In tegenstelling tot vorig jaar kan men de oogst in de VS dit jaar gemiddeld noemen waar er vorig jaar weinig product beschikbaar was. Naast aanvoer uit de zuidwestelijke staten van de VS komen er ook nog bataten op de markt vanuit Spanje en Egypte op de markt. Daarnaast hebben veel landen een bescheiden oogst van eigen bodem beschikbaar. Ondanks het wegvallen van de vraag uit de foodservice pakt de retail en detail het goed op. De prijs is bijna overal gestegen door het coronavirus. Een politieke factor speelt ook nog een rol in de wereldhandel: De EU heeft importheffingen gezet op onder meer zoete aardappelen uit de VS. Heffingen zijn daarmee gestegen van 3% naar 28%.
Nederland: zoete aardappelen hobbelen mee in flow kerstverkopen
Momenteel is er een redelijk aanbod zoete aardappelen op de markt, zowel vanuit Europese landen, als Egypte en Noord-Amerika. De hogere invoerrechten (+25%) voor de Noord-Amerikaanse zoete aardappelen zorgen voor de nodige beperkingen. “Die kosten moeten ze toch doorberekenen”, constateert een Hollandse importeur. Desondanks liggen de prijzen op een redelijk gangbaar niveau van 7 euro voor 6 kg. “De zoete aardappelen hobbelen gewoon leuk mee in de flow van de Kerstverkopen.”
Duitsland: Regionale zoete aardappel geniet voorkeur
De Duitse handel wordt over het algemeen gedomineerd door importwaar uit Egypte, South Carolina (VS) en Spanje, waarbij het gros van de volumes momenteel uit de Verenigde Staten komt. Toch groeit ook het binnenlands areaal geleidelijk tot relevante proporties: “Ook bij zoete aardappel let men in toenemende mate op de herkomst, waarbij Duitse waar de voorkeur boven importproduct geniet”, meldt een groothandelaar. Bellevue is over het algemeen het populairste ras vanwege het oranje vruchtvlees, witte en paarse rassen doen het daarentegen minder goed bij de consument.
Zwitserland: Professionaliseringsslag bij binnenlandse telers
Ook in Zwitserland neemt de binnenlandse productie van zoete aardappel zienderogen toe. Onder de naam Batati GmbH produceert een groeiend aantal telers. Dit jaar startte het seizoen ca. 10 dagen later dan vorig jaar. Over de gehele linie neemt de afzet van binnenlands product geleidelijk toe. “Om die reden hebben we dit jaar een nieuwe bedrijfshal in bedrijf genomen met een totale bewaarcapaciteit van 1200 ton. Door middel van optische sortering, moderne weeg- en vultechniek kunnen we onze oogst ook efficiënt verwerken”, aldus het management.
Verenigd Koninkrijk: Vanaf januari worden tekorten verwacht
Stormen in Honduras hebben geen invloed gehad op de invoer van zoete aardappelen uit dit Midden-Amerikaanse land en de belangrijkste invoer zal plaatsvinden in januari-februari 2021. De prijs zal naar verwachting stijgen als gevolg van de tarieven die worden opgelegd op invoer uit de VS, aangezien 3% tot 28%, wat 1,50 Britse pond per doos toevoegt. Wat dat voor de contracten met retailers betekent, blijft vooralsnog onbekend. Op de vrije markt betekent het vooral concurreren met producten uit Spanje en Egypte. De verwachting is dat er minder zoete aardappelen uit de VS op de markt zullen zijn, aangezien de volumes naar verwachting zullen dalen, maar dit zal pas bekend worden als telers na Thanksgiving de balans opmaken. Het is nog niet bekend hoe brexit de tarieven gaat beïnvloeden.
Frankrijk: Veel landen op de markt aanwezig
Er zijn veel productielanden op de Franse markt aanwezig. De zoete aardappelen komen op het moment uit Frankrijk, Spanje, Egypte, VS en nog andere landen. Nu is er veel oorsprong in de Franse markt van zoete aardappelen: Frankrijk, Spanje, Egypte, USA etc. Het volume is vrij hoog vanwege de verschillende origines op de markt en ook omdat er over het algemeen veel product aanwezig is uit alle landen. De kwaliteit is goed. Het verbruik is in Frankrijk niet zo hoog door de tweede coronagolf. In feite zijn in Frankrijk alle restaurants gesloten. En 25 tot 30% van de volumes zoete aardappelen gaat naar de restaurants. Er is dus natuurlijk een gebrek aan vraag. Maar over het algemeen wordt de zoete aardappel steeds meer geconsumeerd in Frankrijk. Het is een "mode" product.
