Frambozen, bramen en rode bessen blijven in de meeste landen aan populariteit winnen, waarbij rode bessen op sommige plaatsen iets achterblijven bij de andere twee bessenrassen. In Zuid-Afrika heeft de toenemende belangstelling voor blauwe bessen de populariteit van het segment als geheel doen toenemen, waarbij vooral frambozen en bramen hiervan profiteren. Zware regens tijdens de groeiseizoenen in Mexico en Australië hebben effect gehad op het volume en de kwaliteit van het zachtfruit, hoewel de schade in Australië beperkt is gebleven dankzij de bescherming van de overdekte teelt.
Nederland: Evenwichtige markt voor frambozen, bramen extreem duur
"Met frambozen loopt het seizoen in onze Portugese farms alweer op zijn einde. We zijn enkele weken al gestart met directe leveringen vanuit Marokko naar het Verenigd Koninkrijk en zijn inmiddels hiermee ook elders in Europa gestart. De afzet loopt goed. Het aanbod is in deze periode niet extreem groot, maar de vraag ook niet, dus de markt is mooi in balans. Prijzen liggen rond de 8,50 - 9 euro per kilo. De verwachting is dat het aanbod de komende weken weer toeneemt, dus hopelijk geldt dat ook voor de vraag", aldus een Nederlandse handelaar.
De afzet van bramen verloopt volgens hem momenteel het meest lastig. "Normaal komt in deze weken het gros van de aanvoer uit Mexico. Dat fruit komt echter grotendeels mee met de commerciële passagiersvluchten en dat aantal zit nog niet op de helft van de vluchten die er voorheen waren. Dit resulteert in extreem dure bramen en die prijzen zijn bijna niet te realiseren met prijzen tussen de 12 en 16 dollar per kilo. Ook de Verenigde Staten en Azië zitten namelijk op het vinkentouw, dus de beschikbaarheid blijft vooralsnog beperkt."
"De vraag naar rode bessen is naar mijn idee minder sterk dan in andere jaren. Prijzen liggen rond de 6-6,50 euro per kilo. Duitsland en Italië zijn onze grootste afzetmarkten voor rode bessen. Traditiegetrouw zal de vraag in januari en februari wel weer wat toenemen."
Italië: Afzet van zachtfruit neemt toe
Volgens de statistieken vertoont de populariteit van bepaalde bessen een sterke groei: in het afgelopen jaar hebben 7,5 miljoen huishoudens zachtfruit gekocht, een stijging met + 22% ten opzichte van vorig jaar en met + 26% ten opzichte van 2 jaar geleden. Met name bramen, frambozen en rode bessen werden in het afgelopen jaar dat in oktober 2021 afliep, door bijna 4,6 miljoen gezinnen gekocht en hebben dus, ondanks de sterke groei, nog een aanzienlijk ontwikkelingspotentieel.
Bramen worden door ongeveer 1,7 miljoen gezinnen gekocht en zijn relatief stabieler in de tijd. Frambozen zijn de meest verkochte soort met meer dan 3,2 miljoen huishoudelijke kopers in het jaar eindigend in oktober 2021, met een + 24% in vergelijking met twee jaar geleden. Rode bessen daarentegen zijn nog steeds een vrij zeldzame soort, met ongeveer 1,3 miljoen gezinnen die ze kopen, maar dit aantal is bijna verdubbeld in vergelijking met twee jaar geleden.
Naar verluidt zijn frambozen, bramen en rode bessen drie producten die in de Italiaanse supermarkten uitstekende verkoopresultaten behalen. Dit wordt bevestigd door een inkoper van een van de belangrijkste ketens. De verkoop is in de periode 2021-2020 met 10% gestegen. Zelfs in november, ondanks een algemene daling van de verkoop van groenten en fruit, hielden deze artikelen goed stand. De prijzen liggen momenteel gemiddeld ook hoog, tussen 12 en 14 €/kg, mede door het gebrek aan Italiaans en Europees aanbod. De marktspelers hopen dat deze trend zich de komende weken zal doorzetten, wanneer er met de Kerstvakantie een verdere stijging van de vraag zijn.
Wat de verpakking betreft, is er veel vraag naar doorzichtige punnets, waarin het product goed zichtbaar is. Het gewicht voor frambozen varieert van 125 tot 250 gram, maar de laatste tijd wordt de voorkeur gegeven aan de kleinere 125, omdat frambozen minder bederven en de prijs (voor de enkele met verpakking) lager is. Voor bramen en rode bessen daarentegen is het gewicht van 125 altijd het meest aanwezig.
Wat de oorsprong betreft, worden bramen meestal ingevoerd uit Mexico. Frambozen komen uit Italië, Spanje en Marokko, terwijl de rode bessen bijna altijd Italiaans zijn.
