De chaos duurt voort in delen van het Zuid-Afrikaanse KwaZulu-Natal en Gauteng, de haven van Durban is niet operationeel en de spoordienst voor citrus uit het binnenland is opgeschort door Transnet Freight Rail.
Rechts: Durban vandaag, waar naar verluidt de plunderingen doorgaan en de verliezen voor de bedrijven naar schatting in de miljarden lopen.
De N3-snelweg is afgesloten van het zuiden van Johannesburg helemaal tot KwaZulu-Natal. In KwaZulu-Natal zijn hele pakstations leeggehaald en vernield.
Berichten over een tekort aan traangas en kogels bij de politie van KZN doen de ronde. Het leger is nu betrokken bij de ondersteuning van de overrompelde South African Police Service, maar zij krijgen niet de overhand. De politieleiding heeft zich tot dusver op de vlakte gehouden, waarbij de ministers vanmorgen in een briefing over de veiligheid van het volk verklaarden dat zij niet zouden toestaan dat de Zuid-Afrikaanse democratie "een aanfluiting zal worden" en de Zuid-Afrikanen eraan herinnerden hun handen schoon te houden.
Het parlement is met reces en is nog niet opnieuw bijeengekomen om de crisis te bespreken.
In het hele land is het dodental opgelopen tot 45 en zijn er meer dan 700 mensen gearresteerd. Het veiligheidscorps van de regering zegt dat ze de sociale media in de gaten houden in verband met aansporing tot oproer.
Angstaanjagende verwoesting
"Het was angstaanjagend om de verwoesting en de wanhoop te zien van gemeenschappen die zich volledig in de steek gelaten voelen door de veiligheidsdiensten," vertelde John Steenhuisen, leider van de officiële oppositie die vanochtend naar KwaZulu-Natal vloog, aan de media. "Er moet iets worden gedaan om de situatie onder controle te krijgen. Ik ben vandaag nog geen enkel lid van de SANDF [het leger] of de SAPS tegengekomen."
Een aantal bewoners in Pietermaritzburg, Durban, Port Shepstone en Amanzimtoti verdedigen zonder bescherming van de politie hun eigen buurten nu men probeert in deze buurten binnen te dringen. Het hoofddoel lijkt de plundering van winkelcentra en vrachtwagens te zijn.
Een geplunderd opslagstation in Durban vanuit de lucht, zoals vanochtend gezien door eNCA-verslaggever Dasen Thathiah (bron: Twitter)
Inwoners zijn zeer angstig. "De bewoners hebben alle hoop verloren dat de politie hen kan beschermen", merkt Haniff Hoosen van de Democratische Alliantie in Durban op.
"Er zal zich binnenkort een voedingszekerheidsprobleem ontwikkelen. Bakkerijen zijn in brand gestoken, uit winkels zijn voorraden gestolen," vervolgt Steenhuisen. Veel benzinestations zijn gesloten, met lange rijen wachtenden om te tanken. Apotheken zijn leeggehaald, waardoor gevreesd wordt voor een tekort aan medicijnen.
Steenhuisen verwees naar de lukrake aanpak van de autoriteiten om de chaos in te dammen en naar het gebrek aan communicatie.
John Steenhuisen van de Democratische Alliantie, de officiële oppositie van het land, bezoekt vandaag de verwoestingen in Durban, KwaZulu-Natal. Hij spoorde andere politieke leiders en de leiding van de politie aan om hetzelfde te doen (bron: Twitter Roman Cabanac)
"We zijn ten einde raad"
Fruitexporteurs merken op dat hun klanten zich zorgen maken over de levering van fruit, wat de kans vergroot dat kopers hun belangstelling voor Zuid-Afrika verminderen ten gunste van stabielere landen van herkomst in Zuid-Amerika en Australië.
"Elke order die een Zuid-Afrikaanse teler verliest, is een bestelling die hij misschien nooit meer terugkrijgt", zegt een directeur van een van de grootste Zuid-Afrikaanse fruitexporteurs. "Ons succes hangt af van ons vermogen om op betrouwbare wijze producten te leveren, anders wenden ze zich tot andere aanbodregio's."
"Het is echt verschrikkelijk, we zijn sprakeloos", zegt een citrusexporteur uit Limpopo. "We kunnen ons fruit niet veilig in de haven krijgen, die trouwens niet operationeel is."
In Limpopo en Mpumalanga is op veel teeltbedrijven de citrusoogst tijdelijk stopgezet, tenzij er opslag is op het bedrijf, en zijn de pakhuizen gestopt met verpakken. "Wanneer de transportbedrijven hun werkzaamheden hebben hervat, zal het verpakken worden hervat," zegt een citrusteler uit Mpumalanga.
"Het is een grote puinhoop! We hebben onze klanten op de hoogte gebracht, maar ze begrijpen niet altijd alle omstandigheden. Er heerst grote onzekerheid, maar hopelijk kunnen we onze programma's blijven uitvoeren. Het oogsten en verpakken in het noorden zal op dit moment drastisch afnemen."
Gelukkig volle noordelijke markten
Er is een zilveren randje aan de situatie. "Er is nog steeds veel fruit op de markten op het noordelijk halfrond, dus niemand is nog wanhopig op zoek naar fruit," zegt een citrusexporteur.
De AGF-markt van de gemeente Durban is gisteren gesloten, terwijl ook de markten van Gauteng door de onrust zijn getroffen en maar weinig kopers de reis hebben gewaagd.
Op de sociale media zijn beelden te zien van de vernieling van de infrastructuur in Durban, Pietermaritzburg en delen van Johannesburg en de Rand
Telers zijn huiverig om hun vrachtwagens naar en door het grootstedelijk gebied van Johannesburg te sturen, wat gevolgen heeft voor de levering van AGF-producten.
Johannesburg ligt tussen Limpopo en Mpumalanga en de rest van het land, dus die citrustelers kunnen niet gemakkelijk overschakelen op verlading vanuit Port Elizabeth, Ngqura of Kaapstad.
Daarnaast heeft in de Westkaap een groot koufront, gepaard met hevige regenval, de citrusoogst verstoord.