Ondanks de overvloedige productie kunnen de liefhebbers van bananen over de hele wereld binnenkort met een prijsstijging worden geconfronteerd, aangezien de prijs van de populaire vrucht wordt beïnvloed door de wereldwijde stijging van de kosten van grondstoffen. In het algemeen zijn de vooruitzichten voor bananen echter goed, aangezien de vrucht in Italië het populairste in zijn soort blijft en Australië dit jaar zijn op één na hoogste productieniveau ooit bereikte. Het koude weer in Zuid-Afrika heeft dit jaar echter een daling van de productie veroorzaakt, en de TR4-stam van de Panamaziekte ligt nog steeds op de loer.
Nederland: Stabiele bananenmarkt, maar wat doet grondstoffentekort richting volgend jaar?
De bananenmarkt ontwikkelt zich in Nederland momenteel stabiel. Volgens een ingewijde uit de bananensector is er niet veel bijzonders aan de hand. "De aanvoer ligt op een normaal niveau. Prijzen zijn op de vrije markt erg stabiel. Wel is iedereen momenteel druk om de balans richting volgend jaar op te maken. Er zijn veel grondstoffen beperkt beschikbaar, denk aan energie, gas, transport en pallets, en daar zal de hele verssector, inclusief de bananen de gevolgen van gaan voelen. Ik voorzie voor volgend jaar dan ook dat een stijging van de bananenprijzen niet uit kan blijven."
Duitsland: Rustige zomer met een licht plusje
Een bedrijf uit Noord-Duitsland biedt conventioneel geteelde bananen uit Zuid-Amerika aan. Volgens de handelaar was de zomer van 2021 vrij rustig wat de belangstelling voor bananen betreft, maar in vergelijking met vorig jaar zijn de prijzen licht gestegen. Zij beginnen met het seizoen eind oktober/begin november 2021 en eindigen rond februari/maart 2022. Hun productie komt hoofdzakelijk uit Colombia, hoewel ook enkele bananen uit Ecuador worden betrokken. Hij beschouwt de Colombiaanse bananen als een van de beste.
Door de gestegen container- en vrachtkosten zijn de prijzen iets gestegen ten opzichte van vorig jaar, toen de prijzen extreem laag waren (ongeveer minder dan 9 euro per karton), vanwege de lager geprijsde import uit Nederland.
Het bedrijf werkt met een grote importpartner in Hamburg en Berlijn elk, en met twee in Bremen. De goederen worden geleverd per pallet of container. In de zomer waren er leveringsproblemen met bepaalde producten uit Colombia, die waarschijnlijk verband hielden met de onrusten in Colombia aan het begin van het jaar. Als gevolg daarvan ontstonden wekenlange vertragingen.
De vraag op de Duitse markt is niet zo groot in vergelijking met vorig jaar. Toch is er een lichte plus te zien. Hoewel de prijzen van veel producten zijn gestegen, zijn bananen nog altijd even goedkoop, aldus de handelaar. Hij heeft ook korte tijd biologische bananen aangeboden, maar zei dat dit niet langer winstgevend was.
VK: Daling bananenprijzen
De bananenprijzen op de groothandelsmarkten van Birmingham en Londen zijn deze week gedaald. De grootste daling deed zich voor bij uit Belize ingevoerde bananen, die daalden van £ 0,79 per kg tot
£ 0,57, een daling van £ 0,22. De invoer uit Colombia en Costa Rica daalde met respectievelijk 0,07 pond en 0,08 pond tot 0,70 pond en 0,83 pond. Andere bronnen zoals Ecuador Guatemala daalden licht
(£ 0,02) terwijl de aanvoer uit Panama gelijk bleef aan die van vorige week.
Italië: Bananen zeer populair
Volgens de gegevens van het GfK Consumer Panel genereren bananen in Italië het meeste verkeer op het verkooppunt, niet alleen in vergelijking met andere categorieën vers fruit, maar ook met gastronomische producten, kazen en gerookt vlees, en zelfs met de verpakte producten. In het afgelopen jaar hebben Italiaanse gezinnen 368 miljoen bananen gekocht, waarbij rekening is gehouden met alle leveringskanalen. Bananen worden gemiddeld 17,4 keer per jaar gekocht (meer dan één keer per maand), tegenover bijvoorbeeld 12,1 keer per jaar voor appelen, 10,2 keer voor sinaasappelen en 8,1 keer voor citroenen. De gemiddelde aankoop bedraagt ongeveer 1 kg, wat stabiel is in de afgelopen 3 jaar. Deze aankooptrend was het laatste jaar echter negatief in vergelijking met de zeer hoge aankoopniveaus in 2020 (eerste jaar van de pandemie). Wat biologische bananen betreft, kopen 6,1 miljoen Italiaanse gezinnen deze (23,6% van het totaal van de gezinnen), maar de penetratiegraad ervan is in 2021 gedaald ten opzichte van 2020.
