorkeur voor dergelijke nieuwe rassen. Er is ook een verschuiving van de focus naar het zomerseizoen met high chill rassen. Bio is niet in staat het probleem met de prijszetting en de groeiende vraag naar kwaliteit op te lossen. Het verbeteren van de kwaliteit lijkt de sleutel te zijn om de vraag te stimuleren", merkt Brazelton op.
Fain zegt dat de totale wereldwijde opbrengst de 2 miljoen ton heeft overschreden. Het aandeel van het verse product is 65%, tegenover 50% in 2016. "De stijging van de opbrengst komt vooral uit Peru en Mexico, maar ook uit Marokko en China. Het verse product blijft betere prijzen op de markt halen. Het uitbreiden van de consumentenbasis is van primordiaal belang voor de sector. We trekken nieuwe consumenten aan. Er is een enorme toename van consumenten in Azië, China, West- en Centraal-Europa."
Fain en Brazelton benadrukten nog enkele andere trends in het rapport: "Machinaal oogsten is nog niet mainstream. ESG-criteria, klimaatverandering en regeneratieve teelt komen steeds meer op de voorgrond. We moeten onze succesverhalen meer en beter vertellen, zoals laten zien dat de blauwe bessenteelt minder water verbruikt dan andere gewassen. Onze sector is een belangrijke bron van werkgelegenheid en draagt ook in die zin bij aan de samenleving. Dat doet ook ons gezondheidsonderzoek, dat laat zien dat er talrijke voordelen verbonden zijn aan de consumptie van blauwe bessen."
Voor meer informatie:
Jodean Robbins Duarte
International Blueberry Organization
[email protected]
www.internationalblueberry.org
