En weer is de Zuid-Afrikaanse export van vers fruit gestegen. Na de forse groei van 2020 op 2021 van meer dan 10% is er dit jaar weer 3% meer uitgevoerd. In totaal gaat het om 4,20 miljoen tegen 4,07
miljoen ton in 2021 en nog 3,64 miljoen ton in 2020. In 2015 en 2016 was dat nog 3,00 miljoen ton. Met een aandeel ven 22% is Nederland met afstand de belangrijkste afnemer van vers fruit uit Zuid-Afrika. De laatste jaren hield de export naar Nederland gelijke tred met het totaal. In totaal zal de export naar Nederland dit jaar uitkomen op 0,93 miljoen ton. Dat is 3% meer dan de 0,90 miljoen ton van vorig jaar.
De Zuid-Afrikaanse fruitexport naar alle EU-landen samen is gelijk gebleven op een niveau van bijna 1,3 miljoen ton. Vooral de (directe) leveringen aan Italië en Spanje zijn fors naar beneden gegaan. Na de EU is Zuidoost-Azië de tweede regio voor de afzet van Zuid-Afrikaans fruit. Dit jaar zal de export daarnaartoe met 7% verder groeien naar ruim 0,8 miljoen ton. In de Golfstaten kan met 543.000 ton 3% meer worden afgezet. Na jaren van groei is de Zuid-Afrikaanse fruitexport naar Rusland in 2022 gestagneerd op een niveau van ruim 280.000 ton. Ook de export naar het Verenigd Koninkrijk bleef dit jaar gelijk aan die van 2021, nl. 440.000 ton. Daar staat tegenover dat de export naar Canada en de Verenigde Staten behoorlijk in de lift zit, maar in totaal gaat het met 260.000 ton om een redelijk bescheiden hoeveelheid.
De gegevens in deze analyse zijn gebaseerd op cijfers van de South Africa Revenu Service (SARS). De raming van 2022 is gemaakt op basis van exportcijfers t/m oktober. Normaal gesproken wordt in de maanden januari t/m oktober 95% van het jaartotaal gerealiseerd.
3,7 miljard euro
De waarde van de Zuid-Afrikaanse fruitexport zal dit jaar ca. 61 miljard Zuid-Afrikaanse rand bedragen. Uitgaande van een koers van 6 eurocent per rand komt dat neer op ca. 3,7 miljard euro. De koers is in 2021 en 2022 steeds grofweg tussen de 5,5 en 6 eurocent per rand geweest. In 2020 was de koers van de rand lager en daarvoor hoger. De gemiddelde exportprijs van het Zuid-Afrikaanse fruit is dit jaar uitgedrukt in rand 5% hoger geweest dan vorig jaar, maar lag wel iets lager dan in 2020 toen het koersniveau van de rand ten opzichte van de euro lager was.
80% via Cape Town
Het district Cape Town is goed voor bijna 80% van alle export van Zuid-Afrikaans fruit. Voor Nederland gaat het zelfs om ruim 80%. Van de hele export in 2022 van 4,2 miljoen ton is 2,9 miljoen ton via het district Cape Town verscheept. Durban en Port Elisabeth zijn de andere grotere exportdistricten met beide dit jaar een hoeveelheid van een kleine 0,5 miljoen ton.
Sinaasappelen de grootste, maar wel iets minder
Sinaasappelen is met afstand het belangrijkste product. De afgelopen jaren is er niet meer echt sprake geweest van groei dan wel krimp. Dit jaar zal er rond de 1,28 miljoen ton worden uitgevoerd. Dat is iets minder dan vorig jaar en iets meer dan in 2020. Dan volgt een trosje groeiproducten. Dit lijstje wordt aangevoerd door appelen met dit jaar een export van 620.000 ton, citroenen met 555.000 ton, mandarijnen met 520.000 ton en druiven met 400.000 ton. Van deze producten liet mandarijnen de kleinste groei zien in dit jaar maar over een wat langere termijn gezien groeit de Zuid-Afrikaanse export van mandarijnen fors. Dan volgen peren met 287.000 ton (+16%) en grapefruit met 237.000 ton (-18%).
Dan volgt een groot gat naar het volgende product. Dat zijn pruimen met in 2022 een export van 95.000 ton. Dat is 15% meer dan in 2021 en een record. Dan komt avocado. De export was met 62.000 ton
wel groter dan in de afgelopen jaren, maar in het verleden was het al eens meer. Groeiers onder de wat minder belangrijke producten zijn perziken en blauwe bessen met in 2022 een export van resp. 31.000 en 27.000 ton.