Een belangrijke marktdeelnemer in Noord-Italië, die bananen uit Costa Rica importeert en rijpt, zegt dat de bananenmarkt in Italië, na een zeer negatieve maand augustus en een inzinking in september, in deze eerste dagen van oktober zijn plaats weer aan het vinden is. De laatste twee weken zijn de prijzen gestegen met 15-16 euro per karton voor het gele product.
Bijna de hele winststijging wordt echter tenietgedaan door hogere logistieke en verpakkingskosten. De klassieke kartonnen verpakking, die enkele maanden geleden nog 1,30 dollar (1,12 euro) kostte, kost nu 2 dollar (1,70 euro). Bovendien hebben de logistieke kosten recordhoogten bereikt, om nog maar te zwijgen van de versterking van de dollar ten opzichte van de euro, die de importeurs benadeelt.
Volgens de marktdeelnemer was er in augustus een sterke crisis als gevolg van een opeenhoping van fruit en een laag verbruik, waardoor de prijzen en de uitvoer naar de buitenlandse markten instortten, met veel verspild product tot gevolg. Begin oktober echter is de consumptie, mede dankzij de terugkeer van de scholen, toegenomen en regelmatiger geworden. In het algemeen is het echter een vreemde, onregelmatige markt die geen mogelijkheden biedt voor planning op lange termijn.
Zuid-Afrika: Koud weer remt bananenproductie, met hoge prijzen tot gevolg
De zware regens van het einde van de zomer, gevolgd door een koude winter en vele dagen bewolkt weer, hebben het groeitempo van de bananen in Zuid-Afrika vertraagd, met als gevolg dat er momenteel veel middelgrote bananen op de markt zijn en dat het seizoen enigszins is vertraagd.
Zo waren de voorbije drie weken koel, wat de bananenoogst heeft vertraagd. De bananenprijzen liggen ongeveer 10 tot 15% hoger dan normaal in deze tijd van het jaar, rond R100 (5,80 euro) - R120 (6,80 euro) voor middelgrote bananen, R150 (8,70 euro) - R160 (9,30 euro) voor grote en R180 (10,45 euro) tot R200 (11,62 euro) voor extra grote, maar voor geselecteerde bananen kan de prijs oplopen tot R220 (12,78 euro) per karton van 18 kg.
Mozambique haalde in 2012 de bananenproductie van Zuid-Afrika in en volgens de FAO produceerde het land in 2019 bijna 725.000 ton bananen tegenover de 405.000 ton van Zuid-Afrika. De productiecyclus is sneller in Mozambique, de gronden zijn ziektevrij, het klimaat is tropischer met warmere gronden en de vruchten zijn groter.
De meeste Mozambikaanse bananen worden geëxporteerd naar Zuid-Afrikaanse retail- en groothandelsmarkten, maar een deel gaat ook naar de binnenlandse markt.
Mozambique heeft een 7-jarige droogteperiode achter de rug, met de laatste goede regens in 2014; 2020 was het eerste jaar met goede regens sindsdien.
Zuid-Afrikaanse bananenplantages worden verwijderd om plaats te maken voor andere gewassen zoals citrus, avocado's en macadamia's, terwijl er nieuwe bananenplantages worden aangelegd naast de Nkomati-rivier, die door Zuid-Afrika, Eswatini en Mozambique stroomt.
De gevreesde TR4 is nog steeds beperkt tot plaatselijke gebieden in Noord-Mozambique. In het zuiden van Mozambique, waar een groot deel van de Zuid-Afrikaanse bananen wordt geteeld, passen de tuinbouwbedrijven strikte bioveiligheidsmaatregelen toe.
China: Lage prijzen ondanks hogere kwaliteit
De laatste maanden was het laagseizoen voor de verkoop van bananen. Het aanbod van bananen in de binnenlandse teeltgebieden is over het algemeen voldoende, en het aantal bestellingen is sterk gedaald. Ook de marktvraag naar speciale bananen is gedaald.
