Het avocadoseizoen in Marokko is pas afgerond. Met meer dan 40.000 ton was de opbrengst goed en ook de kwaliteit was degelijk. 90% van de oogst kon worden geëxporteerd.
Abdelmoumen El Achkar, CEO van Ecomac, een avocadoteler en -exporteur, vertelt over de markttrends voor de Marokkaanse avocado’s.
"De avocadosector is relatief jong in Marokko. De ketenpartners, of het nu telers, exporteurs of tussenhandelaren zijn, doen nog steeds ervaring op. De sector is zelfregulerend en verbetert van seizoen tot seizoen, ondanks de hardnekkigheid van bepaalde problemen en schadelijke praktijken die normaal zijn in een open economie."
Wat de schadelijke praktijken betreft, verwijst Abdelmoumen naar speculatief gedrag van sommigen dat je meer ziet in de avocadosector dan in andere sectoren.
"Ik wil geen controverse uitlokken of met de vinger wijzen naar een deel van de waardeketen in Marokko, maar we constateren wel speculatief gedrag, dat overigens het normale gevolg is van een grote vraag en onvoldoende productie. Dit gedrag zie je vaker in de avocadosector, want het fruit houdt het langer uit aan de boom en telers kunnen dus wachten tot de prijzen stijgen voordat ze kunnen oogsten, in tegenstelling tot andere gewassen. Prijsschommelingen waren vorig jaar bijna dagelijkse kost en ongerechtvaardigd. Het is opportunistisch gedrag dat de geloofwaardigheid van Marokkaanse telers en exporteurs ondermijnt, en dat wordt uiteindelijk door de markt afgestraft."
"Deze schadelijke praktijken hadden een impact op onze winstmarges, bovenop de stijging van de kosten van transport en verpakkingen. Maar wij hebben natuurlijk de morele en professionele verplichting om de contracten met onze klanten na te komen", voegt Abdelmoumen eraan toe.
Marokkaanse avocado’s blijven een van de duurste ter wereld, net na die uit Spanje. De prijs weerspiegelt volgens Abdelmoumen niet noodzakelijkerwijs de goede positionering van Marokko, maar is eerder het resultaat van externe omstandigheden. "Marokkaanse telers realiseren inderdaad mooie winsten, maar de goede wind die nu waait zal niet eeuwig blijven waaien. Onze prijzen blijven kunstmatig hoog, vooral door het gebrek aan middelgrote en grote maten van andere teeltlanden. In de toekomst zullen onze telers hun concurrentievermogen met andere woorden moeten opvijzelen."
Marokkaanse telers zijn geografisch beter gepositioneerd dan traditionele oorsprongen zoals Colombia, Mexico of Peru. Hierdoor kan Marokko volgens Abdelmoumen concurreren met deze avocadogiganten op de Europese markt. "Latijns-Amerikaanse leveringen gaan vaak gepaard met vertragingen en logistieke problemen, terwijl wij in Europa in één dag kunnen leveren. Mexico heeft dan weer de overhand op de Amerikaanse markt."
Bovendien profiteert de Marokkaanse teelt van een betere kwaliteit en een groter aanbod aan maten die de supermarkten willen, voegt Abdelmoumen toe.
"We hebben meer 12-14-16-18 kalibers en minder 22-24. Dat werd vooral duidelijk tijdens de maand november 2022 toen Marokkaanse exporteurs hun record konden breken, aangezien grote en middelgrote kalibers nergens anders te vinden waren. Wanneer avocado’s vanuit Marokko worden geleverd, gaan er geen kartons verloren, terwijl bij de zending van Colombiaans of Mexicaans product naar Europa 20-30% van de levering vernietigd moet worden of doorverkocht aan voedselverwerkers of andere verkooppunten tegen lagere prijzen. Maar er zijn andere factoren waarmee rekening moet worden gehouden in termen van concurrentie."
"Ten eerste mogen we niet vergeten dat Spanje geteisterd werd door slechte weersomstandigheden, maar eens die verbeteren, komen ze terug met grote volumes", vervolgt Abdelmoumen. "Israël en Colombia hebben dezelfde kwaliteit en oogstperiode als Marokko, maar ze hebben een overvloed aan kleine maten, al kan dit ook veranderen. Andere herkomstlanden, zoals Libanon en Portugal, breiden uit en hebben ook een kwaliteit die vergelijkbaar is met Marokko. We mogen niet vergeten dat een land snel een teelt kan opbouwen en markten veroveren als er overheidssteun is, zoals Kenia. Andere landen zouden op de markt kunnen komen met teeltschema's zoals Marokko, en tegen veel lagere prijzen."
