De wereldmarkt voor sinaasappelen staat momenteel voor verschillende uitdagingen. In Nederland denken importeurs dat het koude weer in Noord-Europa gunstig kan zijn voor de afzet van citrus. Het gebrek aan vraag naar sinaasappelen in België wordt echter ook toegeschreven aan het koudere weer. Ondertussen is de sinaasappelteelt op Sicilië zwaar getroffen door de slechte weersomstandigheden, terwijl de Spaanse sinaasappelexport voor het derde opeenvolgende seizoen is gedaald. Handelaren verwachten betere vooruitzichten voor de sinaasappelverkoop vanaf midden mei, wanneer Egypte zich van de markt terugtrekt en de vroege sinaasappelen uit Zuid-Afrika op de markt komen. In China is de oogst van het late sinaasappelras BinChuan WoGan een maand uitgesteld, ondanks een zachte winter die heeft geleid tot een goed volume en een goede kwaliteit fruit. De lokale prijs van sinaasappelen is echter teleurstellend, met een aanzienlijke daling ten opzichte van de prijzen van vorig jaar. Ondertussen heeft de Noord-Amerikaanse sinaasappelsector het moeilijk door inflatie en een dalende vraag, waarbij de teelt in Florida zwaar is getroffen door citrus greening en orkaan Ian. In Australië hebben de sinaasappelvolumes zich met zes procent hersteld ten opzichte van het voorgaande jaar, tot 501.072 ton, maar de waarde is met vier procent gedaald tot 420,7 miljoen dollar. Niettemin zijn sommige Australische sinaasappelexporteurs klaar om te profiteren van nieuwe kansen in India, nadat de tarieven eind 2022 werden gehalveerd.
Nederland: Koud weer stimuleert sinaasappelverkoop
“Doordat het citrusseizoen eerder is afgelopen in Spanje en Marokko verwachten we een goede start van het overzeese seizoen. Er is hierdoor ook meer richting EU geladen”, meldt een Hollandse importeur. Volgens de laatste oogstraming verwacht Zuid-Afrika 50,7 miljoen kartons Valencia’s en 25,2 miljoen kartons Navels. “De totale maatvoering ziet er beter uit dan vorig jaar toen we veelal kleine maten hadden. Ook het koude weer in Noordwest-Europa kan voordelig zijn voor de citrusafzet. Aan de andere kant hebben we ook mooi weer nodig, zodat de mensen een terrasje pakken voor een glaasje jus d'orange.”
België: Vraag naar sinaasappelen enigszins achterblijvend ondanks goed aanbod
Het citrusseizoen zit in de overgang van Zuid-Europa naar het overzeese aanbod. “Toch is er nog relatief veel aanbod op het moment”, vertelt een Belgische handelaar. “De Spaanse sinaasappelen hebben het moeilijk gehad door het wispelturige weer aldaar, maar Zuid-Afrika lijkt veelbelovend. De prijzen liggen vooralsnog op een prima niveau voor de tijd van het jaar. Aan de vraagzijde moet er eigenlijk nog wel wat gebeuren, maar dat komt voornamelijk door het koudere weer. Rond de feestdagen loopt het altijd storm, nu is het wat rustiger en richting de zomer pakt men weer het glaasje jus.”
Duitsland: Sinaasappelmarkt kijkt uit naar een succesvol einde van het seizoen
De aanvoer van sinaasappelen op de Duitse markt verloopt nog steeds goed. Spaanse Navel domineert bij de handsinaasappelen, hier en daar aangevuld met kleine volumes Turkse en Egyptische Navel. In het perssegment domineren vooral de Spaanse Salustiana en de Egyptische Valencia Late, waarbij de prijs van eerstgenoemde aanzienlijk hoger ligt dan vorig jaar. In het segment bloedsinaasappelen zijn er nog de Italiaanse Moro en Tarocco. Voor Tarocco zijn de prijzen licht gestegen en voor Moro licht gedaald. Er zijn ook Spaanse Sanguinelli die qua prijs goedkoper zijn dan de Italiaanse rassen.
De Egyptische import zal nog tot eind mei beschikbaar zijn, verwachten ze. De importeurs kijken tot nu toe terug op een succesvol seizoen, dat medio februari begon. "Zelfs nu het einde nadert, is de kwaliteit nog steeds meer dan bevredigend", zeggen ze. Alleen de prijzen zijn erg volatiel, maar liggen over het algemeen boven het niveau van vorig jaar. We zien dat de Egyptische Valencia nog steeds terrein wint in de Duitse handel. De handsinaasappelen uit Egypte zijn daarentegen een nicheproduct", aldus een importeur.