Het aanbod in de teeltgebieden van Guangdong is geleidelijk gedaald en de marktprijs is gestaag en zwak gedaald. De gangbare prijzen voor goede producten in de teeltgebieden liggen meestal rond 1 à 1,4 yuan/kg. Yangjiang-bananen uit Guangdong bevinden zich in het hoogseizoen voor de markt en er is dit jaar een goed oogst. De kleur, de smaak en de algemene kwaliteit van de bananen zijn dit jaar verbeterd in vergelijking met de vorige jaren, met een opbrengst van 8-9 ton per mu. De huidige aankoopprijs op het veld bedraagt 0,8 yuan/kg, wat bijna driemaal lager is dan de prijs in de voorgaande jaren.
Het aanbod van bananen uit de regio Guangxi is geleidelijk toegenomen, maar de laatste tijd zijn de handelaren niet enthousiast over de aankoop, en de transacties in de productiegebieden zijn gevolgd, waardoor de prijzen licht zijn gedaald. De gangbare prijs van goede producten in het productiegebied Nanning bedraagt 2-2,5 yuan/kg, maar het algemene prijsniveau ligt nog steeds hoger dan in andere productiegebieden.
Momenteel zijn de bananen in verschillende productiegebieden in Hainan in de afwerkingsfase gekomen en zijn de meeste bananenboomgaarden gerooid. De kwaliteit van de afgewerkte bananen verschilt en de prijzen in de productiegebieden lopen sterk uiteen. De gangbare prijs voor bananen uit het productiegebied Chengmai bedraagt ongeveer 1,6 yuan/kg.
Laos-bananen in China
Volgens een bericht van de Gezondheidscommissie van Yunnan van 7 oktober is bij een grensoverschrijdende vrachtvervoerder in de Zhonglao Mohan Port bevestigd dat hij besmet was met Covid-19. Vele insiders van de Laotiaanse bananenindustrie bevestigden dat de huidige havenvracht inderdaad gesloten is, en dat het voor Laotiaanse bananen moeilijk is om op korte termijn aan de douane te passeren. Sommige bases kiezen ervoor de vruchten in gekoelde opslagplaatsen op te slaan, maar de opslagtijd is beperkt.
Vietnamese bananen in China
Sommige bananenplantages in Vietnam hebben hun bananenareaal uitgebreid. Het totale productievolume is met 20-30% gestegen ten opzichte van vorig jaar. De meeste bananenplantages in Vietnam die naar China exporteren, zijn eigenlijk eigendom van Chinese bedrijven. Zij produceren hoofdzakelijk voor de Chinese markt en verkopen vaak hun hele oogst in China, wat een impact heeft op de voorwaarden op de Chinese bananenmarkt.
Filipijnse bananen in China
Sommige van de kleinere bananenplantages op de Filipijnen beschikken niet over de middelen om het hoofd te bieden aan de extra moeilijkheden tijdens de pandemie. Dat is de reden waarom de productkwaliteit van hun bananen afneemt. Veel kleinere plantages worstelen met TR4. De uitvoer van bananen uit de Filipijnen naar China is met bijna 30% gedaald. Het beheer in grotere plantages blijft echter aan de gebruikelijke normen voldoen. Zowel hun productievolume als hun productkwaliteit blijven onaangetast. Deze bananen zijn zeer populair op de Chinese markt.
Myanmar-bananen in China
De binnenlandse onrust in Myanmar heeft gevolgen voor de uitvoer van bananen. Voeg daarbij de pandemie en de gevolgen daarvan voor het vervoer over land, en de bananenexport van Myanmar naar China is aanzienlijk gedaald.
Zuid-Amerikaanse bananen in China
Het volume van de Zuid-Amerikaanse bananenexport naar China is met bijna 60% gedaald als gevolg van de Covid-19-pandemie. Zuid-Amerika ligt ver van China en de distributie is moeilijk. Voeg daarbij de nabijheid van Zuidoost-Azië tot de Chinese markt, en het is gemakkelijk te begrijpen waarom de positie van Zuid-Amerikaanse bananen is verzwakt. Er is nog steeds een gestage aanvoer van enkele zeecontainers per week die in Dalian, Noord-China, aankomen, maar de meeste bedrijven hebben de invoer van bananen uit Zuid-Amerika tijdelijk stopgezet.
Noord-Amerika: Biologische en sociaal verantwoorde bananen steeds populairder
De voorraden biologische bananen naderen het einde van de piekproductie voor dit jaar. "Eerder dit jaar werd het aanbod nog beïnvloed door een aantal stormen, maar nu is het aanbod precies zoals het zou moeten zijn," zegt een teler-verlader van biologische producten, die eraan toevoegt dat het aanbod vergelijkbaar is met vorig jaar rond deze tijd.
