In het voorbije weekend heeft het hard gevroren in de Noord-Spaanse provincies Lleida en Huesca, twee belangrijke gebieden voor de teelt van steenfruit. Al daalden de temperaturen drie opeenvolgende nachten onder het nulpunt, de echt stevige vorst vond plaats van zaterdag op zondag. De mooie seizoensvooruitzichten op basis van de uitstekende bloeiperiode botsen nu op deze eerste ongunstige weersomstandigheden een paar maanden voor het begin van de oogst.
De schade van deze vorst is volgens telers en brancheorganisaties niet te onderschatten, niet alleen vanwege het verloren gaan van vele bloesems, maar ook omwille van de mogelijke gevolgen voor de kwaliteit van het fruit. Hoewel er nog een lange weg te gaan is voor de oogst begint en er dus zeker nog kans is op meer slechte weersomstandigheden, worden de geraamde volumes na deze vriestemperaturen met 30% naar beneden bijgesteld, wat zou neerkomen op een gelijkaardige oogst aan die van vorig jaar. Men sluit ook niet uit dat er uiteindelijk zelfs nog minder wordt geplukt.
"Hoewel de vorst zich in het grootste deel van de provincie Lleida heeft voorgedaan, lijken de noordelijke gebieden het meest getroffen te zijn, aangezien ze dichter bij de Pyreneeën en verder van de rivier de Ebro liggen. In het zuiden van Lleida is de situatie niet zo duidelijk: sommige percelen zijn er erg aan toe, maar in andere boomgaarden lijkt er zich slechts een extra uitdunning te hebben voorgedaan", vertelt Francesc Pena, manager van Sat Bepa, een teelt- en afzetbedrijf uit de regio Baix Segre, in de provincie Lleida.
“In sommige gebieden waar we boomgaarden hebben, is het kwik gedaald tot min 5 graden. Het is erg koud geweest gedurende vele uren. Het zal moeilijk worden om het fruit te redden”, zegt Pere Magrí, manager van de boomkwekerij Viversa en van het teelt- en afzetbedrijf Tros Nou uit Almenar, in het noorden van Lleida. “Tussen 80 en 90% van onze teelt is aangetast door deze vorst, die vooral in de vroege ochtend van zondag heel stevig was. We zullen praktisch geen abrikozen kunnen plukken en een groot deel van de oogst van perziken, nectarines en paraguayo’s zal ook verloren gaan”, aldus de teler en exporteur. “Ik raam het verlies voor de totale abrikozenopbrengst in Lleida op ongeveer 50%, aangezien het groeistadium van het gewas al verder gevorderd is dan dat van ander steenfruit.”
“Ik heb jarenlange ervaring in de branche van het steenfruit”, vertelt de 61-jarige teler. “Na de vorst kan een deel van de bloesems die er zich wel doorslaan, straks problemen geven bij de vruchtzetting. Dat zie je dan terug in de mindere kwaliteit van het fruit. Normaal gezien zal er nu fruit van de bomen blijven vallen tot het begin van de oogst”, geeft Pere Magrí aan.
De vorst in Huesca en Lleida viel samen met de vriestemperaturen in de Italiaanse gebieden waar hardfruit en steenfruit worden geteeld, zoals bijvoorbeeld Emilia-Romagna, een regio die overigens een teeltkalender heeft die vergelijkbaar is met die van Lleida.
“Vorig weekend zijn de telers in Lleida erg op hun hoede geweest naar aanleiding van de weersvoorspellingen. En inderdaad, de temperaturen zijn stevig onder het vriespunt gedoken. Toch zijn er veel telers die beschikken over antivries-sproeisystemen, dus ik ben ervan overtuigd dat niet alle percelen even hard zijn getroffen'', zegt Manel Simón, directeur van de Werkgeversvereniging voor het Fruit in Catalonië (Afrucat).
“We hebben telefoontjes ontvangen van telers met schademeldingen in alle teeltgebieden van Lleida. De vorst heeft werkelijk overal toegeslagen in de provincie en dat was toch al een tijdje geleden. In de komende twee weken zullen we meer weten, want nu moeten we eerst rustig bekijken hoe streng deze vorst is geweest voor de bloesems die al gesloten waren en waarvan de vruchtzetting reeds was ingezet. Na een uitstekende bloeiperiode zag het ernaar uit dat de bomen hun potentieel zouden waarmaken, maar we weten nu al dat de oogst dus heel wat minder groot zal zijn”, zegt de directeur van Afrucat. De oogst van steenfruit begint half juni in Lleida en duurt tot en met september.
Ook in de regio Bajo Cinca, in de provincie Huesca, hebben telers moeten vechten tegen de vorst door sproeiers en ventilatoren aan te zetten om de schade tot een minimum te beperken. In bepaalde delen van de gemeenten Belver de Cinca en Fraga is het kwik gedaald tot min 4 graden. Daar zijn naast de abrikozen ook de kersen, waarvan de pluk normaal gezien binnen een maand van start gaat, heel hard getroffen, zo legt Óscar Moret uit, hoofd van de afdeling Fruit van de Telersvereniging van Aragón (Uaga).
Ook in Calatayud, in de provincie Zaragoza, zijn de antivriessystemen in de boomgaarden geactiveerd, zoals bijvoorbeeld de anti-vorstkaarsen. Daar is het kwik gedaald tot -3,5 °C.