Spanje: Areaal teruggebracht met 10-15%
Ondanks de hausse in zoete aardappelen de afgelopen jaren is het areaal in Spanje dit seizoen met 10-15% teruggebracht. De oogst begon tussen 15 en 20 juni met redelijk acceptabele prijzen, maar later kwam er meer druk op hen en hevige concurrentie uit Egypte. Er is nog steeds een overvloed aan zoete aardappelen op de markt van verschillende oorsprong, dus de prijzen blijven relatief laag maar stabiel. Handelaren merken ook een toename van de vraag naar kleine maten zoals S en M, hoewel L-maten het meest populair blijven. Op dit moment opgeslagen en "gezouten" zoete aardappelen verkocht, maar de vraag is niet groot. Door deze "gezouten" zoete aardappelen hebben sommige telers jaarrond product op voorraad.
Ook moet worden opgemerkt dat er grote hoeveelheden zoete aardappel voor de verwerkende industrie zijn waarvan de afzet vastloopt. Zoete aardappel is een product dat veel uitval genereert, waarbij tussen de 30% en 50% van de productie wordt weggegooid. Vroeger bood de industrie een redelijke prijs, maar naarmate het aanbod is gestegen, is de prijs voor zoete aardappelen gedaald en geven telers die niet gespecialiseerd zijn in het leveren van een hoogwaardig product uiteindelijk op, omdat de activiteit onrendabel wordt. Voor komend seizoen zullen telers tussen maart en april weer zoete aardappelen planten. Toch zou er veel kunnen veranderen volgend jaar met een nieuwe Amerikaanse regering. De tarieven die de EU toepast op Amerikaanse producten, waaronder zoete aardappelen, zouden het voor Spaanse exporteurs gemakkelijker kunnen maken aangezien ze fel concurreren met Amerikaanse zoete aardappelen.
Italië: Groeiende populariteit van de zoete aardappel
De consumptie van zoete aardappelen neemt toe in Italië. Er zijn verschillende variëteiten met import uit de Verenigde Staten, Honduras, Spanje, Egypte, Italië, China, Brazilië en de laatste jaren Costa Rica. De beschikbaarheid is 12 maanden per jaar op groothandelsniveau. Mede dankzij immigratie is de markt voor bataten met oranje schil de laatste 10 jaar versterkt. Naast de oranjekleurige bataat zijn er ook nog de variëteiten met rode schil en wit vruchtvlees, paarse schil en vruchtvlees en de witte zoete aardappelen. Het product volgt de commerciële trend van gewone aardappelen: het is meer een winter- dan een zomerproduct. En ook vanuit de verwerkte aardappelindustrie is er steeds meer vraag naar zoete aardappel.
Volgens een groothandel in Milaan zijn Spanje en Portugal de belangrijkste spelers voor oranje zoete aardappelen in Europa, terwijl de Verenigde Staten ondanks de druk vanuit Honduras wereldwijd op het podium blijft staan. Van Italiaanse origine zijn er de Veneto en de Latina met een witte schil- en vleesproducten. Bij de paarse zoete aardappelen ligt de focus meer op China en de roodschillige bataat op Brazilië. De groothandelaar vertelt dat zoete aardappelen uit de VS en Honduras worden gekocht gekocht voor 1,00 euro/kg en verkocht voor 2,00 euro/kg. “De Spaanse worden gekocht voor 0,90 euro / kg en verkocht van 1,30 tot 1,50 euro / kg. De duurste zoete aardappel blijft de paarse die wordt gekocht voor 1,30 euro / kg en verkocht tegen 2,00-2,20 euro / kg. De roodhuidige wordt gekocht voor 1,00 euro / kg en verkocht aan 1,70 euro / kg. De zoete aardappel met witte huid en vruchtvlees wordt gekocht aan 1,00 euro / kg en verkocht aan 1,20-1,40 euro / kg "
Egypte: Verdere uitbreiding in de teelt van zoete aardappelen
Egypte vergroot de teelt en verkoop van zoete aardappelen elk jaar aanzienlijk en verkoopt de meeste ervan op Europese markt. Dit jaar heeft de afzet van zoete aardappelen flinke stappen gezet, na hulp van Duitse experts. De productieverhoging is op twee manieren bereikt; zowel door het totale areaal te vergroten, maar ook door rassen te planten die een betere opbrengst hebben. Het areaal in Egypte is met 20% gestegen. Ondanks de uitdagingen van het coronavirus zijn de verkopen dit jaar ook gestegen, met een stijging van zo'n 20-30% ten opzichte van het seizoen 2019. Uitdagingen voor de Egyptische handelaren waren onder meer gesloten landen, logistieke moeilijkheden en verhoogde maatregelen tegen de pandemie in Egypte zelf. Dit heeft dit seizoen ook geleid tot hogere prijzen voor de zoete aardappelen.