Het bedrijf teelt voornamelijk in Colima, Mexico, samen met een netwerk van familietelers in zowel Mexico als Ecuador. Concurrerende producten komen echter ook uit Peru. De teler-verzender merkt op dat Mexico zijn rol in de categorie biologische bananen aan het uitbreiden is. "De biologische bananenindustrie in Mexico heeft in de afgelopen 12 maanden meer dan zeven miljoen kartons bananen aan de VS geleverd", aldus de teler. "Mexico is onlangs de op één na grootste bron van biologische bananen voor Amerika geworden, na Ecuador." Zij voegen eraan toe dat met dit groeitempo Mexico in de komende jaren de grootste bron van biologische bananen voor de VS zou kunnen worden.
Ondertussen blijft de vraag naar biologische bananen wereldwijd stijgen, maar vooral in de VS, Canada en Azië. "We zien de consumptie van biologische producten niet snel afnemen, aangezien de cijfers een consistente opwaartse groei en marktpenetratie laten zien," zeggen ze. "Dit is logisch omdat biologisch mainstream wordt. Bijna alle retailers willen biologisch gaan aanbieden." Wat steeds meer een productonderscheidende factor wordt, is sociale verantwoordelijkheid.
Hoewel dat het goede nieuws is, is het slechte nieuws dat de stijgende kosten rond biologische bananen een belangrijk punt van zorg zijn. "We hebben stijgende kosten opgevangen met betrekking tot de contractprijzen. Maar de totale productiekosten zijn ook aanzienlijk gestegen", zegt de teler-verzender. "De prijzen van verpakkingsmateriaal zijn bijna 20 procent gestegen, plastic zakken zijn 15 procent duurder geworden en de kunstmestprijzen zijn verdubbeld." Ze voegen er ook aan toe dat de arbeidskosten bijna met dubbele cijfers zijn gestegen.
Hoewel dit dringende problemen zijn, zijn er nog andere, zoals de problemen met de wereldwijde toeleveringsketen (die ook de logistieke kosten onder druk hebben gezet) en de recente klimaatrampen, met name de orkanen Dolores en Nora, die de productiegebieden hebben getroffen en tot verlies van fruit en onverwachte extra kosten hebben geleid.
Die hogere productiekosten bij een kleinere opbrengst per hectare werken dan weer door in de prijsvorming. "Zelfs met hogere spotmarktprijzen kunnen telers niet altijd profiteren van de betere prijzen vanwege de contractprijzen. De veldprijs voor biologische bananen is de afgelopen jaren met 20 procent gedaald, terwijl de kosten van de telers zijn gestegen als gevolg van stijgende arbeids- en inputkosten", aldus de teler-verzender. Op zijn beurt moedigt hij retailhandelaars aan om kleinere, biologische telers te steunen door een eerlijke prijs te betalen.
Australië: Op één na hoogste bananenproductie ooit
Het afgelopen boekjaar was zeer succesvol: op basis van de door de regering geïnde heffingsdollars bereikte de sector in 2020/21 de op één na hoogste productie ooit; de 403.000 ton in 2020/21 werd alleen in 2016/17 overtroffen met 414.000 ton. Hoewel de exacte cijfers nog moeten worden bevestigd, geven deze cijfers een benadering op basis van de aan de regering betaalde heffing, maar wordt geen rekening gehouden met fruit dat niet wordt verkocht, terwijl er ook een vertraging kan zijn bij de verkoop van sommige producten in juni. Deze verplichte heffingen dienen voor de financiering van onderzoek- en ontwikkelingsprojecten, zoals marketing en de aanpak van TR4, en voor de uitvoering van activiteiten ter verbetering van de bioveiligheid in de bananensector.
De sterke productieramingen komen ondanks de vele uitdagingen voor de sector, waaronder het tekort aan arbeidskrachten dat de tuinbouwsector op nationaal niveau heeft getroffen als gevolg van de sluiting van de Covid-19-grenzen. Terwijl Far North Queensland ook moest herstellen van het noodweer, dat grote schade heeft toegebracht aan bananenteeltbedrijven, waardoor de aanvoer met 20% is gedaald, en van het TR4-probleem, dat nog steeds niet is opgelost. Op het Bananencongres, eerder dit jaar, beschreef ABCG bestuurslid en teler Paul Inderbitzin het afgelopen jaar door te zeggen: "Het is nog niet zover gekomen dat iemand een ernstig tekort aan fruit heeft, maar het is wel een van de grootste en ongelooflijkste uitdagingen geweest die we allemaal hebben moeten doorstaan". De Australische bananensector exporteert momenteel geen significante hoeveelheden en blijft uitsluitend op de binnenlandse markt actief.
Volgende week: Overzicht wereldmarkt meloenen