Tholen - "We waren trendsetter met indoor farming, vertical farming en teelt op water ineen", lacht Gerwin de Vries van witlofkwekerij LOF. Toch had witlof de afgelopen jaren het imago nog weleens tegen. "We waren een beetje bij de vergeten groenten beland", vertelt de witlofteler. Met thuiskweekpakketten en hippe recepten met onder meer Witlof Tagliatellie op de verpakking hoopt het bedrijf uit Espel het tij te keren. "Witlof met ham en kaas kennen mensen inmiddels wel. De toepassingen zijn zoveel veelzijdiger!"
Gerwin de Vries
Van de coronapandemie had de witlofmarkt het afgelopen jaar niet al te veel last. De verkoop kreeg een boost en de prijzen waren bovengemiddeld. "Mensen hadden meer tijd om thuis te koken en bovendien werd de vakantie grotendeels in eigen land gevierd", blikt verkoper Kristha Heibrink terug. Dit jaar kende de markt echter een stroeve start met een prijsniveau rond de 20/30 cent enkele weken geleden als dieptepunt. "De eerste maanden van het jaar zijn nooit de beste. Iedereen heeft dan voldoende eigen productie. Gelukkig is de markt inmiddels weer wat opgeleefd en zitten we weer boven de euro."
Afzet roodlof in mineur
Een product dat wel lijdt onder de coronacrisis is roodlof. "Deze vindt met name zijn weg naar de restaurants en die zijn grotendeels gesloten. Jammer, want de roodlof was voor Corona wel aan een opmars bezig. Met name in Noord-Amerika en Japan is de roodlof populair. In Nederland is het toch 'onbekend maakt onbemind'. Er zijn al vaak acties geweest, onder meer in de mix met witlof, maar uiteindelijk heeft roodlof nooit echt een vaste plek in het schap gekregen. Het is nu eenmaal geen product met een enorme omloopsnelheid en daarom blijft de schapruimte beperkt."
Onlangs heeft Witlofkwekerij LOF haar verpakkingslijn uitgebreid met een extra flowpacklijn. "De vraag naar verpakt product neemt toe. We leverden al bijna de helft van ons witlof in flowpack, maar inmiddels is dit aandeel wel 60-65%", vertelt Gerwin. De witlofkwekerij zet haar product af richting retail en groothandel in binnen- en buitenland, zowel rechtstreeks als via exporteurs. "De laatste jaren zien we met name een toenemende vraag vanuit de binnenlandse retail. We streven naar een spreiding van een aantal grote, aangevuld met kleinere klanten, zodat we gedurende het hele jaar een stabiele afzet hebben voor alle sorteringen", vertelt Kristha.
Ingang met Duits product op Duitse markt
De Duitse markt belevert de kwekerij met haar eigen bedrijven in Leipzig en Wesel. "In Leipzig zijn we zes jaar geleden al gestart met de overname van een bestaand witlofbedrijf en dat beviel zo goed dat we drie jaar terug in Wesel zijn gestart. Duitsers hebben lokaal product als voorwaarde en dat gaat tegenwoordig zelfs tot op regionale schaal op deelstaatniveau. Dankzij onze Duitse bedrijven hebben we een goede ingang op de Duitse markt", vertelt Gerwin.
Ook in Duitsland kreeg de witlofafzet door Corona een boost, maar er valt bij de oosterburen volgens Gerwin dan ook nog veel terrein te winnen. "Gemiddeld ligt de consumptie in Duitsland op 180 gram per jaar, dus dat is ver onder Nederland, België en Frankrijk. In Oost-Duitsland is witlof nog redelijk bekend, maar in West-Duitsland werd het nauwelijks gegeten. Door 'kort op de bal' te zitten met onze bedrijven in Duitsland, verbeteren we de kwaliteit in het schap en dat komt de consumptie ook ten goede."
Schaalgrootte nodig om kwaliteit en continuïteit te garanderen
Het aantal witlofbedrijven in Nederland is de afgelopen jaren drastisch gereduceerd. "Ik schat dat we hier nog zo'n vijftig witlofbedrijven hebben. Dertig jaar terug waren het er alleen hier in de Noordoostpolder al vijftig. In totaliteit is de beschikbaarheid echter maar iets afgenomen, omdat de overblijvers zijn gegroeid. De retail en handel zoekt toch naar een bepaalde schaalgrootte om de kwaliteit en continuïteit te garanderen", vertelt Gerwin. "Klanten die bij ons bestellen weten wat ze krijgen. We kunnen de witlof zelfs op klantniveau uitsorteren. In die zin verbaast het me weleens dat de veilingprijs nog altijd zo als referentieprijs geldt, vooral bij overschotten op de markt, terwijl de aanvoer op de veiling een stuk lager is dan van alle losse telers bij elkaar.
Grootste uitdagingen voor de toekomst van de witlofteelt liggen volgens hem in de handen van de politiek. "Welke partijen in de coalitie komen, zal daar van grote invloed op zijn. Als er nog meer middelen verboden worden, zal onkruidbestrijding echt een uitdaging worden. Nu al is het verschil met biologische teelt minimaal, zij het dat wij nog mogen bemesten", vertelt Gerwin. "Nu telen we onze pennen nog in Nederland op, dankzij de goede grond en de mogelijkheid tot beregenen. In landen als België en Frankrijk zijn de invloeden van weersextremen nog groter. Maar de beschikbaarheid van goede grond is beperkt en dan helpt het niet als goede landbouwgrond wordt ingezet voor zonneparken."
Kweeksets
Hoewel de ontwikkeling van nieuwe rassen, voor zowel het vroege, midden- als late seizoen doorzet, wordt er volgens de teler toch vaak weer teruggegrepen naar de standaardrassen. "Wel zien we dat de gewenste maatsortering steeds kleiner wordt. Daarmee wordt de toepasbaarheid breder." Om de toepassingen te promoten publiceert Witlofkwekerij onder meer ter inspiratie tal van witlofrecepten op de verpakking. Ook de thuiskweeksets, bestaande uit negen pennen en potgrond, geniet een hoge bekendheid. "Met onze website www.witlofkweekset.nl/ staan we hoog genoteerd op Google en de vraag is ontzettend groot. Met name tijdens de eerste lockdown zagen we dat er veel kweeksets voor kinderen werden besteld. Ideaal, want als kinderen de witlof zelf geteeld hebben, lusten ze gelijk witlof!"
Voor meer informatie:
Gerwin de Vries
Witlofkwekerij LOF.
Pilotenweg 28/1
8311 PL Espel
+31 (0)527 271 375
gerwin@witlofkwekerijlof.nl
www.witlofkwekerijlof.nl