Spanje: Druk op Spaanse bessen door concurrentie uit Marokko
In 2020 nam Spanje de tweede plaats in op de ranglijst van frambozenproducenten in de EU-27, met een totaal van 25,43%. 99% van de Spaanse productie komt uit Andalusië, hoofdzakelijk uit de provincie Huelva, en wordt meestal geëxporteerd. Momenteel worden bijna het hele jaar door frambozen geteeld, dankzij de overlapping van verschillende remontante (meer dan één keer per seizoen oogsten) en niet-remontante rassen, maar tussen maart en mei bereikt de productie een hoogtepunt.
Volgens een Spaanse handelaar verliep de verkoop goed tot twee weken geleden, toen de concurrentie uit Marokko aanzienlijk begon toe te nemen. De toename van het aantal Covid-19-uitbraken in Europa en verdere beperkingen hebben ook negatieve gevolgen voor de verkoop van frambozen, aangezien de horeca-klanten te lijden hebben onder verdere sluitingen.
Het frambozenareaal in Spanje is in 2021 met 11,9% gedaald en de productie van het seizoen 2020/21 wordt geraamd op 48.258 ton, 1,7% minder dan in het vorige seizoen. In de periode tussen de seizoenen 2015/16 en 2020/21 is de uitvoer met bijna 58% gestegen. Maar ook het volume van de invoer is toegenomen, waarbij de aanvoer in 2020/21 voornamelijk uit Marokko (75%) en Portugal (23,6%) komt. De belangrijkste importeur is Duitsland, dat vorig jaar 30,4% van de Spaanse export afnam, gevolgd door het Verenigd Koninkrijk (28%), Nederland (13%) en Frankrijk (11%).
Zuid-Afrika: Bramen en frambozen profiteren van zachtfruittrend
Een opkomende vloed tilt alle boten: bramen en frambozen hebben geprofiteerd van de explosieve belangstelling voor blauwe bessen.
De voorbije maand is de bramenoogst aangetrokken en tijdens het seizoen 2021/22 is iets meer dan 17 ton geëxporteerd. In 2020/21 werd 193 ton bramen geëxporteerd, wat op zich deel uitmaakte van een sterke stijging sinds 2014/15, toen 12 ton bramen werd geëxporteerd.
In 2018/19 ging volgens de statistieken 51% van de Zuid-Afrikaanse bramen naar het Midden-Oosten en 47% naar het VK.
De export van frambozen is de afgelopen jaren toegenomen en er zijn proeven gaande met nieuwe frambozenrassen. Er zijn minder dan tien frambozenproducenten in Zuid-Afrika, waarvan vele aan de kust en enkele op het Highveld.
Tot dusver is iets minder dan 298 ton frambozen geëxporteerd; het seizoen 2020/21 eindigde op meer dan 1.500 ton.
In het seizoen 2019/20 nam het Verenigd Koninkrijk 61% van de Zuid-Afrikaanse frambozen af en het Midden-Oosten 29%. Het product wordt uitgevlogen.
Noord-Amerika: Regenseizoen in Mexico beïnvloedt volume en kwaliteit van zachtfruit in Noord-Amerika
De volumes van frambozen zijn sterk. Een verlader uit Noord-Amerika zegt dat de frambozen momenteel uit twee regio's komen: Centraal-Mexico, dat eind augustus-begin september begon, en meer recentelijk Baja California. "We zullen tegen midden december behoorlijke volumes hebben," zegt ze.
Ze merkt wel op dat Centraal-Mexico in de herfst te maken heeft gehad met gestage, aanhoudende regens. "Dat heeft helaas zijn tol geëist van alle bessen in Mexico. Het heeft geleid tot minder volume en ook tot een latere start in termen van volume. Maar het product is beschikbaar", aldus de verlader.
Ondertussen is de vraag naar bessen uitstekend, vooral met een nieuwe variëteit waar de verlader mee werkt, de Malu-framboos. "Het heeft een zeer goede grootte en kleur en ondanks dat het een goede grootte heeft, is het vrij stevig. Hij heeft ook een uitstekende houdbaarheid en hij wordt heel zoet met een vleugje zuurheid. Er wordt veel gewerkt aan de ontwikkeling van nieuwe rassen in frambozen."
Zij merken op dat de telers in beide regio's de Malu hebben, hoewel de telers in Baja California ook andere rassen zullen hebben. "Omdat de twee regio's in de wintermaanden samenkomen, zullen we van midden januari tot eind februari extreem goede hoeveelheden hebben. De Malu zelf zal in die periode ook piekhoeveelheden hebben, op tijd voor Valentijnsdag," zeggen ze.
De vraag in het algemeen voelt ook sterker aan dan vorig jaar. "Het is een sterke herfst geweest en frambozen doen het altijd goed rond de feestdagen, vooral voor Nieuwjaar. En dan zijn januari en februari fantastische maanden - mensen eten gezond en bessen passen daar zo goed bij omdat ze zo veel gezondheidsvoordelen hebben," aldus de verlader.