Italië: Slecht weer heeft ernstige gevolgen voor sinaasappelteelt op Sicilië
Sicilië, een belangrijke speler in de teelt van sinaasappelen in Italië, heeft veel moeilijkheden gekend: een zeer warm voorjaar in 2022, een lange en broeierige zomer, een bijzonder zachte herfst en vroege winter, en dan de orkaan van februari 2023 in het nieuwe jaar. De Paasdagen die net achter de rug zijn, waren ironisch genoeg veel kouder dan met Kerst.
Het Siciliaanse sinaasappelseizoen kan de komende dagen als voorbij worden beschouwd, hoewel er nog aanzienlijke partijen sinaasappelen van het late ras zijn die de komende maand zullen worden afgewerkt. De teelt is echter versnipperd over de verschillende gebieden van het eiland.
Wat de bloedsinaasappelen betreft, kan het seizoen van dit jaar helemaal niet bevredigend worden genoemd: het begin van de oogst heeft enorme vertraging opgelopen, meer dan een maand, door het ontbreken van koudeuren die nodig zijn om de vruchten te kleuren. En het einde was nog erger, met een vroege sluiting die samenviel met slecht weer begin februari. De sinaasappelbomen, die niet volledig waren verwoest door de orkaan die tussen 8 en 9 februari werd geregistreerd, kregen het zwaar te verduren. De oogst, die al laag was en met ondermaatse afmetingen door de buitensporige hitte van de zomer- en herfstmaanden, kreeg zo de genadeslag. De telersprijzen waren zo hoog dat sommige kopers in het buitenland dit segment van hun prijslijsten hebben geschrapt.
Spanje: Spaanse sinaasappelexport voor derde opeenvolgende seizoen verminderd
Het Spaanse citrusseizoen gaat al de laatste periode in. De opbrengst is ten opzichte van het seizoen 2021/22 met 32% (-608.000 ton) verminderd. De aan de telers betaalde prijzen zijn in veel gevallen de hoogste van de afgelopen tien jaar. De prijs bij oorsprong voor Navelsinaasappelen bedraagt momenteel bijna 0,40 €/kg, dus een verdubbeling sinds het begin van het seizoen, en is 164% hoger dan een jaar geleden en 47% hoger dan het gemiddelde. In het pakstation ligt de prijs dicht bij 1,00 €/kg (sommige rassen, zoals de Navel Late, overschrijden deze prijs), wat 94% hoger is dan de prijs die op dit tijdstip in 2022 werd genoteerd en 54% hoger dan het gemiddelde.
Met zulke hoge prijzen op het veld is het voor de handelaren moeilijk om goede verkoopprijzen te verdedigen en winst te maken, vooral wanneer zij moeten concurreren met de Egyptische, Griekse of Marokkaanse sinaasappelen, naast andere origines van derden. De sinaasappeloogst is dit jaar in Andalusië zo laag door de droogte, dat Sevilla en Córdoba nu al klaar zijn met hun oogst, terwijl vorig jaar de voorraden tot eind juli beschikbaar waren. In de regio Valencia en in Murcia worden de eerste Valencia's geoogst. Handelaren verwachten dat de vooruitzichten voor de sinaasappelverkoop vanaf midden mei zullen verbeteren, aangezien Egypte zich dan uit de markt terugtrekt. De eerste containers met vroege sinaasappelen uit Zuid-Afrika zullen naar verwachting begin juni binnenkomen, maar er zal pas eind juni een consistente aanvoer van deze oorsprong zijn.
Wat de totale cijfers tussen september 2022 en 31 januari 2023 betreft, is de Spaanse sinaasappelexport voor het derde opeenvolgende seizoen qua volume gedaald, maar niet qua waarde, waar hij boven het gemiddelde blijft (+2%). Het volume is tot eind januari 2023 in elke maand, behalve in september, onder het maandgemiddelde gedaald; de exportwaarde per eenheid is echter met 12% gestegen ten opzichte van het vorige seizoen en met 16,5% ten opzichte van het gemiddelde van de laatste vijf seizoenen. Dit is de hoogste waarde per eenheid van de afgelopen jaren. De daling van de uitvoer is verdeeld over de verschillende bestemmingen, hoewel zij voor de EU-landen (-12%) iets groter is dan voor derde landen (-10%), vergeleken met de gemiddelde waarden. Anderzijds is de Spaanse sinaasappelinvoer ten opzichte van het vorige seizoen gedaald met -5,6% en met -10,5% ten opzichte van het gemiddelde van de laatste 5 seizoenen.