Volgens experts uit de sector hebben Europese klanten dit jaar voor het eerst het Lamb Hass ras uit Marokko geaccepteerd, terwijl deze voorheen alleen in Rusland en de binnenlandse markt werd verkocht. Abdelmoumen vat het als volgt samen: "We weten eigenlijk niet of klanten komen omdat ze het product waarderen of omdat de vraag groot is. Marokkaanse telers moeten proactief zijn. En naarmate de volumes de komende jaren toenemen, moeten ze de prijs gebruiken om zich te onderscheiden van de concurrentie en klantentrouw op te bouwen voordat ze daartoe door de markt worden gedwongen."
Het seizoen werd ook gekenmerkt door grote gebeurtenissen die voor opschudding hebben gezorgd in de handelskanalen, waaronder Brexit. Voor Abdelmoumen, die al lange tijd op de Britse markt actief is, betekent Brexit een sterkere samenwerking tussen Marokko en het VK. "Sindsdien is de export van Marokkaanse tuinbouwproducten naar het VK met 15% toegenomen. Britse kopers kunnen niet langer gebruik maken van de Europese re-exporthubs, omdat dit meer douaneformaliteiten betekent. Dus kopen ze rechtstreeks in Marokko, wat een nieuw marktsegment creëert voor Marokkaanse exporteurs. Deze directe samenwerking heeft ook geleid tot grotere volumes. We moeten deze samenwerking verdiepen met de nodige certificeringen en met meer dialoog en B2B-netwerkactiviteiten in het VK en Marokko."
Een andere gebeurtenis die gevolgen heeft voor de internationale handel, is het uitbreken van de oorlog in Oost-Europa en de sancties tegen Rusland, want die bemoeilijken de export. "Aan het begin van de oorlog, met het SWIFT-verbod tegen Russische banken, ondervonden we grote moeilijkheden. We probeerden naar Nederland te verschepen voor re-export naar Rusland, maar dat bracht grote logistieke en administratieve complicaties met zich mee. Het dwong ons om de export naar Rusland helemaal stop te zetten. We zouden echter zonder deze markt kunnen omdat we er alleen greenskins (Fuerte en Zutano) naartoe exporteren. Deze rassen worden niet veel geplant in Marokko en voornamelijk gebruikt voor bestuivingsdoeleinden. Maar ook de Russische markt kan Marokkaanse avocado's uit de programma’s schrappen, aangezien ze goed worden bevoorraad door Israël."
De oorlog in Oost-Europa heeft echter voor grote kostenstijgingen gezorgd bij Marokkaanse avocadotelers en -exporteurs. "Het transport van een container naar Nederland is bijvoorbeeld gestegen van
€ 4.000 naar € 6.000. De prijs van een pallet is van € 7 naar € 12 gegaan en dat geldt voor alle kosten, inclusief verpakking, verzekering, enz. De kosten zijn zo hoog dat de winstmarges van exporteurs belachelijk werden, niet meer dan 2%." 
De enige manier om de problemen op te lossen die zorgen voor een beperking van de handel, waaronder hoge teeltkosten, speculatief gedrag en hoge prijzen, is wachten tot de sector in Marokko volwassen wordt, zegt Abdelmoumen. "Alle ketenpartners moeten geduld hebben. De zachtfruitsector, die 30 jaar geleden begon, had in het begin dezelfde problemen. Naarmate de sector volwassener wordt, zullen we uiteindelijk een stabiele marktpositie vinden, zullen de prijzen de productie beter weerspiegelen, en zullen de operaties meer doordacht en rationeler worden. En, belangrijker nog, de sector zal meer geïntegreerd raken, aangezien exporteurs zich ook op de teelt zullen toeleggen om te kunnen overleven. Telers zullen professioneler te werk gaan en de tussenpersonen uitschakelen."
Dit is de weg die Ecomac inslaat, verzekert Abdelmoumen. "We waren een van de pioniers van de avocadosector in Marokko. In 2014 exporteerden we slechts 8 containers naar het VK. Tegenwoordig hebben we een areaal van 19 hectare, maar als je de percelen van de andere leden van onze coöperatie erbij optelt, komen we tot 200 hectare. We hebben dit seizoen ruim 3.000 ton geëxporteerd, of 7-8% van de totale Marokkaanse export, en staan op het punt om een nieuw pakstation te openen met een capaciteit van 20.000 ton."
Voor meer informatie:
Abdelmoumen El Achkar
Ecomac
Tel: +212 661 085166 (Marokko)
[email protected]