Zuid-Afrika: Prijs voor bataten gestegen
Het seizoen voor de zoete aardappelen startte begin oktober. Het aanbod was vrij laag en als gevolg waren de prijzen hoger. De gemiddelde prijs in december staat nu op 7,90 ZAR (0,43 euro) per kilo. Die prijs was er in oktober ook vergeleken met oktober 2019 een prijsstijging was voor zoete aardappelen van 168%.
Verenigde Staten: Stevige vraag naar zoete aardappelen in detailhandel
Er is momenteel een overvloed in het aanbod van zoete aardappelen op de markt. Een teler uit Louisiana is in ieder geval tevreden over zijn oogst dit jaar, ook met meer grote maten (de jumbo’s). De oogst is, ondanks de orkanen Laura en Delta in augustus, goed te noemen. Over het algemeen is in heel Noord-Amerika de oogst gemiddeld. De vraag is nog redelijk in ontwikkeling. Foodservice is weggevallen door het coronavirus maar de vraag vanuit de detailhandel is goed en stabiel.
De prijzen zijn echter lager dan vorig jaar wat deels wordt veroorzaakt door de krappere oogst van 2019. Een handelaar in North Carolina laat weten dat de aanvoer momenteel goed loopt. “Het aanbod is erg vergelijkbaar met dat van vorig jaar. De meeste telers hebben hun oogst op 1 november afgerond, ondanks wat ongunstig weer in bepaalde regio's gedurende het groeiseizoen,” aldus de handelaar. De vraag is goed vanuit de detailhandel en de handelaar verwacht dat dit verder doorheen het jaar gaat toenemen. De handelaar merkt op dat de prijzen op de markt stabiel zijn maar niet hoger dan vorig jaar.
Brazilië: Stijgende vraag verwacht vanuit Europa
Brazilië produceert het hele jaar door zoete aardappelen met een roodroze schil en wit vruchtvlees en exporteert ze naar Europa en de VS. In de VS wordt deze variëteit op de markt gebracht als yams en niet als zoete aardappel. Nu de Amerikaanse zoete aardappelen momenteel onderworpen zijn aan een tarief vanuit de EU, wordt verwacht dat de vraag vanuit Europa naar het Braziliaanse ras zal toenemen en de vraag vanuit de Europese markt is momenteel constanter dan normaal. Door een sterke productie zijn de prijzen voor het Braziliaanse ras lager dan voor de meeste andere rassen en origines.
China: Vraag overtreft het aanbod
Dit jaar begon het productieseizoen in Yunnan op 16 november. Dat is 2-3 weken later dan vorig jaar. Deze vertraging is het gevolg van een plotselinge temperatuurdaling en overmatige regenval. Telers verwachten dat het aanvoerseizoen zal duren tot het Chinese Lentefestival [12 februari 2021]. De prijs ligt momenteel op hetzelfde niveau als vorig jaar. De marktvraag overtreft het aanbod. De algemene verkoop verloopt vlot.
Australië: Waarde van zoete aardappelen neemt af
Volgens de laatste statistieken van Hort Innovation is de Australische productie van zoete aardappelen jaar-op-jaar verder gegroeid, met een toename van het volume van 4% voor het jaar eindigend in juni 2019. De industrie overschreed voor het eerst de grens van 100.000 ton en bereikte 101.196 ton. De waarde neemt echter langzaam af; in 2017 was de productie 87,7 miljoen AUD (53,7 miljoen euro) waard, alvorens vorig jaar 17% te dalen, en nog eens 2% tot 72,3 miljoen AUD (44,3 miljoen euro) in 2019. 4% van de totale productie ging naar de verwerking, met slechts 1479 ton geëxporteerd (een toename van 61% vanaf 2018), met een waarde van 2,4 miljoen AUD (1,47 miljoen euro).
Nieuw-Zeeland: Stabiele verkoop van zoete aardappelen
In Nieuw-Zeeland wordt de zoete aardappel ook wel Kumara genoemd en volgens de laatste editie van Fresh Facts, die jaarlijks wordt gepubliceerd door Plant & Food Research en Horticulture New Zealand in 2019, waren er 48 telers, met een beplant oppervlak van 2.541 hectare, en een oogst van ongeveer 24.000 ton. De consumentenuitgaven aan de Kumara bedroegen in 2019 bijna 50 miljoen NZD (29,2 miljoen euro). Het rapporteerde ook dat de binnenlandse waarde in 2018 ongeveer 55 miljoen NZD (32 miljoen euro) bedroeg.
Voor volgende week: Overzicht wereldmarkt sinaasappelen