De prijzen zijn stabiel en zullen naar verwachting nog stabieler worden naarmate Kerstmis en Oud en Nieuw dichterbij komen.
De aanvoer van bramen uit Mexico is gestaag, maar niet bijzonder overvloedig.
Een andere verlader zegt dat de aanvoer van bramen momenteel grotendeels de Tupi-variëteit is en afkomstig uit Michoacán. "We zien een stabieler seizoen vergeleken met vorig seizoen. Maar het aanbod is niet zo overvloedig en de kwaliteit van de Tupi kan wat tekortkomingen vertonen. We verwachten dat dit het hele seizoen zo zal zijn."
De Tupi is het dominante bramenras dat al minstens 15 jaar bestaat. "Het was vele jaren geleden een geweldig ras in termen van kwaliteit, maar door de industrie en de manier waarop die ermee is omgegaan, is het nu in slechte staat", zegt hij.
De kwaliteit van de bramen wordt ook bemoeilijkt door het langdurige regenseizoen in Mexico. "Gewoonlijk is de regen eind september, begin oktober afgelopen, maar nu duurde het tot eind oktober. Dit heeft niet alleen gevolgen gehad voor bramen, maar ook voor veel andere bessen en gewassen", aldus de verlader.
De start van het seizoen kende ook een kleine verschuiving. "Vorig seizoen hadden we te maken met zware vorst die ongeveer 800 hectare bessen in Michoacán trof," zegt hij, waarbij hij opmerkt dat het seizoen dit jaar ongeveer vier weken vroeger is begonnen, begin september.
Tegelijkertijd werkt het bedrijf met zijn nieuwere variëteit, de Sultana, waarvan de oogst al is begonnen. "De productie is op dit moment beperkt, maar we verwachten binnen vier tot vijf weken veel meer te kunnen oogsten," zegt de verlader. "In een ideale wereld zouden we graag alleen Sultana verschepen. Maar het kost tijd om de teeltbedrijven te ontwikkelen. Er is nu niet genoeg fruit om de schappen te vullen, dus het zal een mix worden," zegt hij, erop wijzend dat het ras een goede houdbaarheid en een goede eetervaring voor de consument belooft.
Wat de vraag betreft, is de kwaliteit van de Tupi-bessen momenteel minder goed dan vorig seizoen. "Retailhandelaren zijn terughoudend met promotie vanwege de kwaliteit. Dat heeft de vraag beïnvloed", zegt hij.
En wat de prijsstelling betreft, wordt een gezonde markt verwacht, aangezien er minder fruit is in vergelijking met vorige seizoenen.
Rode bessen worden in de VS slechts in beperkte mate geteeld. Als ze worden gekocht, worden ze vaak vers gekocht door Europeanen in het land, maar anders worden ze verwerkt tot jam en gelei.
Australië: Overdekte teelt redt Australische frambozen van ergste gevolgen van regen
Een vooraanstaande Australische fruitproducent verwacht dat deze zomer veel van zijn kwaliteitsframbozen in de winkelrekken zullen liggen, aangezien twee van zijn teeltlocaties onlangs, in november, online zijn gekomen. Momenteel wordt in Wamuran, nabij de Sunshine Coast in Queensland, de laatste hand gelegd aan het winter-voorjaarsprogramma, dat in de laatste maand afloopt, terwijl andere teeltgebieden hun productie beginnen op te voeren. Stanthorpe (in Zuid-Queensland) en Tasmanië zijn drie weken geleden van start gegaan - dus gedurende een paar weken zullen alle drie de vestigingen van het bedrijf landelijk actief zijn, tot half december. Hoewel de regio Stanthorpe vrij nat is geweest na zware regenval in de afgelopen twee maanden, zijn alle frambozen bedekt, zodat de regen op zich geen invloed heeft gehad op de kwaliteit van het fruit. De luchtvochtigheid is echter wel gestegen, zodat het vanuit teeltoogpunt moeilijker is geweest om schimmelziekten te bestrijden.
Als categorie worden de productiegegevens verzameld onder "Rubus", waartoe frambozen, bramen en andere bessen (zoals boysenbessen en silvanbessen) behoren. Deze bessen vertonen sinds 2018 een jaar-op-jaar stijging in termen van geproduceerde volumes. Volgens de meest recente gegevens voor het jaar dat eindigde in juni 2020, werd er 9.932 ton geproduceerd, waarvan 7.404 ton frambozen, 2.483 ton bramen en 45 ton andere bessen. De waarde van de productie van Rubus-bessen werd geraamd op 216 miljoen dollar, een stijging met vier procent ten opzichte van het jaar daarvoor.
Volgende week: Overzicht wereldmarkt avocado