Nederland: minder sinaasappelen maar vooral meer druiven en citroenen
Bij de export naar Nederland zijn sinaasappelen ook het belangrijkste product met 260.000 ton. In 2022 is de export daarvan naar Nederland wel wat kleiner geweest dan in de beide voorgaande jaren. Dan volgen twee producten waarvan de export naar Nederland de afgelopen jaren fors is gegroeid. Het gaat om druiven met in 2022 een hoeveelheid van bijna 200.000 ton en citroenen met dit jaar 116.000
ton. De Zuid-Afrikaanse export van mandarijnen naar Nederland liep iets terug naar ruim 100.000 ton. Een forse min was te zien bij grapefruit. Een forse plus deed zich voor bij pruimen en avocado’s,
blauwe bessen en perziken. Nadat de jaren ervoor de export van Zuid-Afrikaanse appelen naar Nederland groeide liep deze in 2022 weer terug. Overigens gaan er weinig Zuid-Afrikaanse appelen
naar Nederland, dit jaar 22.000 ton.
70% avocado’s naar Nederland
In het geheel gezien is het aandeel van Nederland zoals gezegd 22%. Van de grotere producten is het aandeel het grootst bij avocado’s, nl. zo’n 70% Van de Zuid-Afrikaanse druiven-, pruimen- en blauwe bessenexport is bijna de helft gericht op Nederland. Bij de citrusproducten is dat ca. 20%. Bij de export van appelen gaat maar 4% naar Nederland. Peren zitten er tussen met 18%.
Elke afnemer eigen assortiment
De producten die de diverse afnemers van Zuid-Afrikaans fruit verschillen best wel. Zo is Satsuma het belangrijkste product voor de export naar het Verenigd Koninkrijk met dit jaar een hoeveelheid van
84.000 ton. Niet ver daarachter volgen druiven, appelen en dan pas sinaasappelen. Bij de export naar de Golfstaten zijn sinaasappelen weer het belangrijkste product gevolgd door citroenen. Bij de export naar Rusland spelen ook sinaasappelen weer een belangrijke rol gevolgd door peren, Satsuma’s en citroenen. Opvallend was de forse daling van de export van appelen naar Rusland.
De export naar China is dit jaar van een recordomvang met sinaasappelen en grapefruit als belangrijkste producten. Ook de export naar Maleisië was een record qua omvang. Sinaasappelen en appelen zijn de belangrijkste producten die daarnaartoe gaan. Naar Noord-Amerika gaat vooral citrus.
Naar Verenigd Koninkrijk veel mandarijnen, druiven en appelen
Gezien het bovenstaande is het natuurlijk zo dat per product het belang van de verschillende afnemers nogal wisselend is. Sinaasappelen gaan vooral veel naar Nederland en de Verenigde
Arabische Emiraten en ook naar China en Rusland. Appelen gaan het meeste naar het Verenigd Koninkrijk en naar Afrikaanse landen en Zuidoost-Azië, maar dan niet naar China. Peren gaan veel naar Rusland en Nederland. Bij druiven is Nederland veruit de belangrijkste afnemer. Ook citroenen gaan veel naar Nederland. Van de hele ZuidAfrikaanse export van blauwe bessen gaat de helft naar Nederland. Dat geldt ook voor pruimen en van alle Zuid-Afrikaanse avocado’s gaat twee derde naar Nederland.
Klein deel via de lucht
De bulk van de Zuid-Afrikaanse fruitexport gaat via zee. In 2022 was dat 3,92 miljoen van de in totaal 4,20 miljoen ton. Via de weg werd er 250.000 ton vers fruit naar voornamelijk buurlanden geëxporteerd. Verder ging er een klein deel via de lucht. In 2022 gaat dat om 31.000 ton. Het gaat hierbij om een groot aantal producten. Blauwe bessen gaan het meest via de lucht. Dit jaar 5.200 ton. Dan volgen: druiven, appelen, aardbeien en granadilla’s. Bij de landen is het het Verenigd Koninkrijk met de grootste hoeveelheid Zuid-Afrikaans fruit dat via de lucht ernaartoe gaat. In 2022 bijna 7.500 ton. Dan volgen Kenia, de Verenigde Arabische Emiraten en dan Nederland, Oeganda en Duitsland.
Klik hier voor de achtergrondcijfers
Voor meer informatie:
Jan Kees Boon
Fruit and Vegetable Facts
www.fruitandvegetablefacts.com
fruitvegfacts@gmail.com