Afgelopen vrijdag zijn diverse professionals uit de aspergesector samengekomen bij Planasa om een demonstratie bij te wonen van de Sparter, de allereerste aspergeoogst-robot, ontwikkeld door het Nederlandse bedrijf Cerescon. In een tijd waarin arbeidskrachten, die 40% van de teeltkosten vertegenwoordigen, steeds moeilijker te vinden zijn, is het inzetten van deze robot een onvermijdelijke volgende stap in de ontwikkeling van de aspergesector.
Ad Vermeer (medeoprichter van Cerescon), Thérèse Van Vinken (medeoprichter van Cerescon), Frédéric Faillières (directeur van Planasa) en Christian Befve (oprichter en directeur van adviesbureau Befve & Co)
Technologische vooruitgang
De aspergesector heeft te maken met een grote technologische vooruitgang in de vorm van een machine die 2200 aspergeplanten per uur kan verzamelen (in theorie 3200, exclusief de halve omwentelingen die de machine maakt), dankzij een sensorsysteem dat aspergeplanten tot 10 cm per uur onder de aspergebedden kunnen detecteren. Het systeem brengt een ware revolutie binnen de sector op gang, aangezien er op deze manier maximaal drie dagen tussen de oogsten kan zitten, terwijl er bij handmatig plukken slechts maximaal twee dagen tussen de oogsten kan zitten. Een ander voordeel is dat de machine (die het werk levert dat gelijk staat aan dat van tussen de 15 en de 20 plukkers) de capaciteit heeft om 24 uur per dag te werken, met een oogstsnelheid van 1,1 seconde per asperge, oftewel een geoogst oppervlak van 0,3 ha per uur.
Om de best mogelijke kwaliteit van de asperges te kunnen garanderen, worden de sensoren verwijderd vóórdat ze in contact komen met de groenten. De asperges worden verticaal verzameld met de aarde er nog omheen. Vervolgens worden de asperges via een speciale plukarm naar de transportband gevoerd en in een opslagcontainer van 250 kg geplaatst, terwijl de grond wordt teruggeleid naar het aspergebed, die daarna opnieuw wordt gevormd. Het systeem is uitgerust met twee verschillende detectoren die zich op 6 cm van elkaar op dezelfde verticale as bevinden. De asperges worden gehomogeniseerd tot een lengte van ongeveer 22 cm. Wat betreft de verkregen kwaliteit zeggen de Nederlandse en Duitse telers die de machine hebben getest, dat de met deze machine geoogste asperges minder paars, minder bloemig en minder gebogen zijn dan handmatig geoogste asperges.
Een mooie machine die nog wel verder moet worden verbeterd
Hoewel de asperge-oogstrobot in de geschiedenis van de aspergeoogst een heus keerpunt vormt, zal het nog wel even gaan duren voordat de machine daadwerkelijk winstgevend is en de geïndustrialiseerde oogst van optimale kwaliteit is. Tot nu toe zijn er namelijk – als gevolg van het machinaal oogsten – 12 vormen van schade aan asperges geïdentificeerd. Al deze vormen worden op dit moment geanalyseerd om ze vervolgens te kunnen corrigeren. Hoewel de sensoren van de oogstrobot een aspergeplant al vanaf 10 centimeter boven de grond kunnen detecteren, kunnen ze, op het moment dat die te dicht bij elkaar staan, nog nauwelijks tot geen onderscheid maken tussen twee verschillende aspergeplanten. Dit laatste heeft te maken met het feit dat er nog geen mogelijkheid is om te bepalen welke maat asperges de robot verzamelt.
Niet alle asperges kunnen door een robot worden geplukt. Telers die bij het telen van hun asperges ringen gebruiken, zullen de asperge-oogstrobot bijvoorbeeld niet kunnen gebruiken. Om de machine optimaal te kunnen laten functioneren, moeten de rijen asperges voldoende uit elkaar staan. Dit is een kenmerk van de Franse aspergeteelten dat een paar jaar geleden is geïntroduceerd door Christian Befve, een van de toonaangevende aspergespecialisten in Frankrijk. Het doel hiervan is om het oogsten te vergemakkelijken.
Met een aanschafprijs van 375.000 euro en jaarlijkse onderhoudskosten van bijna 10.000 euro hangt aan de lijvige robot van maar liefst 10.500 kg echter een flink prijskaartje. Het Nederlandse bedrijf is momenteel op zoek naar Franse partners die technische ondersteuning kunnen bieden bij eventuele problemen.
Op dit moment zijn er 6 machines in bedrijf. Drie daarvan zijn aangekocht door Nederlandse telers, één wordt getest in Nederland en de andere twee verhuizen van de ene Duitse teler naar de andere. De machines zijn nu ook beschikbaar voor de Franse markt.
Een onvermijdelijke ontwikkeling die (ook) tot de nodige verbijstering onder telers heeft geleid
De asperge-oogstrobot heeft onder telers veel belangstelling gewekt, maar onder sommigen van hen ook geleid tot de nodige verbijstering. Laatstgenoemde telers vrezen dat de machine "hun asperges zal doen devalueren". Asperges zijn immers gerenommeerde groenten die hun status en prestige danken aan het harde werken in de vorm van handmatig oogsten. Volgens deze telers zou de ‘filosofie achter de aspergeoogst’ met de robotisering van de aspergeoogst verloren kunnen gaan.
Ondanks dat stelt Christian Befve dat de asperge-oogstrobot wel "een heel belangrijke stap" binnen de sector vertegenwoordigt. "We wisten zeker dat we dit punt een keer zouden bereiken. Robotisering van de aspergeoogst is een heel belangrijke stap, net zoals het verschijnen van de eerste oogstmachines in de boomgaarden en op de sperziebonenvelden belangrijke stappen waren. Robotisering van de oogst zal niet betekenen dat asperges hun waarde verliezen, maar wel leiden tot marktsegmentatie met machinaal geoogste asperges aan de ene kant en handmatig geoogste asperges aan de andere kant. Robotisering zal in de toekomst bovendien mogelijk democratiseren en zo aan marktaandeel gaan winnen."
Voor meer informatie:
cerescon.com