Egypte: Egyptische sinaasappelexport in de lift
Dit citrusseizoen wordt in Egypte afgesloten met late Valencia-sinaasappelen, die tot eind augustus beschikbaar zijn. De volumes zijn overvloedig, 30-40% meer dan vorig jaar. De prijzen zijn lager dan vorig seizoen, omdat de Egyptenaren profiteren van de goede wisselkoersen na de devaluatie van de binnenlandse munt.
Sinaasappelen hebben bijgedragen tot het succes van het Egyptische citrusseizoen. Het land heeft 1,5 miljoen ton verschillende citrussoorten geëxporteerd, waaronder Navelsinaasappelen, 10-15% meer dan in dezelfde periode vorig jaar. Met late Valencia-sinaasappelen zal het land volgens professionele bronnen dit jaar de 2 miljoen ton export overschrijden.
De vraag naar Egyptische Valencia-sinaasappelen is groot vanuit Oost-Europa, vooral Rusland, en West- en Zuid-Europa, met name Zweden, Spanje, Italië en Griekenland. Eerder dit seizoen kwam de vraag naar Navelsinaasappelen vooral uit Bangladesh, India, Saoedi-Arabië, Jordanië en Uruguay, alsmede uit moslimlanden vlak voor de Ramadan-periode. Daarna volgde een dichte vraag uit Brazilië en Europese landen, vooral vanwege de lage Spaanse opbrengst.
Zuid-Afrika: Vrees dat hoge kosten kunnen leiden tot minder export
De ramingen voor Navels liggen voor 2023 net onder de 25 miljoen kartons van 15 kg, de exportraming voor Valencia ligt iets onder de 54 miljoen kartons van 15 kg.
De Zuid-Afrikaanse sinaasappelexport is van start gegaan en gaat hoofdzakelijk naar de Russische Federatie; naar het Midden-Oosten gaat nog maar weinig en naar de VS tot dusver niets (vorig jaar om deze tijd was de sinaasappelexport naar de VS van start gegaan).
Deze cijfers omvatten sinaasappelen uit Zimbabwe, Eswatini, Mozambique en in toenemende mate Botswana.
De uitvoer van Valencia begint rond week 18; vanaf week 22 bouwt hij snel op naar een piek. De laatste Valencia's zullen waarschijnlijk in week 42/43 vertrekken.
Er zijn telers in de Westkaap die het hele jaar door Valencia's oogsten voor de plaatselijke markt en kleine hoeveelheden voor de export naar de eilanden in de Indische Oceaan en Afrika.
De Zuid-Afrikaanse president heeft het steeds vaker over de nieuwe koudebehandeling van de EU voor sinaasappelen; deze week bracht hij het ter sprake tijdens gesprekken met de president van Finland die in Zuid-Afrika was, zoals hij dat een paar weken eerder had gedaan tijdens het bezoek van de Belgische koning. Hij tweette zelfs: "Wij zijn teleurgesteld over het protectionisme van de EU tegen Zuid-Afrikaanse land- en tuinbouwproducten, onlangs nog tegen ons citrus. Wij zijn nu de op een na grootste exporteur van citrus ter wereld en vinden de recente besluiten van de EU oneerlijk."
Op de lokale markten lagen de volumes voor Navels iets lager, waardoor de sinaasappelprijzen licht stegen tot R4,51/kg. De marktdeelnemers vrezen dat de sinaasappelvolumes op de lokale markten een overweldigend niveau zullen bereiken als de telers wegens de hoge kosten minder uitvoeren.
China: Oogst van late citrusrassen uitgesteld
Dit jaar is de oogst van China's late sinaasappelras BinChuan WoGan een maand uitgesteld. Omdat de winter relatief zacht was, zijn het volume en de hoeveelheid citrus goed. De lokale citrusprijs is echter teleurstellend, veel lager dan vorig jaar. Vóór het Chinese QingMing-festival in april waren de marktprijzen hoger. Sindsdien dalen ze.
