Gisteren mondden de protesten bij de hoorzitting van de verdachten van de moord op een jonge agrariër uit Free State uit in gewelddadigheden toen de menigte een politieauto aanviel en het politiebureau bestormde om de twee verdachten vrij te krijgen.
De moord op de voorman vorige week vrijdag, de dag dat hij een jaar werkzaam was op het bedrijf, zou hebben plaatsgevonden nadat hij een paar veedieven betrapte en heeft tot een vloedgolf aan woedende reacties geleid over het hoge aantal geweldmisdrijven in Zuid-Afrika.
Een boodschap voor president Cyril Ramaphosa (bron: Twitter)
Agrarische organisaties melden vooruitgang in gesprekken met politie
Maandag was het geweld op het platteland wederom het onderwerp van felle discussies tussen de Zuid-Afrikaanse politie en de drie grootste agrarische organisaties.
De oprichting van de Joint Rural Safety Command Centres en de gemeentelijke reservistenkorpsen zullen de strijd tegen het geweld op het platteland ondersteunen, zo laten zij in een gemeenschappelijk verklaring weten.
De Democratic Alliance, de grootste oppositiepartij in Zuid-Afrika, heeft gezegd dat het in Zuid-Afrika vier keer gevaarlijker is om op een agrarisch bedrijf te wonen dan ergens anders.
Demonstranten reisden het hele land door om de hoorzitting bij te wonen. "Dit stop nou!!" betekent "dit moet nu ophouden!" (bron: Twitter)
Parlement discussieerde vorige maand over aanvallen op agrarische bedrijven
Vorige maand werden de aanvallen besproken in het parlement. Veiligheidsanalisten van een aantal agrarische organisaties merken dat er binnen de regering sprake is van een hernieuwde motivatie om het probleem te bestrijden maar het wantrouwen ten opzichte van de regering is diep geworteld evenals tegen de populistische politieke partijen die af en toe nog altijd de apartheidsleus 'Vermoord de boer' scanderen.
Gevoelens van machteloosheid werden aangewakkerd door de uitspraak van president Cyril Ramaphosa in 2018 toen hij tegen Bloomsberg News in New York zei dat er in Zuid-Afrika geen blanke boeren werden vermoord. Zijn ambtenaren verduidelijkten later dat hij bedoelde dat er geen grootschalige georganiseerde aanvallen op blanke boeren plaatsvonden in het land.
Thoko Didiza, de minister van Landbouw, heeft de recente moord veroordeeld. Er zijn onlangs verschillende aanvallen op agrarische bedrijven geweest maar het gevoel overheerst dat agrariërs niet genoeg aanzien zouden hebben en er is grote frustratie over het veiligheidsbeleid van de Zuid-Afrikaanse politie op het platteland, zoals over de onderbemande politiebureaus en het dubieuze beleid met betrekking tot het verstrekken van wapenvergunningen.
Voornaamste motief: roof of racisme?
Er wordt al geruime tijd gespeculeerd over de mogelijk raciale aard van deze aanvallen en er is ook al veel onderzoek naar gedaan, waaruit bleek dat diefstal het voornaamste motief is.
Veel agrariërs drijven handel op hun bedrijven, verkopen vee, kippen of groenten, en er gaan dan ook grote sommen contant geld om, Het is bewezen dat dit een motief was bij eerdere moordpartijen op bedrijven.
De aanvallers zijn ook uit op wapens, want agrariërs zijn vaak zwaar bewapend, evenals mobiele telefoons en computers.
Vorige maand benadrukte Tommie Esterhuyse, voorzitter van AgriSA, in een radio-interview dat zijn organisatie niet denkt dat de aanvallen een raciaal motief hebben. Hij haalde de cijfers uit Free State aan waaruit bleek dat 40% tot 45% van de aanvallen gericht waren op arbeiders (veelal zwart) en commerciële en opkomende zwarte agrariërs.
58 moorden per dag in Zuid-Afrika
Het gebrek aan leiderschap gedurende al die jaren, waarbij het ANC verwikkeld was in een interne machtsstrijd terwijl de fractie van voormalig president Jacob Zuma de schatkist plunderde, heeft eraan bijgedragen dat veel groeperingen zich genegeerd voelen door de autoriteiten.
Een landelijke radiotalkshow werd overspoeld door telefoontjes over de gebeurtenissen van gisteren, waaruit de raciale polarisatie in dit land blijkt, waar angst regeert vanwege de vele misdrijven. Blanke bellers uitten hun frustratie over de aanhoudende moordpartijen op agrarische bedrijven, terwijl zwarte bellers zeggen dat er meer mensen in zwarte townships worden vermoord dan op het platteland.
Hoewel dit incident veel media-aandacht krijgt, zijn er elders in het land nog meer moorden gepleegd. In de buurt van Philippi, Kaapstad, werden dit weekend binnen 48 uur tijd 13 mensen doodgeschoten.
Naar schatting worden er in Zuid-Afrika dagelijks zo'n 58 mensen vermoord, waaronder een groot aantal vrouwen en kinderen.