Eerder dit jaar, in maart, landde de eerste aankomst van Iraanse citrus in Shanghai per vliegtuig. Ondertussen was er een citrusschandaal in Vietnam. Hier werd Chinees citrus uit Wenzhou, dat bekend staat om de goede kwaliteit en betaalbaarheid, verkocht als Australisch citrus, tegen aanzienlijk hogere prijzen. De Vietnamese consumenten waren zich niet bewust van deze herkomstruil, omdat zij de kwaliteit van het fruit waardeerden. De Chinese uitvoer van citrus naar Vietnam neemt elk jaar toe. De Zuid-Afrikaanse uitvoer van citrus naar China beleeft een moeilijk seizoen en de totale exportvolumes zullen naar verwachting aanzienlijk dalen. De uitdagingen omvatten hoge inputprijzen, transportkosten en stakingen in de uitgaande havens. Zuid-Afrika is een grote sinaasappelexporteur naar China. Het exportseizoen begint in april. Wat ten slotte de Egyptische sinaasappelexport betreft, heeft Egypte een algemeen positief exportseizoen naar China gekend, met sterke verbeteringen ten opzichte van de vorige twee seizoenen. Egyptische sinaasappelen worden gewoonlijk gebruikt voor het maken van sappen, en nu de Chinese horeca sinds eind vorig jaar weer volledig is opengesteld, is de vraag gestaag en sterk.
Noord-Amerika: Inflatie vertraagt vraag naar sinaasappelen
In Noord-Amerika zijn Californië en Florida de belangrijkste staten waar sinaasappelen worden geteeld. Florida blijft aanzienlijke verliezen lijden door citrus greening (HLB). Bovendien werden de sinaasappelboomgaarden afgelopen najaar zwaar getroffen door de orkaan Ian. Volgens de laatste cijfers van het USDA zal de sinaasappeloogst in de staat dit seizoen 2022-2023 naar verwachting 16,1 miljoen kartons bedragen, tegenover 41,2 miljoen kartons vorig seizoen.
De sinaasappeloogst van Californië wordt voorspeld op 46,1 miljoen kartons, tegen 40,4 miljoen vorig jaar. De stijging wordt overschaduwd door een daling van de vraag. De vraag naar sinaasappelen wordt sterk beïnvloed door de inflatie, waardoor het aanbod de vraag overtreft. De consumenten zijn prijsbewuster en zijn selectiever geworden bij de keuze van hun boodschappen.
Binnenlandse sinaasappelen zijn nog enkele maanden in het seizoen. Door de tragere vraag zullen de Amerikaanse voorraden langer dan normaal beschikbaar zijn, terwijl het invoerseizoen eind mei begint. De Verenigde Staten importeren hoofdzakelijk citrus uit Zuid-Afrika, Chili, Peru, Uruguay en Argentinië. Het seizoen op het zuidelijk halfrond loopt gewoonlijk van mei tot ongeveer half november.
Australië: Australische sinaasappelvolumes herstellen met 6% ondanks waardedaling
Volgens de laatste cijfers herstelden de sinaasappelvolumes zich met zes procent van het dieptepunt van het voorgaande jaar tot 501.072 ton voor het jaar dat eindigde in juni 2022. Ondanks de volumestijging daalde het volume met vier procent in waarde tot 420,7 miljoen dollar - maar de sinaasappelen zijn de vierde fruitcategorie geworden. De afgelopen vijf jaar is de waarde van de sinaasappelopbrengst met 87 miljoen dollar gestegen. Wat de uitvoer betreft, was er sprake van een daling, zowel in waarde, met negen procent tot 260,2 miljoen dollar, als in volume, met zeven procent tot 161.052 ton. De grootste afzonderlijke markt voor Australische sinaasappelen was Japan, waar de invoer zelfs licht steeg ten opzichte van het jaar 2021, terwijl de meeste andere markten daalden. Qua rassen vormde Navel 85 procent van de teelt, Valencia 12 procent en andere rassen 3 procent. In dat begrotingsjaar werd 11.394 ton sinaasappelen ingevoerd, waarvan het merendeel afkomstig was uit de Verenigde Staten. Wat de consumptie betreft, kocht 62% van de Australische huishoudens sinaasappelen, met een gemiddelde van 1,40 kg per aankoop. Australië importeerde ook 643 kiloliter vers sinaasappelsap en exporteerde 5.101 kiloliter vers sinaasappelsap.
Ondertussen zullen sommige Australische citrusexporteurs met belangstelling voor India klaar staan om in het seizoen 2023 van een nieuwe kans te profiteren, nadat de tarieven voor het land eind 2022 werden gehalveerd. Dankzij de overeenkomst kunnen Australische citrusexporteurs sinaasappelen (en mandarijnen) naar India exporteren in het kader van een contingentensysteem met verlaagd tarief; het huidige tarief van 30 procent wordt verlaagd tot 15 procent. Het verlaagde tarief geldt voor de eerste 13.700 ton per jaar.
Volgende week: Overzicht wereldmarkt mango